Daha önceleri sadece 5084 sayılı Kanun teşviki uygulanıyordu, dolayısıyla işverenler için teşvik mevzuatını ve uygulamalarını takip etmek, teşvikten yararlanma hakkı olup olmadığını öğrenmek kolaydı.

1 Mart 2004 tarihinden geçerli olmak üzere başlatılan 5084 sayılı Kanuna ait teşvik uygulaması 31 Aralık 2012 tarihinde sona erdi. Ancak buna karşılık başta 5 puanlık prim indirimi olmak üzere 2008 yılından itibaren işverenlere birçok teşvik uygulaması getirildi.

İşveren, muhasebeci ve Bağ-Kur sigortalılarına kolaylık olması için şu an yürürlükte olan bütün teşvik uygulamalarına ayrıntılı olarak bu rehberde yer verdik.

Potansiyel Teşvik Sorgulama Ekranı

Öte yandan teşvik sistemindeki bu karışıklık nedeniyle SGK işverenlere yeni bir kolaylık getirdi ve sigortalıların hangi prim teşvikleri kapsamına girdiğini kontrol edebilmelerine imkan sağlayan “Potansiyel Teşvik Sorgulama” ekranı kullanıma açtı.

Söz konusu ekrana, www.sgk.gov.tr adresinden ” E-SGK”, “İşveren”, “İşveren Sistemi”, “Uygulamaya Giriş”, “İşveren”, “Teşvikler ve Tanımlar”, “Potansiyel Teşvik Sorgulama” seçenekleri işaretlenerek erişilebileceği gibi http://e.sgk.gov.tr/wps/portal/isveren/Ilgili+Diger+Uygulamalar/isveren_sistemi linki üzerinden de erişilebilecektir.

Potansiyel Teşvik Sorgulama ekranı vasıtasıyla o işyerinden bildirilen sigortalının 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu (06111), geçici 19 uncu (17103-27103) , geçici 20 nci (37103) maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi (05510) ve aynı maddenin ikinci fıkrası (46486-56486-66486) kapsamındaki sigorta prim teşviki uygulamalarından hangilerine girdiğinin (sorgulamanın yapıldığı tarih itibariyle) kontrol edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Primlerin Yasal Süresinde Ödenmesi Şartındaki İstisna

Sağlanan indirim ve teşvik uygulamalarının hemen hemen hepsinde teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgesinin yasal süresinde verilmesi ve bu prim belgesine istinaden tahakkuk edecek sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi şartı yer almaktadır. Ancak yasal süresinde ödenmesi gereken prim, o aya ilişkin olarak indirim veya teşvik kapsamında sağlanan prim desteği düşüldükten sonra ödenmesi gereken primdir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi Uygulamasında İstisna

Normalde işverenler tarafından çalışanlar için ödenen sigorta primleri vergi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilmekteyken, teşvikler kapsamında Devlet tarafından karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

Yürürlükte Olan Tüm Teşvik Uygulamaları

1- Yurt içi ve yurt dışı 5 puanlık prim indirimi (5510/81-ı-i)

2- İlave 6 puanlık prim indirimi (5510/81-2)

3- İlave istihdam teşviki (4447/Geçici 19)

4- İşsizlik maaşı alanların istihdamında uygulanan teşvik (4447/50-5)

5- Genç – kadın – mesleki belge sahibi işçinin istihdamında uygulanan teşvik (4447/Geçici 10)

6- İşbaşı eğitim programını tamamlayan işçinin istihdamında uygulanan teşvik (4447/Geçici 15)

7- Engelli sigortalı istihdamında uygulanan teşvik (4857/30)

8- Yatırım teşviki belgeleri kapsamında uygulanan teşvik (5510/Ek-2)

9- Araştırma – geliştirme ve tasarım faaliyetlerine ilişkin teşvik (5746/3)

10- Kültür yatırımları ve girişimlerine ilişkin teşvik (5225/5)

11- Sosyal hizmetlerden faydalananların istihdamı halinde uygulanan teşvik (2828/Ek-1)

12- Sosyal yardım alanların istihdamı halinde uygulanan teşvik (3294/Ek-5)

13- Genç girişimcilere sağlanan prim teşviki (5510/81-k)

14- 2019 asgari ücret desteği (5510/Geçici 78)

15- 2019 istihdam seferberliği (4447/Geçici 19)

16- İşsizlik sigortası primi teşviki (4447/Ek 4)

17- İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesine ilişkin teşvik (6331/7)

18- Bağ-Kur sigortalılarına sağlanan 5 puanlık prim indirimi (5510/81-j)

Yukarıdaki listede yer alan diğer 13 teşvik uygulamasına ilişkin ayrıntılı bilgi ve açıklama ise aşağıda yer almaktadır.

1- Yurt İçi ve Yurt Dışı 5 Puanlık Prim İndirimi (5510/81-ı)

Normalde işsizlik sigortası dahil 4/a (SSK) kapsamında çalıştırılan sigortalıların prime esas kazançlarının yüzde 37,5’i (yüzde otuz yedi buçuk) oranında prim ödenmektedir. Bu teşvik kapsamında özel sektör işverenlerine Kuruma bildirdikleri sigortalıların prime esas kazançlarının yüzde 5’i oranında prim indirimi uygulanmakta, dolayısıyla işverenler yüzde 32,5 oranında prim ödemektedirler.

