3065 sayılı kanunun 15/1-a maddesine göre, karşılık olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına yapılan teslim ve hizmetler vergiden istisnadır.
Bu istisna hükmünden faydalanmak için mutlak suretle takrir belgesi alınması zorunludur. Takrir belgesi TC Dışişleri Bakanlığı tarafından ilgili misyonlar itibariyle alım yapabilecek her bir firma için ayrı düzenlenmektedir. Takrir belgeleri üzerinde teslime konu edilecek mal veya malların cinslerinden miktarına kadar bütün hususlar ayrıntılı şekilde yer almaktadır. Takrir belgelerinin niteliği, mahiyeti ve işlevi göz önüne alındığında, bu belgede ilgili ayrıntılar bulunmaktadır. Bir başka açıdan takrir belgesi, 27.11.2013 tarih ve 2013/48 sayılı T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Genelgesi’nde, “Takrir; ilgili elçilik veya muafiyet hakkı tanınmış misyon şefleri veya heyet başkanları tarafından tanzim edilmiş ve Dışişleri Bakanlığınca onaylanmış, gümrük vergilerinden muafiyet sağlayan mektubu” ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Bu hüküm uyarınca diplomatik temsilcilikler ve konsolosluklara yönelik istisna uygulaması karşılıklılık ilkesi çerçevesinde yürütülmekte, istisna uygulanacak ülkeler ile istisna kapsamına giren mal ve hizmetler Maliye Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı tarafından müştereken belirlenmektedir.
Temsilcilikler ve konsolosluklara, Dışişleri Bakanlığı tarafından istisnadan faydalanacakları mal ve hizmetleri gösteren bir belge verilir. Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde asgari harcama limitleri Dışişleri Bakanlığı tarafından belirlenir ve bu miktar istisna belgesinde belirtilir.
Bu belge, diplomatik temsilcilik ve konsoloslukların resmi alımları için geçerlidir. Satıcılar tarafından, kendilerine ibraz edilen istisna belgeleri incelenerek, satın alınmak istenilen mal ve hizmetlerin istisna kapsamına girip girmediği tespit edilir, kapsama giren mal ve hizmetlerin satışına ilişkin olarak düzenlenen faturada KDV hesaplanmaz.
Diplomatik temsilcilik veya konsolosluk adına düzenlenecek faturada, temsilcilik adın ve adresi ile istisna belgesinin tarih ve numarasına ve ayrıca temsilcilik adına alım yapanın bilgilerine (adı-soyadı, adresi, kimlik kartı numarası) yer verilir.
Söz konusu belgede temsilcilik adına alım yapmaya tekili olduğu belirtilenler dışındakilere istisna kapsamında satış yapılmaz.
Yukarıdaki açıklamalar takrir yönteminin uygulandığı teslimler için geçerli değildir.
3065 sayılı kanunun 16/1-a maddesine göre, yurtiçinde teslimleri KDV’den istisna olan malların ithali de vergiden istisnadır. Diplomatik temsilcilik ve konsoloslukların resmi kullanımı için iktisap edeceği malların Dışişleri Bakanlığı tarafından verilecek belgede açıkça belirtilmesi şartıyla yurtiçinden satın alınması veya doğrudan elçilik tarafından ithali KDV’den istisnadır. İstisna belgesinin sadece ithal edilecek mal için verilmiş olması halinde ise yurtiçinden satın alınması sırasında istisna uygulanmayacaktır. Nazlı Gaye Alpaslan
