1. Giriş

5/10/2023 tarih 32330 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği” ile; işyerinde kullanılan taşıtların “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemine (UTTS)” kaydettirme zorunluluğu getirilmişti.

21/9/2024 tarih 32669 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 2)” ile de kapsam genişletilmişti. Buna göre;

Aşağıdaki taşıt gruplarının sahibi mükelleflerin taşıtlarını, yine aşağıda belirtilen tarihlere kadar UTTS’ye kaydettirme ve belirtilen donanımları taktırma zorunluluğu getirilmişti:

• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar (en geç 31/12/2024 tarihine kadar),
• Trafiğe ilk defa kaydedilen sıfır kilometre bireysel taşıtlar (1/7/2025 tarihinden itibaren kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde),
• Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar (30/6/2025 tarihine kadar).

Ayrıca kapsama giren taşıtlara akaryakıt satışı yapacak akaryakıt istasyonlarına da 31/12/2024 tarihine kadar, en az bir akaryakıt pompası tabancasına donanım taktırma zorunluluğu getirilmişti.

Bu defa; 7/12/2024 tarih 32745 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 3)” ile;31/12/2024 tarihinde sona erecek olan işte kullanılan taşıtların ulusal taşıt tanıma sistemini kayıt süresi ile akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin akaryakıt pompa tabancalarına taşıt tanıma okuyucu sistemi (TTO) ve taşıt sahiplerinin işte kullandıkları taşıtlarına taşıt tanıma birimi (TTB) taktırmalarına yönelik montaj süreleri ayrı ayrı uzatılmıştır.

 2. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 3) İle Yapılan Son Değişiklikler

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 3)” ile, önemli değişiklikler yapılmış olup, yapılan bu değişikler aşağıda başlıklar halinde özetlenmiştir.

Son değişikliklere göre sisteme kayıt ve donanımların montaj süreleri bakımından son durumu gösteren tablo aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

2.1.İşte Kullanılan Taşıtların ve Akaryakıt Satışı Yapan İstasyonların Ulusal Taşıt Tanıma Sistemine (UTTS) Kayıt Süreleri ile Donanım Montaj Süreleri Ayrı Ayrı Uzatılmıştır

3 Sıra No.lu Tebliğ ile, işte kullanılan taşıtların ulusal taşıt tanıma sistemine kayıt süresi ile akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin akaryakıt pompa tabancalarına taşıt tanıma okuyucu sistemi (TTO) ve taşıt sahiplerinin işte kullandıkları taşıtlarına taşıt tanıma birimi (TTB) taktırmalarına yönelik montaj süreleri önce 31/1/2025 tarihine kadar uzatılmış, Tebliğe eklenilen “Geçiş Uygulamaları” başlıklı “Geçici Madde” ile de montaj süreleri bakımından ayrı bir belirlemeye gidilerek, donanımların montaj süreleri ayrıca 30/4/2025 tarihine kadar uzatılmıştır. Şöyle ki;

• İşte kullanılan taşıtların Darphanenin www.utts.gov.tr sistemine kaydolma ve Taşıt Tanıma Birimi (TTB) tak-tırma süresi 31/12/2024 tarihinden 31/1/2025 tarihine kadar uzatılmış,
• Akaryakıt istasyonlarının ulusal taşıt tanıma sistemine kaydolma ve en az bir akaryakıt pompasına Taşıt

Tanıma Okuyucu Cihazı (TTO) taktırma süresi 31/12/2024 tarihinden 31/1/2025 tarihine kadar uzatılmış,

• Ancak Tebliğe eklenilen “Geçiş Uygulaması” başlıklı Geçici Madde 1 ile; akaryakıt istasyonu işleten mükel-lefler ile taşıt sahiplerinin taktırma ve kullanma yükümlülükleri bulunan TTO, TTB ve diğer donanımlara ilişkin olarak, 31/1/2025 tarihine kadar Darphanenin www.utts.gov.tr sistemi üzerinden gerekli başvuru ve kayıt işlemlerini yapmaları halinde, taktırılması zorunlu donanımları en geç 30/4/2025 tarihine kadar taktırmalarına yönelik montaj süreleri ayrıca uzatılmıştır.