Konuya ilişkin düzenlemeler; 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi, 2008/93 – 2009/139 -2011-45 sayılı SGK Genelgelerinde; yurtdışına götürülen – gönderilen işçilerle ilgili olarak da 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ve 2013-30 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

Bu teşvikten yararlanma şartları aşağıda belirtilmiştir.

– Teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde verilecek ve bu prim belgelerine ilişkin olarak tahakkuk eden sigorta primleri yasal süresinde ödenecek.

– İşverenin SGK’ya prim ve idari para cezası borcu bulunmayacak, borcu varsa da yapılandırılmış veya taksitlendirilmiş ve yapılandırma bozulmamış olacak.

– İşverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığı veya fiilen çalışmayan kişileri sigortalı olarak bildirdiği (sahte sigortalılık) yönünde tespit bulunmayacak.

– İşyerinde yapılan iş 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan bir iş veya uluslararası anlaşmalara istinaden alım ve yapım işlerinden olmayacak.

– Emekli olup sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlarla ilgili olarak işverenler 5 puanlık indirimden yararlanamaz.

– Özel sektör işverenleri yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırmak üzere 4/a kapsamında sigortalı olarak yurt içinden götürdükleri sigortalılar için de bu 5 puanlık prim indiriminden aynı şartlarla yararlanabilirler. (5510/81-i)

– 5084 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ve 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesinde öngörülen sigorta prim destekleri hariç, diğer Kanun teşvikleri kapsamına giren bir sigortalı için, işyerinin; yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması halinde, işveren öncelikle beş puanlık prim desteğinden, ardından diğer kanunda öngörülen destekten yararlanabilir.

2- İlave 6 Puanlık Prim İndirimi (5510/81-2)

Yukarıda belirtilen 5 puanlık prim indiriminden yararlanma hakkı olan işverenlerden, işyerleri aşağıda listelenen il ve ilçelerde faaliyet gösterenler, söz konusu 5 puana ilaveten 6 puanlık prim indiriminden de 2019 yılı sonuna kadar yararlanabilirler.

Konuya ilişkin düzenleme 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 2013/30 ve 2016/8 sayılı SGK Genelgelerinde yer almaktadır. Bu teşvikten yararlanılacak il ve ilçeler ise 30/5/2013 tarihli ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir.

– 5 puanlık prim indirimi sigortalılar adına Kuruma bildirilen prime esas kazanlar üzerinden yapılırken, ilave 6 puanlık prim indirimi prime esas kazanç alt sınırı (asgari ücret) üzerinden yapılmakta, dolayısıyla asgari ücretten daha yüksek ücretle Kuruma bildirilen sigortalıların kazançlarının brüt asgari ücreti aşan kısmı için sadece 5 puanlık prim indirimi yapılmaktadır.

– 5 puanlık primin indiriminden yararlanma şartları dışında ayrıca işverenin e-Borcu Yoktur aktivasyonu için başvuruda bulunmuş olması gerekir.

– 5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesinde öngörülen sigorta primi teşvikinden yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlandığı süreler içinde 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen ilave 6 puanlık sigorta prim indiriminden yararlanamazlar. Söz konusu Ek 2 nci maddesindeki teşvik Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla istihdam edilen sigortalılar için sağlanan teşviktir.

İlave 6 puan indiriminden aşağıda belirtilen 51 il ve 2 ilçede faaliyet gösteren işyerleri yararlanabilir.

Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Iğdır, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Malatya, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Uşak, Van, Yozgat, Çanakkale’nin Bozcaada – Gökçeada ilçeleri

3-İlave İstihdam Teşviki (4447/Geçici 19)

İŞKUR’a kayıtlı işsizler arasından, işe alındığı tarihten önceki üç ayda 10 günden fazla 4/a (SSK) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalılığı bulunmayan işçiyi 1/1/2018 ila 31/12/2020 tarihleri arasında işe alan özel sektör işverenleri bu ilave istihdam teşvikinden yararlanabilecektir.

Konuya ilişkin düzenleme 4447 sayılı Kanunun Geçici 19 uncu maddesi ve 2018/22 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

Teşvikin diğer şartları aşağıda belirtilmiştir;

– Teşvikten yararlanılacak işçi, o işyerindeki işe giriş tarihinden önceki takvim yılına ilişkin işe alındıkları işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki veya muhtasar prim hizmet beyannamelerindeki ortalamaya ilave olarak çalıştırılması,

– İşçi işe alındığı tarihte isteğe bağlı sigortalılık hariç 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olmayacak.

– İşçi işe alındığı yıldan bir önceki takvim yılında o işyerinden SGK’ya bildirilmiş olan sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak işe alınmış olacak. Örneğin; 2019 yılı içinde işe alınan işçi, o işyerinden 2018 yılında her ay SGK’ya bildirilmiş olan toplam işçi sayısının 12’ye bölünmesi sonucu bulunan sayıya ilaveten işe alınmış olacak.

– Teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgeleri yasal süresinde verilmiş ve bu prim belgelerine ilişkin olarak tahakkuk etmiş olan primler yasal süresinde ödenmiş olacak.

– İşverenin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu olmayacak, borcu varsa da yapılandırılmış ve düzenli ödeniyor olacak.

– İşverenin sigortasız işçi çalıştırdığı veya fiilen çalıştırmadığı kişileri sigortasız olarak Kuruma bildirdiği (sahte sigortalı bildirimi) yönünde herhangi bir tespit olmayacak.

– Bu teşvik kapsamında; imalat veya bilişim sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde ilgili döneme ait günlük brüt asgarî ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, sigortalı adına Kuruma bildirilen prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı; diğer sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinde ise prime esas kazanç alt sınırı (brüt asgari ücret) üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı (işsizlik sigortası primi dahil), her ay bu işverenlerin Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmekte ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.

– Teşvikten yararlanma süresi 2020/Aralık ayı aşılmamak kaydıyla, 1/1/2018 ile 31/12/2020 tarihleri arasında istihdam edilen her bir sigortalı için 12 aydır. Ancak istihdam edilen sigortalının, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek, 18 yaşından büyük kadın veya İş-Kur’a kayıtlı engelli olması durumunda teşvik 18 ay süreyle uygulanmaktadır.

– 1/1/2018 ila 31/12/2020 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun kapsamına alınan işyerleri ile daha önce tescil edildiği halde ortalama sigortalı sayısının hesaplandığı yılda sigortalı çalıştırmayan işleri; 1/1/2018 tarihinden sonra ilk defa sigortalı bildiriminde bulunulan ayı takip eden üçüncü aydan itibaren 12 veya 18 ay süreyle bu destekten yararlandırılır.

– Bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılamaz.

4- İşsizlik Maaşı Alanların İstihdamında Uygulanan Teşvik (4447/50-5)

İşsizlik ödeneği (maaşı) alan işçiyi, işe alındığı tarihten önceki son altı ay içerisinde SGK’ya bildirilmiş olan ortalama işçi sayısına ilaveten işe almış olan işveren bu teşvikten yararlanabilir. Örneğin işçi 2019/Nisan ayında işe alınacaksa, o işyerinden 2019/Mart, Şubat, Ocak, 2018/Aralık, Kasım, Ekim aylarında SGK’ya sigortalı olarak bildirilen işçi sayısının ortalaması da 5 ise teşvikten yararlanılacak işçiden başka 2019/Nisan ayında işyerinden SGK’ya en az 5 sigortalı bildirilecek.

Konuya ilişkin düzenleme 4447 sayılı Kanunun 50 inci maddesi ile 2009/149 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

– Teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde verilmesi ve bu prim belgelerine istinaden tahakkuk eden primlerin yasal süresinde ödenmesi gerekir.

– İşçi işe alındığı tarih itibariye işsizlik maaşı almaya hak kazanmış olacak ve işe alındığı işyeri işsizlik maaşı almaya hak kazandığı tarihten önce en son çalıştığı işyeri haricindeki işyeri olacak. Örneğin, işçi en son A işyerinde sigortalı olarak çalıştı, bu işyerindeki işinden ayrıldı ve işsizlik maaşı almaya hak kazandı. Bu durumda A işyeri işvereni bu işçiyi işe aldığında teşvikten yararlanamaz, işçinin işe alındığı yerin A işyerinden başka bir işyeri olması gerekir.

– Bu şekilde işe alınan işçi, işe alındığında kaç ay ay işsizlik maaşı alma hakkı kalmışsa, işveren o süre kadar teşvikten yararlanabilecek. Örneğin işçi 180 gün (6 ay) için işsizlik maaşı almaya hak kazanmış, iki aylık işsizlik maaşını aldıktan sonra o işe alınmışsa, işveren bu işçiyi çalıştırdığı dört ay boyunca teşvikten yararlanır. Dört ay dolduktan sonra bu teşvik sona erer.

– 5510 sayılı Kanun kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de bu teşvikten yararlanılabilir.

– Teşvik kapsamında, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri, uzun vadeli sigorta kolları priminin tamamı (yüzde 20) ile genel sağlık sigortası priminin tamamı (yüzde 12,5) İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. 4/a kapsamındaki sigortalılar için prime esas kazançlarının yüzde 37,5’i üzerinden prim ödendiğinden, bu teşvikten yararlanılan işçi için prime esas kazancın yüzde 33,5’i oranındaki primi Devlet tarafından karşılanır. İşveren sadece yüzde 1 oranındaki kısa vadeli sigorta kolları primi ile yüzde 3 oranındaki işsizlik sigortası primi ile ayrıca teşvikten yararlanılacak işçinin prime esas kazancı brüt asgari ücretten yüksek ise arta kalan kısma ait primi işveren öder.

– Başka teşvikten yararlanmakta olan işverenler; aynı dönem için ve mükerrer olarak bu teşvikten yararlanamaz. Bu durumda işverenler sadece tercih ettikleri teşviklerin birinden yararlanabilirler.

– 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren işyerleri, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve bu Kanundan istisna olan alımlar ile uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet alımları ve yapım işlerini yürüten işyerleri bu teşvikten yararlanamaz.

