Bilindiği üzere, yasalaşma sürecinde büyük tartışmalara neden olan, yapılan – yapılamayan ve TBMM Genel Kurulu’nda çıkarılan bazı düzenlemeleri ile büyük hayal kırıklıklarına neden olan KDV Kanun değişiklikleri ile ilgili 7104 sayılı Kanun, 06 Nisan 2018 tarihli ve 30383 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Söz konusu Kanunun yasalaşmadan önceki tasarı metninde çok önemli devrim gibi düzenlemeler yer alıyordu. Ancak, aşağıda belirtilecek olan bu düzenlemeler TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeler sırasında tasarıdan çıkarıldı.
1) ARSA KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDEKİ KDV BELİRSİZLİĞİ KANUNDA DÜZENLEME YAPILARAK GİDERİLDİ
a) Yapılan Düzenleme:
Arsa karşılığı inşaat işlerinin KDV karşısındaki durumu ile ilgili olarak 7104 sayılı Kanunla KDV Kanununun iki farklı maddesine ekleme yapılmıştır. Söz konusu eklemeler ve gerekçeleri aşağıda yer almaktadır:
|
DEĞİŞMEDEN ÖNCEKİ ŞEKLİ |
DEĞİŞİKLİKTEN SONRAKİ ŞEKLİ |
|
Teslim Madde 2- (…) 5. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir. |
Teslim Madde 2- (…) 5. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir. Bu Kanunun uygulanmasında arsa karşılığı inşaat işlerinde; arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine konut veya işyeri teslimi yapılmış sayılır. |
Değişiklik Gerekçesi: Maddeyle, arsa karşılığı inşaat işlerinde, arsa sahibi tarafından müteahhide yapılan teslim, arsanın tamamı yerine, müteahhide kalacak konut veya iş yerlerine isabet eden arsa payı itibarıyla gerçekleştiğinden, müteahhit tarafından yapılan işlemin de arsa payına karşılık, konut veya işyeri teslimi olduğunu öngören yeni bir uygulamaya geçilmektedir.
|
DEĞİŞMEDEN ÖNCEKİ ŞEKLİ |
DEĞİŞİKLİKTEN SONRAKİ ŞEKLİ |
|
Teslim Madde 27- (…) |
Teslim Madde 27- (…) 6. Arsa karşılığı inşaat işlerine ilişkin bedelin tespitinde, müteahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerinin, Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ikinci sıradaki maliyet bedeli esasına göre belirlenen tutarı esas alınır. |
Değişiklik Gerekçesi: Maddeyle, arsa karşılığı İnşaat işlerinde, teslime konu olan arsa payı ile konut veya işyerlerinin bedelinin tespitinde, müteahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerlerinin Vergi Usul Kanununun 267. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ikinci sıradaki maliyet bedeli esasına göre belirlenen tutarının esas alınacağına yönelik düzenleme yapılmaktadır. Bu durumda, arsa sahibine kalacak konut veya işyerlerine ilişkin arsa payının müteahhide devri söz konusu olmadığından, arsa sahibine bırakılacak konut veya işyerlerinin maliyet bedelinin tespitinde arsa payı dikkate alınmayacaktır.
b) Yapılan Düzenlemenin Değerlendirilmesi
1988 yılından bu yana uygulamada bulunan ve Kanunda düzenleme olmamasına rağmen sadece Tebliğ düzeyinde usul ve esasları belirlenen arsa karşılığı inşaat işlerinde KDV konusu;
- Yaratılan ihtilafların idare aleyhine sonuçlanması ve yargı kararlarında, arsa karşılığı inşaat işlerinde karşılıklı iki teslimin bulunmadığına hükmedilmesi,
- Tebliğdeki düzenlemenin aksine bu işlemde, arsa sahiplerinin arsanın tamamını devretmediği, sadece müteahhide kalan konut ve iş yerlerine isabet eden arsa payının devrinin söz konusu olduğu, arsa sahibine kalan daire ve işyerlerine isabet eden arsa payları için bir devrin söz konusu olmadığı yönünde ciddi itirazların olması,
- Arsa payı karşılığında arsa sahiplerine verilecek konut ve iş yerleri için faturanın hangi bedel üzerinden düzenleneceği hususunda ciddi ve çok sayıda ihtilaf bulunması
hususları gözönünde tutularak, yukarıda belirtilen düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler, 06.04.2018 tarihinden sonra yapılan teslimlere uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Buna göre, 06.04.2018 tarihinden sonra;
- Kat karşılığı inşaat işlerinde eş zamanlı olarak yapılacak karşılıklı faturalaşmada arsa sahipleri tarafından sadece müteahhide kalan konut ve işyerlerine isabet eden arsa payı için fatura düzenlenecek, arsa sahipleri mükellef değilseler müteahhit aynı şekilde gider pusulası düzenleyecektir. 8
- Arsanın karşılığı olarak arsa sahiplerine yapılacak konut veya iş yeri teslimlerinde, bu konut ve iş yerlerine ilişkin arsa paylarının müteahhit tarafından devri söz konusu olmadığından, sadece arsa sahibine bırakılacak konut veya iş yerlerinin Vergi Usul Kanununu 267. Maddesinin ikinci sırasında belirtilen maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlenecek ve bu konut ve iş yerlerinin tabi olduğu oranda KDV hesaplanacaktır. Bu şekilde, faturalaşmada esas alınacak bedel (emsal bedel mi, maliyet bedeli mi) ve bu bedele arsa payının dahil olup olmayacağı konusunda yaşanan sıkıntılar da çözümlenmiştir.
Yalnız burada Vergi Usul Kanununun 267. Maddesinin 2. Sırasına göre maliyet bedelinin tespitinde maliyet bedeline % 5’mi yoksa % 10’mu ilave edileceği konusu açık değildir. Bu oranlar teslimin toptan veya perakende olmasına bağlı olarak belirlenecektir. Bir teslimin toptan olup olmadığı, alıcının durumuna göre belirlenmektedir. Bu nedenle bu durumun müteahhit tarafından baştan bilinmesi mümkün olamayabileceği gibi, teslim sonrasında değişmesi de mümkündür. Abdullah Tolu
7104 Sayılı Yasa Tamamı
