Soru:
Dantel ve nakış işiyle iştigal eden şirketimiz, bir kısmını finansal kiralama yoluyla diğer kısmını krediyle olmak üzere brode makinesi satın aldı. Bu makinelerin amortisman oranları nasıl belirlenecektir?
Cevap,
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun şu maddeleri konunun çözümünde faydalı olacaktır:
- Kanun'un mükerrer 290. maddesinin 2. fıkrasında kiracı tarafından aktifleştirilen finansal kiralamaya konu iktisadî kıymeti kullanma hakkının, mükerrer 298. maddesi ve üçüncü kitabının üçüncü kısmının birinci bölümünde kiralama konusu iktisadî kıymet için belirlenmiş esaslar çerçevesinde yeniden değerlemeye ve amortismana tâbi tutulacağı,
- 313. maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269. madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil edeceği,
- 315. maddesinde, mükelleflerin amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Maliye Bakanlığı'nın tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa edecekleri, ilan edilecek oranların tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerinin dikkate alınacağı hükümleri yer almaktadır.
Mükerrer 290. maddeye ilişkin açıklamalar ise 319 ve 334 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile yapılmış olup, kiracı tarafından finansal kiralama işlemine konu iktisadi kıymeti kullanma hakkı ve sözleşmeden doğan borç, kiralama konusu iktisadi kıymetin rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı ile değerlenecek olup kiracı tarafından aktifleştirilen finansal kiralamaya konu iktisadi kıymeti kullanma hakkı, Vergi Usul Kanunu’nun üçüncü kitabının üçüncü kısmının birinci bölümü ve ilgili genel tebliğlerde kiralama konusu iktisadi kıymet için belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde amortismana tâbi tutulacaktır. Diğer bir ifadeyle kullanım hakkı, kiracı tarafından Vergi Usul Kanunu ve ilgili genel tebliğlerde bu iktisadi kıymet için tespit edilmiş amortisman sürelerinde itfa edilecektir.
Kanun'un 315. maddesinin Maliye Bakanlığı'na verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak "Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları" belirlenerek; 339, 365, 389, 399, 406, 418, 439 ve 458 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki liste (Amortisman Listesi) ile açıklanmıştır. Söz konusu amortisman listesinin "20.1. Örgü Ürünleri İmalatı: Örme, ağ dokuma, dantel ve benzerlerinin üretiminde kullanılan iktisadi kıymetler." bölümü kapsamındaki iktisadi kıymetler için faydalı ömür 8 yıl, amortisman oranı %12,50 olarak öngörülmüştür.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketinizde kullanılmak üzere gerek kredi çekerek aldığınız gerekse finansal kiralama yoluyla iktisap etmiş olduğunuz brode makinelerinin 8 yılda ve %12,50 amortisman oranına göre itfa edilmesi gerekmektedir. Lebib Yalkın Yayımları