5- Genç – Kadın – Mesleki Belge Sahibi İşçinin İstihdamında Uygulanan Teşvik (4447/Geçici 10)

İşe alındığı tarihten önceki altı aya ilişkin olarak SGK’ya verilmiş prim belgelerinde kayıtlı olmayan yani en az altı aydır işsiz olan, 18 yaşından büyük işçiyi, işe alındığı tarihten önceki son altı ay içerisinde SGK’ya bildirilmiş olan ortalama işçi sayısına ilaveten 31/12/2020 tarihine kadar işe almış olan / işe alan özel sektör işvereni bu teşvikten yararlanabilir. 18 yaşını doldurmadan işe alınan işçi için, eğer diğer şartlar tutuyorsa 18 yaşını doldurduktan sonra işveren bu teşvikten yararlanabilir.

Konuya ilişkin düzenleme 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 10 uncu maddesi ile 2011/45 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

– İşe alınan kadın işçinin 18 yaşından büyük olması yeterliyken, erkek işçi için 18 yaşından büyük olması şartı yanında ayrıca 29 yaşından da küçük olması şartı aranmaktadır. Eğer işe alınan işçi erkekse ve 29 yaşından büyükse, bu durumda işçinin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmış olması ya da işe alındığı tarihten önce veya çalışmakta iken mesleki yeterlik belgesini alması/mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretimi bitirmesi ya da işe alındığı tarihten önce Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kursunu bitirmiş olması ve sahip olduğu öğrenim veya kurs belgelerinde belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınmış ve/veya çalışıyor olması halinde işveren bu teşvikten yararlanabilir.

– Yukarıdaki şartlar yanında ayrıca, teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde verilmesi ve bu prim belgelerine istinaden tahakkuk eden primlerin yasal süresinde ödenmesi, o işyerinden dolayı işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, borcu varsa da yapılandırılmış/taksitlendirilmiş olması, işverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığına dair herhangi bir tespit bulunmaması gerekir.

– Bu teşvik aynı şartlarla, 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanır.

– 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işlerine ait işyerleri, 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri bu teşvikten yararlanamaz. Aynı şekilde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılarla ilgili olarak bu teşvikten yararlanılamaz.

– Bu teşvik kapsamında teşvikten yararlanılan işçi adına SGK’ya bildirilen prime esas kazanç üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hissesine 5 puanlık prim indirimi uygulandıktan sonra, prime esas kazancın yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak tutardaki prim İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu teşvikten yararlanılacak işçiyle ilgili olarak işverenin yüzde 15 işçi hissesine ait prim ile kendi hissesine ait yüzde 2 oranındaki işsizlik sigortası primini ödemesi, yani işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancının yüzde 17’si oranında prim ödemesi gerekir.

İşveren bu teşvikten;

a) 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan;

1) Mesleki yeterlik belgesi sahipleri için 48 ay süreyle,

2) Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretimi veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 ay süreyle,

3) Yukarıdaki (1) ve (2) numaralı maddelerde sayılan belge ve niteliklere sahip olmayanlar için 24 ay süreyle,

b) 29 yaşından büyük erkeklerden mesleki yeterlik belgesi sahipleri ile mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretimi ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 24 ay süreyle,

c) Eğer işçi Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmış ise yukarıda belirtilen sürelere ilave olarak 6 ay

ç) 4/a kapsamında çalışmakta iken, 1/3/2011 tarihinden sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumlarını bitirenler için 12 ay ay süreyle,

d) 18 yaşından büyüklerden yukarıdaki (a), (b) ve (ç) bentlerine girmeyenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde 6 ay süreyle,

yararlanabilir.

Öte yandan, yukarıda sayılan belge ve nitelikler nedeniyle destek unsurundan yararlanabilmek için sigortalıların sahip oldukları mesleki yeterlik, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yükseköğretim kurumları ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarına ilişkin belgelerde belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınmaları ve/veya çalışıyor olmaları gerekir.

6- İşbaşı Eğitim Programını Tamamlayan İşçinin İstihdamında Uygulanan Teşvik (4447/Geçici 15)

Türkiye İş Kurumu tarafından 31/12/2018 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayan 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük işçiyi, iş başı eğitim programının bitimini müteakip en geç üç ay içinde, işçinin işe alındığı takvim yılından bir önceki takvim yılında işyerinden Kuruma bildirilen işçi sayısının ortalamasına ilave olarak ve işçinin programı tamamladığı meslek alanında işe alan özel sektör işverenleri bu teşvikten yararlanabilir.

Konuya ilişkin düzenleme 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 15 inci maddesi ile 2016/1 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

– Yukarıdaki şartlar yanında ayrıca, teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde verilmesi ve bu prim belgelerine istinaden tahakkuk eden primlerin yasal süresinde ödenmesi, o işyerinden dolayı işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, borcu varsa da yapılandırılmış/taksitlendirilmiş olması, işverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığına dair herhangi bir tespit de bulunmaması gerekir.

– Kamu idarelerine ait işyerleri, 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleriyle ilgili işyerleri, 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri bu teşvikten yararlanamaz. Ayrıca işverenler sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılara ilişkin olarak da bu teşvikten yararlanamazlar.

