TÜRMOB, şirketlerin Ar-Ge giderlerinin de enflasyon düzeltmesi kapsamı dışında tutulmasını istedi. Enflasyon muhasebesinin, vergi doğurucu etkiyi ortadan kaldırmak amacıyla yatırım sürecinde ertelenmesini yerinde bir karar olarak değerlendiren TÜRMOB, Meclis’te bu hafta görüşmelerine devam edilecek teklife, benzer nitelik taşıyan Ar-Ge giderlerinin de dahil edilmesinin uygun olacağı görüşünü dile getirdi.
TÜRMOB enflasyon düzeltmesinin yatırımlar üzerindeki vergisel etkisinin ortadan kaldırılması amacıyla yatırım sürecinde ertelenmesinin yerinde bir düzenleme olmakla birlikte yeterli olmadığını bildirdi. Bu hafta Meclis Genel Kurulu’nda görüşmelerine devam edilecek Tüketicinin Korunmasına İlişkin Kanun teklifine eklenecek iki ayrı madde ile enflasyon düzeltmesi, yatırım dönemi sürecinde, iflas ile tasfiye halinde olan şirketler ile KİT’lerde ertelenecek.
TÜRMOB bu düzenlemelerin olumlu olduğunu ancak yeterli olmadığını belirterek, Ar-Ge giderleri içinde aynı düzenlemenin yapılmasını istedi. “263 Ar- Ge giderler hesabı”nın da benzer bir nitelik taşıdığını ancak Meclisten geçecek düzenlemede bu konunun yer almadığını belirten TÜRMOB, maddeye Ar-Ge giderlerinin de eklenmesinin uygun olacağını bildirdi.
TÜRMOB, yaptığı çalışmada enflasyon muhasebesinde mükellefleri tereddütte bırakan pek çok konu olduğuna dikkat çekti. Vergilemede adalet ve ödeme gücüne göre vergi ödenmesini sağlamak, istihdam ve katma değer yaratacak yatırımların yapılmasını teşvik etmek amacıyla enflasyon düzeltmesi uygulanması gerektiğini kaydeden TÜRMOB, geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmamasını istedi.
Enflasyon düzeltmesinin sadece yılsonu mali tablolar açısından, mali tablolardaki rakamların enflasyon nedeniyle güncellenmesine dönük bir işlem olarak uygulanması gerektiği kaydeden TÜRMOB, enflasyon düzeltmesinin vergi etkisi olmaması gerektiğinin altını çizdi.
Öneriler ve tespitler
TÜRMOB’un yaptığı çalışmada öneriler ve tespitler şöyle sıralandı:
■ Enflasyon düzeltmesi, işletmelerin mali tablolarının güncel değerlere getirilmesi amacından ziyade önemli derecede bazı işletmeler için daha fazla vergi ödenmesine bazı işletmeler açısından ise daha fazla gider kaleminin oluşmasına ve bu yolla daha az vergi ödenmesine yol açtı.
■ Özkaynağı düşük olan ancak buna rağmen borçla, krediyle işlerini çevirmeye çalışan, istihdam yaratmaya gayret eden firmaların bilançosunun aktif tarafında yer alan stoklar, demirbaşlar, binalar, taşıtlar, fabrikalar, boş arazi ve arsalar, iş makinaları, iştirak hisseleri gibi varlıkları, enflasyon nedeniyle fiyatları arttığından, kazanç elde edilmiş olduğu ve bu kazançlar üzerinden de özkaynakları zayıf olduğundan, bir gider etkisi yaratabilecek kalem de yeterince olmadığından, tamamen fiktif ve enflasyon karları üzerinden daha fazla vergi ödemesiyle karşı karşıya kaldı.
■ Özkaynağı yüksek olan işletmelerin ise yine tamamen fiktif olduğunu değerlendirdiğimiz, enflasyon giderleri nedeniyle bugüne kadar ödemekte oldukları vergilerden çok daha az vergilerin ödenmesine, var olan zararlarının daha da artmasına ve izleyen yıllarda vergi ödenmesi ihtimalini önemli derecede azaltılmıştır.
■ Enflasyon düzeltmesi uygulaması mevcut haliyle sahada çok sayıda belirsizliği getirmiş ve uygulamanın tatbiki aşamasında da konunun uzmanları arasında dahi pek çok konuda görüş ayrılıklarına neden olmuş, yıllardır yürütülen beyan ve bildirim işlemlerinin aşırı derecede zorlaştırılmasına yol açmıştır. Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin uygulanmasının fiili imkansızlığı, bilanço çıkarılmasının muhasebe meslek camiasının ve işletmelerin iş yüklerinin olağanüstü derecede artırması ve muhasebe tekniği açısından da doğru olmaması nedeniyle sadece yıl sonunda yapılmalıdır. Canan Sakarya