Sonuç olarak; akaryakıt istasyonları ve işletmeler 31/1/2025 tarihine kadar ulusal taşıt tanıma sistemine gerekli başvuru ve kayıt işlemlerini yaptırmaları şartıyla bahse konu donanımları en geç 30/4/2025 tarihine kadar taktırarak ya da montajını yaptırarak kullanmaya başlayabilmelerine imkân sağlanmıştır.

Mükelleflerin akaryakıt alımlarında kullanılmak üzere 31/1/2025 tarihine kadar Darphane’nin utts.gov.tr sistemi üzerinden “KAYIT YAP” bölümünden “Taşıt Sahibi Mükellef İşlemleri” alt menüsünde kaydolarak, “GİRİŞ YAP” bölümünden işte kullanılan tüm araç bilgilerini kayıt yapmaları gerekecektir.

Taşıt sahibi kayıt ekranları kullanıcı kılavuzuna https://www.utts.gov.tr/utts-tasit-sahibi-kayit-ekranlari-kullanici-dokumani.pdf adresinden ulaşılabilecektir.

2.2.İlk Defa İktisap Edilecek Taşıtlar ile İşte Kullanılmayan ve Taşıt Tanıma Sistemi Kullanan Bireysel Taşıtların Sisteme Kayıt Sürelerine Yönelik Değişiklik Yapıldı

3 Sıra No.lu Tebliğ ile aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.

1/7/2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilecek Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlardan;  

•Motorlu araç ticareti yapanlardan kullanılmak üzere alınanlara motorlu araç ticareti yapan mükellefler tarafından kayıt ve tescil işlemi gerçekleştikten sonra trafiğe çıkmadan önce,  

•Kullanılmak üzere ithal edilenlere ise ithalatı yapanlar tarafından tescil işlemi gerçekleştikten sonra bir ay içerisinde,  

•Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlar kapsamında yer almayan ve taşıt tanıma sistemi kullanan bireysel taşıtlara ise 1/7/2025 tarihinden itibaren,  

•Bu tarihten sonra taşıt tanıma sistemi kullanacaklara ise kullanılmaya başlanmadan önce,

TTB takılması zorunluluğu getirilmiş olup, bu zorunluluk için kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlar için belirlenen usul ve esaslar uygulanacağı açıklanmıştır.

Yukarıda belirtilen taşıtların, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlar kapsamında sahipleri veya bunları kullananlar dışındakilere devrinde, taşıtta bulunan TTB’lerin değişmesine gerek bulunmadığı açıklanmıştır.

Buna göre, bireysel kullanım için alınan ve TTB takılan taşıtların ikinci el yine bireysel kullanım için satışında TTB’lerinin değiştirilmesine gerek olmayacak, ancak bunların işte kullanılacak olması halinde ise TTB’leri değiştirileceği anlaşılmaktadır.

2.3. 31/1/2025 Tarihinden Sonra Yeni Açılacak Akaryakıt İstasyonlarının Sisteme Geçme Zorunluluğu Süresi Belirlendi.

3 Sıra No.lu Tebliğ ile yapılan bir düzenleme ile; 31/1/2025 tarihinden sonra mükellefiyet tesis edilmesi veya şube işyeri açılması durumunda mükellefiyetin tesis edildiği veya şube işyerinin açıldığı tarihten itibaren en geç 60 gün içerisinde akaryakıt istasyonlarında en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatları üzerine TTO taktırılması gerektiği yönünde belirleme yapıldı. Ancak bu süre içerisinde fiilen akaryakıt satışına başlanacak olması durumunda ise satışa başlamadan önce zorunluluğun başlayacağı yönünde belirleme yapılmıştır.

Geçici 1’inci maddede; 31/1/2025 tarihine kadar akaryakıt istasyonlarının TTO taktırma yükümlülüğü bulunanların bu yükümlülüklerinin 30/4/2025 tarihine kadar uzatıldığı belirtildiğinden, geçici maddenin 31/1/2025 tarihinden sonra mükellefiyet açılması durumunu kapsamadığı yorumlandığından, bu tür istasyonların 60 gün içinde ve her hâlükârda akaryakıt satışına başlanılmadan önce sisteme kayıt ve en az bir akaryakıt pompası tabancasına gerekli TTO montajının yaptırılması gerektiği yorumlanmaktadır.