– Bu teşvik kapsamında teşvikten yararlanılan işçi adına SGK’ya bildirilen prime esas kazanç üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hissesine 5 puanlık prim indirimi uygulandıktan sonra, prime esas kazanç alt sınırının (brüt asgari ücretin) yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak tutardaki prim İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu teşvikten yararlanılacak işçiyle ilgili olarak işverenin yüzde 15 işçi hissesine ait prim ile kendi hissesine ait yüzde 2 oranındaki işsizlik sigortası primini ödemesi, yani işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancının yüzde 17’si oranında prim ödemesi gerekir. Eğer işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancı brüt asgari ücretten yüksek ise aradaki farkın yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak prim farkının da işverence ödenmesi gerekir.

– İşçinin işe alındığı işyeri imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteriyorsa 42 ay, diğer sektörlerde faaliyet gösteriyorsa 30 ay süre ile işverenler bu teşvikten yararlanabilir.

7- Engelli Sigortalı İstihdamında Uygulanan Teşvik (4857/30)

Aynı il içindeki işyerlerinde toplam 50 veya daha fazla sigortalı çalıştıran özel sektör işyerleri, korumalı işyerleri, kontenjan fazlası (işyerinde çalıştırılan işçi sayısına göre çalıştırılması gereken engelli sayısından fazla sayıda) engelli sigortalı çalıştıran işyerleri, yükümlü olmadığı halde engelli sigortalı çalıştıran işyerleri, çalıştırdıkları engellilerle ilgili olarak bu teşvikten yararlanabilirler.

Konuya ilişkin düzenleme 4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi ile 2008/77 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

– İşverenin çalıştırdığı engelli işçi ile ilgili olarak 2008/77 sayılı SGK Genelgesi ekinde yer alan 4857 sayılı İş Kanunun 30 uncu maddesine göre özürlü sigortalı çalıştıran işverenlere Türkiye İş Kurumunca verilecek belgeyi işyerinin bağlı olduğu İş-Kur Müdürlüğüne onaylatıp ilgili SGK Müdürlüğüne teslim etmesi gerekir.

– Bu teşvikten yararlanabilmek için teşvikten yararlanılan aylara ait prim belgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmesi, bu prim belgelerine ilişkin olarak tahakkuk eden sigorta primine ait sigortalı hissesinin ve Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın süresinde ödenmesi gerekir. İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, Hazinece Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden tahsil edilir.

– Kamu idarelerinde çalışanlar, SGDP’ye (sosyal güvenlik destek primine) tabi çalışanlar, yurt dışında çalışanlar, aday çırak, çırak ve öğrenciler ile yer altı ve su altı işlerinde çalışanlarla ilgili olarak (yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılması yasak olduğundan) bu teşvikten yararlanılamaz. Buna karşılık, kamu idareleri hariç aynı şartlarla 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de bu teşvikten yararlanılabilir.

– Bu teşvik kapsamında teşvikten yararlanılan engelli işçi adına SGK’ya bildirilen prime esas kazanç üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hissesine 5 puanlık prim indirimi uygulandıktan sonra, prime esas kazanç alt sınırının (brüt asgari ücretin) yüzde 15,5’i (kalan işveren hissesi) üzerinden hesaplanacak tutardaki prim Hazine tarafından karşılanır. Bu teşvikten yararlanılacak işçiyle ilgili olarak işverenin yüzde 15 işçi hissesine ait prim ile kendi hissesine ait yüzde 2 oranındaki işsizlik sigortası primini ödemesi, yani engelli işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancının yüzde 17’si oranında prim ödemesi gerekir. Eğer engelli işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancı brüt asgari ücretten yüksek ise aradaki farkın yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak prim farkının da işverence ödenmesi gerekir.

8- Yatırım Teşviki Belgeleri Kapsamında Uygulanan Teşvik (5510/Ek-2)

Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında olan büyük ölçekli yatırımlarda, stratejik yatırımlarda ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenerek tamamlama vizesi yapılmış işyerlerinde, gemi inşa yatırımlarında istihdam edilen sigortalılar için işverenler bu teşvikten yararlanabilir.

Konuya ilişkin düzenlemeler 5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesi, 14/7/2009 tarihli – 2009/15199 sayılı ve 15/6/2012 tarihli – 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları, 28/7/2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2009/1 sayılı Tebliğ, 20/6/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 sayılı Tebliğ ile 2011/54, 2012/30, 2012/37 sayılı SGK Genelgelerinde yer almaktadır.

Bu teşvikten yararlanılabilmesi için;

– Ekonomi Bakanlığından (Ticaret Bakanlığından) teşvik belgesinin alınmış olması ve alınan teşvik belgesinin tamamlama vizesinin yapılmış olması (gemi yatırımlarında tamamlama vizesi aranmaz),

– İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması, varsa da yapılandırılmış, taksitlendirilmiş ve düzenli ödeniyor olması,

– 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesi uyarınca Hazine ve Maliye Bakanlığı tahsilat dairelerine müracaat tarihinden önceki 15 gün içinde vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması,

– İşverenin SGK’ya e-Borcu Yoktur aktivasyonu için başvuruda bulunmuş olması,

– Prim belgelerinin (25510,16322,26322) yasal süresi içinde Kuruma verilmesi ve bu belgeler istinaden tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,

– İşverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığı veya sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu (fiilen çalışmayan kişileri sigortalı olarak bildirdiği) yönünde bir tespitin bulunmaması,

gerekir.

