7440 sayılı Yasadaki temel düzenlemelerden biri de stok düzeltmesi idi.
Bu kapsamda, fiilen mevcut olduğu halde, muhasebe kayıtlarında görülmeyen stoklar üzerinden belli bir KDV ödenmek suretiyle, söz konusu stoklar işletme kayıtlarına dahil edilebilmişti.
7440 sayılı Yasada; bu şekilde ödenen KDV'nin hesaplanan KDV'den indirilenileceği ancak iadeye konu edilemeyeceği belirtiliyor. (Daha önceki benzer yapılandırma kanunlarında iadeye ilişkin böyle bir kısıtlama yoktu.)
İşte bu noktada, İADE EDİLEMEYECEK KDV'NİN NE OLDUĞU, STOK DÜZELTMESİNDEN KAYNAKLANAN KDV'NİN NE ZAMAN İNDİRİLMİŞ SAYILACAĞI, gibi konular ön plana çıkıyor.
Bu konu ile ilgili olarak bu günlerde yaygın şekilde devam eden vergi incelemelerinde; söz konusu KDV'nin hiç beyan edilmemiş olması durumuna göre yapılan hesaplamalar baz alınarak fazla alınan iade tutarı tespit ediliyor.
Vergi incelemelerinde yapılan hesaplama, stok düzeltmesinde beyan edilen KDV'nin son sırada hesaplanandan düşüldüğü varsayımına dayanıyor.
ÖRNEĞİN:
Haziran 2023 döneminde;
➡️ Stok düzeltme nedeniyle beyan edilen KDV: 10 br
➡️ Aynı dönem hesaplanan KDV: 15 br
➡️ Önceki dönemden devreden KDV: 20 br
➡️ Bu döneme ait indirilecek KDV: 12 br,
olduğunu varsayarsak;
Stok düzeltmesi nedeniyle beyan edilen 10 br KDV'nin, aynı döneme ait hesaplanan 15 br KDV'den indirilmiş kabul edilip edilmeyeceği önem kazanıyor.
Stok KDV'sinin, 15 br hesaplanandan ilk sırada indirildiği kabul edildiğinde, söz konusu KDV indirim yoluyla giderilmiş oluyor ve sonraki dönemlerde (örneğin KDV tevkifatı nedeniyle) talep edilecek iadeye etkisi olmuyor.
FAKAT,
15 br hesaplanandan öncelikle, önceki dönemden devreden ve bu döneme ait indirimlerin düşüleceği kabul edildiğinde ise, stok düzeltmesi KDV'si halâ indirilememiş oluyor ve bu durumda da sonraki dönemlerde iade talep edilirken stok düzeltmeden kaynaklanan kısmın iadeden çıkarılması gerekiyor.
SÖZÜN ÖZÜ:
Stok düzeltmesine ait KDV'nin, hesaplanan KDV'den İLK SIRADA düşülmesi ile, SON SIRADA düşülmesi arasında, sonraki dönemlerde talep edilen iade hesabı açısından büyük fark var.
Vergi incelemelerinde; önceki dönem devreden ve döneme ait indirimlerin öncelikli olarak düşülmesi gerektiği yaklaşımından hareket edilerek, fazla iade alan mükellefler için cezalı tarhiyatlar yapılabiliyor.
ŞAHSİ GÖRÜŞÜM İSE:
Stok düzeltmesine ait KDV'nin, hesaplanan KDV’den hangi sırada indirileceğine dair hiç bir kısıtlama ya da düzenleme yok. O nedenle bu şekilde yapılan hesaplama olsa olsa varsayıma dayalı olur ki varsayıma dayalı tarhiyat yapılamaz. Yüklenilen KDV'nin iadesinin yapılmadığı, kısmi tevkifat gibi iade türlerinde, iade tutarından bu şekilde tenzilat yapılması doğru değildir.
Mükellef ve İdare arasındaki muhtemel ihtilafların önüne geçilmesi açısından konunun tekrar gözden geçirilmesini ümit ediyorum.