2.4.Benzin veya Motorin Dışında Yakıt Tüketen Taşıtlar İçin Donanımlar Taktırılmasına Yönelik Darphane Tarafından Ayrıca Düzenleme Yapılabileceği Yönünde Yetki Genişletildi

3 Sıra No.lu Tebliğ ile yapılan bir düzenleme ile; birden fazla ya da benzin veya motorin dışındaki bir yakıt türüyle çalışan taşıtlara yakıt tedarik eden pompa ünitelerinde kullanılacak TTO ve ilgili diğer donanımlar, teknik çözümler ve yöntemlere ilişkin hususlar ile montaj işlemlerine ait süreçlerin Darphane tarafından ayrıca belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre benzin veya motorin dışında; LPG veya elektrikle çalışan taşıtlar için de ilerleyen süreçlerde farklı donanımlar takılmasına yönelik yeni düzenlemeler yapılabileceği anlaşılmaktadır.

2.5. Mevcut Taşıtların Sisteme Kayıt Süresi Olan 31/1/2025 Tarihinden Sonra İşte Kullanmak Amacıyla Alınacak veya Kiralanacak Taşıtlar da Kapsama AlınarakSisteme Kayıt ve TTB Taktırmasına Yönelik Farklı Bir Süre Belirlendi

Önceki düzenlemelerde zorunluluğun başlayacağı 31/12/2024 tarihine kadar işletmelerde kayıtlı ya da kiralık araçlar için sisteme geçiş süresi belirlenirken, bu tarihten sonra edinilecek ve işte kullanılacak taşıtlarla ilgili sisteme geçiş süresi konusunda bir belirleme yapılmamıştı.

3 Sıra No.lu Tebliğ ile yapılan düzenlemeye göre; kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye kayıtlı veya işte kullanılacak taşıtların sisteme kayıt süresi olan 31/1/2025 tarihinden sonra edinilecek ve işte kullanılacak taşıtlara, kullanmaya başlamadan önce, sisteme kaydolma ve donanımları taktırma zorunluluğu getirilmiştir.  

Bu düzenlemeye göre; 31/1/2025 tarihinden sonra satın alınacak veya kiralanacak ve işte kullanılacak taşıtların kullanılmaya başlanılmadan evvel sisteme kaydettirilerek, aynı süre içinde TTB donanımının da montaj ettirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  

Geçici 1’inci maddede; 31/1/2025 tarihine kadar TTB taktırma yükümlülüğü bulunanların bu yükümlülüklerinin 30/4/2025 tarihine kadar uzatıldığı belirtildiğinden, geçici maddenin 31/1/2025 tarihinden sonra edinilecek taşıtları kapsamadığı yorumlandığından, bu tür taşıtların kullanılmaya başlanılmadan önce sisteme kayıt ve TTB montajının yaptırılması gerektiği yorumlanmaktadır.

2.6.Sisteme Kayıt ve Donanım Taktırma Yükümlülüğü “Taşıt Sahiplerine” Verildi

3 Sıra No.lu Tebliğ ile yapılan bir diğer düzenlemede; kapsamda olan taşıtların (özmal ve kiralık) yakıt depo girişi üzerine “taşıt sahiplerince” Darphane tarafından üretilen TTB’ler taktırılacağı hükme bağlanmıştır. “Taşıt sahibi” ifadesinden ne kastedildiği önem arz ediyor. Keza kiralanarak işte kullanılan taşıtların sahibi konusunda da farklı tartışmalar yapılıyor.

Darphanenin https://www.utts.gov.tr/ adresi üzerinde yer verilen “Taşıt Sahibi” tanımının; “kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan bu nedenle de UTTS kapsamında Taşıt Tanıma Birimi (TTB) monte edilecek taşıtların mülkiyetine sahip olan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder” hükmünün net ve belirleyici önemi ortaya çıkmaktadır.

Buna göre uzun süreli kiralamalarda “taşıt sahibi” olarak taşıtı kiralayan ve işinde kullanan işletmelerin anlaşılması gerektiği açık olup, kiraya verenlerin bir yükümlülüğünün bulunmayacağı anlaşılmaktadır.

Ayrıca “Taşıt Sahibi Kayıt Ekranları Kullanıcı Dokümanında” işletmelerin işte kullandıkları taşıtların kaydı sırasında “Taşıt Sahiplik Tipi” bölümünde “özmal” ve “sözleşmeli taşıt (kiralık)” seçenekleri altında ayrı ayrı kayıt yapılabilmektedir.

 3.Getirilen Zorunluluklara Uyulmaması Halinde Uygulanacak Müeyyideler

5/10/2023 tarih 32330 Sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği”nin aşağıda yer verilen “Cezai Müeyyide” başlıklı 10’uncu maddesine göre getirilen zorunluluğa uyulmaması halinde genel bir ifadeye yer verilmiştir.

“Cezai Müeyyide

MADDE 10- (1) Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket eden veya belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanır.”

Yine aynı Tebliğin “UTTS kullanılarak yapılan akaryakıt satışlarında belge düzeni” başlıklı 8’inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki gibidir:

“(3) Bu Tebliğ ile TTB takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, 213 sayılı Kanun’un 227’nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.” Görüldüğü üzere getirilen zorunluluk; taşıtlara ve akaryakıt pompalarına sisteme kayıt ve donanım takılması ile bu donanımlar çerçevesinde akaryakıt teslimlerinde belge düzenlenmesini gerektirdiğinden iki farklı konuyu içerdiği, bu iki farklı zorunluluğa uyulmaması halinde de iki farklı müeyyideyi gerektirdiği görülmektedir.

3.1. İşte Kullanılan Taşıtlara ve Akaryakıt İstasyonlarındaki Yakıt Pompalarına Taktırılması Gereken Donanımın Yasal Dayanağı ve Müeyyideleri

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’inci maddesinin 6’ncı fıkrasında yer alan “Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, mükelleflere bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin verilmesinde….” şeklinde düzenlenen yetkiye dayanılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tebliğlerle işte kullanılan taşıtlara ve akaryakıt pompalarına manyetik çip taktırılması zorunluluğu getirilmiştir.

213 Sayılı VUK’un “Bilgi Vermekten Çekinenler ile 107/A, (7524 Sayılı Kanun’un 13’üncü Maddesiyle Eklenen İbare Yürürlük; 02.08.2024)152/A, 153/A mükerrer 242, 256, 257, mükerrer 257’nci madde ve Gelir Vergisi Kanun’unun 98/A Maddesi Hükmüne Uymayanlar İçin Ceza” başlıklı Mükerrer 355’inci maddesinin 1’inci fıkrasında ise; “Bu Kanunun 86, 148, 149, 150, mükerrer 242, 256 ve 257’nci maddelerinde yer alan zorunluluklar ile (Değişik: 09/08/2016- 6728/21 md.) mükerrer 257’nci maddesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 98/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayan (Kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticiler dahil)” olmak üzere mükellef grupları itibariyle uygulanacak özel usulsüzlük cezaları, cezayı gerektiren fiilin işlendiği yıllara göre ayrı ayrı belirlenmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesinin 6 numaralı fıkrasında, Maliye Bakanlığı’na vergi güvenliğini sağlamak amacıyla manyetik bandrol ve etiket kullanımına ilişkin yetki tanınmıştır. Bu kapsamda, zorunluluk kapsamındaki araçlara Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) taktırılmaması veya akaryakıt pompa tabancalarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihazı takılmaması durumunda, 2025 yılında işlenecek fiiller nedeniyle, aynı Kanun’un mükerrer 355/1’inci maddesi uyarınca, mükellefin durumuna göre her bir taşıt veya akaryakıt istasyonları için belirlenen özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Bu cezalar, 2024 yılı için belirlenen tutarlar (5.000 TL- 20.000 TL) dikkate alınarak ve mükellef gruplarına göre yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle artırılacak ve Tebliğ ile belirlenecek tutarlar üzerinden kesilecektir.

 3.2. 1/5/2025 Tarihinden İtibaren Getirilen Zorunluluk Kapsamına Uygun Alınmayan Akaryakıt için Düzenlenecek Belgelerin Hiç Düzenlenmemiş Sayılmasının Yasal Dayanağı ve Müeyyideleri

5/10/2023 tarih 32330 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği”nin “UTTS kullanılarak yapılan akaryakıt satışlarında belge düzeni” başlıklı 8’inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki gibidir:

“(3) Bu Tebliğ ile TTB takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, 213 sayılı Kanun’un 227’nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.” Bu düzenlemeye göre; getirilen bu zorunluluk kapsamındaki araçlara Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) taktırılmaması veya akaryakıt pompa tabancalarına TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı) takılması zorunluluğuna uyulmaması halinde, 1.5.2025 tarihinden itibaren akaryakıt teslimlerine yönelik düzenlenecek belgeler hiç düzenlenmemiş sayılacağından VUK’un 353/a-1 ve 2’inci bentlerine istinaden fiilin işlendiği yıl ve tespit sayısına göre her bir belge için (2024 yılı için geçerli olan 10.000 TL – 100.000 TL) 2025 yılı için belirlenecek tutarlar arasında özel usulsüzlük cezaları kesilebilecektir. Söz konusu ceza tutarları çıkarılacak Tebliğ ile her yıl için yeniden değerleme oranında artırılacağı için, 1/5/2025 tarihinden itibaren usulüne uygun düzenlenmeyecek bu belgeler nedeniyle 2025 yılı için Tebliğ ile artırılarak belirlenecek yeni tutarlar kesilebilecektir.

3.3.Getirilen Zorunluluk Kapsamında Düzenlenmeyen Belgelere Dayanan Giderlerin Kayıtlara Alınamayacağı Hususu

Taşıt tanıma birimi takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, uygulamanın başlayacağı 1.5.2025 tarihinden itibaren UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, VUK’un 353/a-1 ve 2’nci bentleri kapsamında hiç düzenlenmemiş sayılacağından, UTTS üzerinden düzenlenmeyen ÖKC fişleri ve diğer belgelere dayanan giderler işletmelerde kayıtlara alınamayacaktır.

4. Tereddüt Edilen Bazı Hususlar

Uygulamanın yeni başlayacak olması ve birçok vergi mükellefini akaryakıt giderlerinin indirilmesi ve yükümlülüklere uyulmaması halinde kesilecek ağır özel usulsüzlük cezalarını yakından ilgilendirmesi nedeniyle aşağıda belirtilen bazı konularda tereddütlerin oluşmasına neden olmuştur.

4.1. Araç Kiralama Şirketlerinin Durumu ile Kiralanan Taşıtların Sisteme Kaydı ve Akaryakıt Giderlerinin İndirilmesi Konularında Yaşanılan Tereddütler

Araç kiralama faaliyetinde bulunan işletmelerin, kısa süreli veya günlük kiraya verdikleri taşıtlara TTB taktırıp taktırmayacakları ile, bu araçları kısa süreli veya günlük kiralayan işletmelerin kullanımları sırasında akaryakıt giderlerini ne şekilde indirebilecekleri konusunda bir netlik bulunmamaktadır. Ancak bu durumda işletmelerin araç kiralama belgesi ile tevsik edilmek kaydıyla belgede plakası yazılı taşıtların akaryakıt giderlerinin indirilebileceği yorumlanmaktadır.

Taşıtların uzun vadeli kiralamalarında ise, kiralayan ve işte kullanan mükelleflerin taşıt sahibi vasfı ile kendi adlarına bu taşıtları sisteme kaydettirerek, TTB taktırmaları gerektiği açıktır. Ancak kısa vadeli ve uzun vadeli ayrımında bir netlik bulunmamaktadır.

4.2. Tebliğde Kapsama Giren Taşıtlara İlişkin “Taşıt Tanımı” Yapılmadığından Tereddütler Yaşanmaktadır

Yine kapsama giren ve TTB taktırılması zorunluluğu getirilen taşıtların hangileri olduğu konusunda tereddütler yaşanmaktadır. Bu durum Tebliğde “taşıt tanımı” yapılmamasından kaynaklanmaktadır. Örneğin; muhtelif iş makineleri, traktör vb. taşıtların kapsama dahil olup olmadığı tartışılmaktadır. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na göre II Sayılı listede yer alan ve tescile tabi taşıtların kapsama girdiği yorumlanmaktadır.

4.3. Bazı İşletmeler Tankerle Toplu Aldıkları Akaryakıtı Şantiye veya İşyerlerindeki Taşıtlarda Kullanmaları Durumunda Sisteme Kayıt Zorunluluğu Olup Olmadığı Tereddüt Ediliyor

Bazı işletmeler, işyerlerinde ve şantiyelerinde tankerle getirdikleri akaryakıtları kendilerine ait depolarından taşıtlara aktarmaktadır. Bu durumda da taşıtlara TTB taktırılıp taktırılmayacağı tartışılmaktadır. Ancak burada işte kullanılan taşıtlara TTB taktırılması zorunluluğu getirildiğinden, bu taşıtlara tankerlerle getirilen akaryakıtların aktarılıp aktarılmadığına bakılmaksızın, tüm taşıtların sisteme dahil olmalarının gerektiği yorumlanmaktadır. Burada amacın, kayıt dışı ile mücadele kapsamında, akaryakıt verilen taşıt ile belge düzenlenen taşıtın aynı olmasının sağlanması olduğu göz önüne alındığında, işletmelerin tankerle akaryakıt almaları halinde toplu fatura düzenleneceğinden, bu taşıtların akaryakıt istasyonlarından akaryakıt almaları da mümkün olduğundan sisteme kayıt yaptırmaları gerektiği düşünülmektedir. Yukarıda da izah edildiği üzere, taşıtların sisteme kayıt ve donanım taktırma zorunluluğu ile, bu donanımlar vasıtasıyla akaryakıt alınması zorunluluğu farklı düzenlenmiştir. Akaryakıt istasyonlarından akaryakıt alınmasa dahi, bu taşıtların sisteme kaydolma ve donanım taktırma mecburiyetleri ortadan kalkmayacağından cezai müeyyide ile karşılaşmaları muhtemel olabilecektir.

4.4. Akaryakıt İstasyonlarında En Az Bir Akaryakıt Pompası Tabancasına Donanım Taktırılması Zorunluluğu Getirildiğinden İşte Kullanılan Taşıtların Akaryakıt AlımlarıSırasında Yoğunluk Yaşanmasından Endişe Ediliyor

Getirilen düzenlemeye göre, akaryakıt istasyonlarında en az bir akaryakıt pompasına donanım taktırılması zorunluluğu getirildiğinden, işte kullanılan taşıtların akaryakıt alımları sırasında yoğunluk yaşanmasından endişe ediliyor. İşte kullanılan taşıtların akaryakıt ihtiyaçlarının giderilmesi sırasında, akaryakıt istasyonlarının mevzuat çerçevesinde en az bir adet pompa ile akaryakıt verecek olmaları durumunda ciddi sorunlarla karşılaşılacağı beklenilmektedir. Sistem dahilinde akaryakıt verebilecek pompa sayısının artırılmasının taktırılacak donanım nedeniyle istasyonlara ek maliyet getireceğinden, istasyonların sayıyı artırmama yoluna gitmeleri durumunda yığılmalar yaşanabilecektir.

5.Sonuç

İşte kullanılan aktife kayıtlı ve kiralık taşıtların; getirilen düzenlemeler gereğince en geç 31/1/2025 tarihine kadar Ulusal Taşıt Tanıma Sistemine (UTTS) kaydettirilerek, en geç 30/4/2025 tarihine kadar da belirtilen donanımların taşıtlara montaj ettirilmesi ve 1/5/2025 tarihinden itibaren akaryakıt alımlarında bu sistem üzerinden belge alınarak işletmelerinde gider olarak kaydettirmeleri gerekecektir.

Aksi halde; hem süresinde sisteme kaydolunmadığından ve donanımların taşıtlara taktırılmamasından hem de 1/5/2025 tarihinden itibaren akaryakıt alımlarında düzenlenecek belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılması nedeniyle ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilebilecek ve bu belgelerin gider belgesi olarak ticari defterlere kaydı mümkün olmayacaktır.

Kaynakça

−213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

−1 Sıra No.lu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği

− 2 Sıra No.lu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği

−3 Sıra No.lu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği

−https://www.utts.gov.tr/

−https://www.utts.gov.tr/utts-tasit-sahibi-kayit-ekranlari-kullanici-dokumani.pdf

−https://www.utts.gov.tr/basvuru?type=tasit-sahibi

−https://www.utts.gov.tr/utts-yetkilendirilmis-montaj-firmasi-listesi.pdf

Kaynak: Lebib Yalkın Aylık Mevzuat Dergisi Ocak Sayısı

Yazar: Hamza Ertekin