– Teşvik; Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında veya büyük ölçekli ya da stratejik yatırımlardan dolayı, teşvik belgesinin tamamlama vizelerinin yapılmasının ardından, teşvikten yararlanacak olan işyerlerine ilişkin bilgilerin Ekonomi (Ticaret) Bakanlığınca Kuruma elektronik ortamda bildirildiği tarihi takip eden aybaşından, gemi yatırımlarından dolayı ise Ekonomi (Ticaret) Bakanlığınca Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmek kaydıyla teşvik belgesinin düzenlendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlar.

– Bu teşvikten; komple yeni yatırımlarda, Ekonomi (Ticaret) Bakanlığınca tespit edilen ve teşvik belgesinde gösterilen ilave sigortalı sayısı kadar, diğer yatırım cinslerinde (tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirmesi, entegrasyon yatırımlarında) ise Ekonomi (Ticaret) Bakanlığınca tespit edilen mevcut sigortalı sayısının üzerinde sigortalı çalıştırmak kaydıyla yine Ekonomi (Ticaret) Bakanlığınca tespit edilecek sayıdaki mevcut sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılan, sigortalılardan dolayı yararlanılabilir.

– Bu teşvik kapsamında, brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait kısmının tamamı Devlet tarafından karşılanır. Ayrıca Cumhurbaşkanınca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenen (6 bölgede bulunan) illerde işveren hisseleri ile birlikte sigortalı hisselerinin tamamı da Devlet tarafından karşılanır. Sadece sigorta primi işveren hissesinin karşılandığı durumlarda, 5 puanlık prim indirimi düşüldükten sonra prime esas kazanç tutarının yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak tutar Devlet tarafından karşılanır. İşveren yüzde 15 sigortalı hissesine ait prim ile işsizlik sigortasının yüzde 2 işveren hissesine ait primi kendisi öder. Ayrıca asgari ücretin üzerinde bildirilen sigortalılar varsa, artan kısmın yüzde 15,5’ine ait primler de işveren tarafından ödenir. İşyeri altıncı bölgede kurulu ise bu durumda sigorta primi işveren hissesinin yanında işçi hissesi de Devlet tarafından karşılanır.

– 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışanlar, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışanlarla ilgili olarak işverenler bu teşvikten yararlanamazlar.

– İlave 6 puanlık sigorta prim indiriminden yararlanmakta olan işverenler, aynı ay için bu teşvikten yararlanamazlar.

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 sayılı Tebliğe ile iller aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır.

1. bölgede yer alan iller: Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Muğla.

2. bölgede yer alan iller: Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri hariç, bu ilçeler 6. Bölgede yer almaktadır.), Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya, Tekirdağ, Yalova.

3. bölgede yer alan iller: Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak, Zonguldak.

4. bölgede yer alan iller: Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize, Sivas.

5. bölgede yer alan iller: Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat.

6. bölgede yer alan il ve ilçeler: Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Çanakkale’nin Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri.

9- Araştırma – Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerine İlişkin Teşvik (5746/3)

Teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projelerinde faaliyet göstermekle birlikte söz konusu faaliyetleri kamu kurumu ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar veya uluslararası fonlarca desteklenen işletmeler, Ar-Ge ve yenilik projeleri TÜBİTAK tarafından yürütülen işletmeler, rekabet öncesi işbirliği projeleri bulunan işletmeleri, teknogirişim sermaye desteği alan işletmeler çalıştırdıkları Ar-Ge ve destek personeliyle ilgili olarak, 5746 sayılı Kanun kapsamında kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalıştırılan tasarım ve destek personeliyle ilgili olarak, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulan personel çalıştıran işletmeler bu personelle ilgili olarak bu madde kapsamındaki teşvikten yararlanabilirler.

Konuya ilişkin düzenleme ve 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinin 11 inci maddesi ile 2008/85 ve 2009/21 sayılı SGK Genelgelerinde yer almaktadır.

– AR-GE personeli olarak; Ar-Ge merkezlerinin, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerin Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli olan araştırmacı ve teknisyenlerinin tamamı, destek personeli olarak: Ar-Ge personel sayısının yüzde onunu aşmamak kaydıyla Ar-Ge faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personel, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş fiilen çalışan personel teşvik kapsamına girmektedir.

– Bu teşvikten yararlanabilmek için teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde Kuruma verilmiş ve bu belgelere istinaden tahakkuk edecek primlerin süresinde ödenmiş olması gerekir.

– Resmi nitelikteki işyerleri, kapsama giren işyerlerinden 2886 sayılı Kanun ile 4734 Sayılı Kanuna tabi hizmet ve yapım işinin yürütüldüğü işyerleri bu teşvikten yararlanamaz.

– Teşvik kapsamında; sigortalıların kapsama giren çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Yani 5 puanlık prim indirimi uygulandıktan sonra kalan yüzde 15,5 oranındaki sigorta primi işveren hissesinin yüzde 7,75’i Devlet tarafından karşılanır. Sigorta primi işçi hissesi ile işsizlik sigortası primi ise bu teşvik kapsamına girmemektedir. Öte yandan teşvik uygulamasındaki çalışan başına 5 yıllık süre sınırlaması 6552 sayılı Kanunla kaldırılmıştır.

10- Kültür Yatırımları ve Girişimlerine İlişkin Teşvik (5225/5)

Bu teşvikten kurumlar vergisi mükellefi olan işverenlerden, Kültür ve Turizm Bakanlığından ‘Kültür Yatırım Belgesi’ veya ‘Kültür Girişim Belgesi’ almış olan işverenler yararlanabilmektedir.

Bu konudaki düzenleme 5225 Sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanununun 5 inci maddesi ile 2010/109 sayılı Genelgesinde yer almaktadır.

– Teşvikten yararlanabilmek için, işverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, borcu varsa da yapılandırılmış – taksitlendirilmiş olması ya da borçların toplamının aylık brüt asgari ücret tutarından az olması, teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde Kuruma verilmiş olması gerekir.

– Teşvik kapsamında; Kültür Yatırım Belgesi almış olan işverenler için söz konusu belgenin alındığı tarihten itibaren yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak kaydıyla, işyerlerinde fiilen çalışan sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yüzde 50’si; Kültür Girişim Belgesi almış olan işverenler için ise söz konusu belgenin alındığı tarihten işletme aşamasında 7 yılı aşmamak kaydıyla işyerlerinde fiilen çalışan sigortalıların ise prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yüzde 25’i Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmaktadır. Yani 5 puanlık prim indirimi uygulandıktan sonra kalan yüzde 15,5 oranındaki işveren hissesinin yarısı veya dörtte biri teşvik kapsamında Devlet tarafından karşılanmaktadır. Sigorta primi işçi hissesi ile işsizlik sigortası primi bu teşvik kapsamına girmemektedir.

11- Sosyal Hizmetlerden Faydalananların İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik (2828/Ek-1)

2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasının kapsamında olup; istihdam hakkından henüz yararlanmamış olanları, istihdam hakkından yararlanmış ancak memuriyet ile ilişiği kesilmiş olanları, devlet memuru olma şartlarını taşımamaları sebebiyle kamu kurumlarında istihdamı sağlanamayan hak sahiplerini 19/02/2014 tarihinden sonra işe alıp çalıştıran özel sektör işverenleri bu teşvikten yararlanabilmektedir.

Konuya ilişkin düzenleme 2828 sayılı Kanununun Ek 1 inci maddesi ile 2018/7 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

Teşvikten yararlanabilmek için;

– Teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde Kuruma verilmiş ve bu belgelere istinaden tahakkuk edecek primlerin süresinde ödenmiş olması,

– İşverenin yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması, varsa da yapılandırılmış, taksitlendirilmiş ve düzenli ödeniyor olması,

– İşverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığı veya sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu (fiilen çalışmayan kişileri sigortalı olarak bildirdiği) yönünde bir tespitin bulunmaması,

gerekir.

– Teşvik kapsamında çalıştırılan işçilerle ilgili olarak, prime esas kazanç alt sınırı (brüt asgari ücret) üzerinden hesaplanan sigorta primi ile işsizlik sigortası priminin işçi ve işveren hissesinin tamamı 5 yıl süreyle Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Dolayısıyla kapsama giren işçi SGK’ya asgari ücret üzerinden bildiriliyorsa işverenin herhangi bir prim ödemesine gerek kalmamaz. Ancak kapsama giren işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancı asgari ücretten yüksekse, bu durumda sigortalı adına SGK’ya bildirilen kazanca yüzde 5 prim indirimi uygulandıktan sonra bildirilen kazanç ile brüt asgari ücret arasında kalan fark üzerinden yüzde 32,5 oranında yapılacak hesaplama sonucunda çıkan fark prim tutarının işveren tarafından SGK’ya ödenmesi gerekir.

12- Sosyal Yardım Alanların İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik (3294/Ek-5)

İşe giriş tarihinden önceki son bir yıl içerisinde nakdi düzenli sosyal yardımlardan en az bir defa yararlanmış olanların ikamet ettiği hanede bulunan kişiyi işe alıp çalıştıran özel sektör işverenleri bu teşvikten yararlanabilirler.

Konuya ilişkin düzenleme 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun Ek 5 inci maddesi ile 2018/8 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

Bu teşvikten yararlanabilmek için, işe alınan kişinin;

– Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması,

– 26/04/2016 tarihinden sonra işe alınmış olması,

– İşe alındığı tarihte 5510/60-1-c kapsamında ücretsiz sağlık yardımı alma hakkı (yeşil kartlı) olması,

– İşe alındığı tarihten önceki takvim yılında o işyerinden bildirilen ortalama işçi sayısına ilaveten çalıştırılması,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.

İşyeriyle / işverenle ilgili olarak da;

– İşverenin kayıt dışı (sigortasız) işçi çalıştırdığı veya sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu (fiilen çalışmayan kişileri sigortalı olarak bildirdiği) yönünde bir tespitin bulunmaması,

– Teşvikten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresinde Kuruma verilmiş ve bu belgelere istinaden tahakkuk edecek primlerin süresinde ödenmiş olması,

– İşverenin yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması, varsa da yapılandırılmış, taksitlendirilmiş ve düzenli ödeniyor olması,

gerekir.

– Teşvik kapsamında çalıştırılan sigortalılarla ilgili olarak, prime esas kazanç üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin tamamı 12 ay süreyle Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Sigortalı eğer asgari ücret üzerinden SGK’ya bildiriliyorsa, sadece sigorta primi işçi hissesi ile işsizlik sigortası priminin işveren tarafından ödenmesi gerekir. Eğer sigortalının SGK’ya bildirilen kazancı asgari ücretten yüksekse bu durumda işverenin sigorta primi işçi hissesi ile işsizlik sigortası primi dışında, brüt asgari ücretle sigortalı adına SGK’ya bildirilen kazanç arasındaki farkın yüzde 15,5’i üzerinden hesaplanacak primin de (yüzde 20,5 oranındaki işveren hissesinde yüzde 5 oranındaki prim indirimi düşülmektedir) işveren tarafından ödenmesi gerekir.

13- Genç Girişimcilere Sağlanan Teşvik (5510/81-k)

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında genç girişimci kazanç istisnasından faydalanan ve vergi mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ancak 29 yaşını doldurmamış olanlardan, gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olması (işyeri açması) nedeniyle 1 Haziran 2018 tarihinden itibaren ilk defa 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olan kişiler bu teşvikten yararlanabilir. Adi ortaklıklar ile şahıs şirket ortaklıklarında ise sadece bir ortak bu teşvikten yararlanabilir. Yukarıda yer alan diğer SGK teşviklerinde işverenler çalıştırdıkları işçilerin primlerinden dolayı teşvikten yararlanırken, bu teşvik uygulamasında kişiler kendi adlarına ödemeleri gereken Bağ-Kur primlerinden dolayı bu teşvikten yararlandırılmaktadırlar.

Konuya ilişkin düzenleme 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi ile 2018/28 sayılı SGK Genelgesinde yer almaktadır.

Teşvikten yararlanmak için gerekli diğer şartları şunlardır;

– Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi oldukları için 1 Haziran 2018 tarihinden önce 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigorta tescili (kaydı) yapılmış olanlar bu teşvikten yararlanamaz.

– Teşvikten yararlanacak kişinin kendi işinde bilfiil çalışıyor olması veya işi kendisi sevk ve idare ediyor olması gerekir. Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.

– Faaliyet adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yürütülüyorsa, sadece en genç ortak bu teşvikten yararlanabilir. Ancak burada ortaklardan sadece biri teşvikten yararlanabilmekle birlikte, tüm ortakların ayrı ayrı teşvik şartlarını taşımaları gerekir. Teşvikten yararlanacak ortak teşvik şartlarını taşısa bile diğer ortaklardan biri veya birkaçı teşvik şartlarını taşımıyorsa, bu durumda o ortak da teşvikten yararlanamaz.

– Kollektif şirketler ile komandit şirketler şahıs şirketidir. Limited şirketler ve anonim şirketler ise şahıs şirketi sayılmaz.

– Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmış olması halinde bu teşvikten yararlanılamaz.

– Bu teşvikten yararlanmaya başladıktan sonra herhangi bir işyerinde 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı sona erenlerden, bir yıllık süre dolmadan 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalılığı sona erip vergi mükellefiyeti nedeniyle 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı tekrar başlayanlar, bir yıldan kalan aylar için bu teşvikten tekrar yararlanabilirler. Bu istisna dışında teşvikten yararlanıyorken herhangi bir nedenle 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı sona erenlerin bu sigortalılığı bir yıllık süre dolmadan tekrar başlasa bile artık bunlar teşvikten yararlanamaz.

– Teşvik kapsamında; kişinin 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olarak tescil edildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle prime esas kazanç alt sınırı (brüt asgari ücret) üzerinden hesaplanacak tüm sigorta primi Devlet tarafından ödenir. Normalde 4/b (Bağ-Kur) sigortalıları prime esas kazançlarını kendileri belirleyip SGK’ya beyanda bulunurlar, SGK’da sigortalının beyan ettiği kazanç üzerinden prim alır. Kazanç beyanında bulunmayan veya daha sonra beyanını değiştirmemesi nedeniyle beyan ettiği kazancı brüt asgari ücretin altında kalan kişilerin prime esas kazançları ise brüt asgari ücret kabul edilir ve bunun üzerinden prim alınır. Ancak bu teşvikten yararlanacak kişiler için SGK bir yıllık teşvik süresince kazanç beyanı almamakta, kazancı brüt asgari ücret kabul edilerek bunun üzerinden hesaplanan prim Devlet tarafından karşılanmaktadır. 

Esman DİLLİ *

http://www.isvesosyalguvenlik.com/2019-sgk-tesvik-rehberi/

———–

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu