Sosyal medyaya yansıyan rakamlar doğruysa 1 milyon mükellef, son VUK Tebliği öncesi geçici vergi beyanını enflasyon düzeltmesi yaparak vermiş. Şimdi onlardan bu beyanlarını 13 Eylül’e kadar düzelterek tekrar vermeleri istenmekte, aksi taktirde cezalı işlemle karşı karşıya kalabilecekleri uyarısı yapılmaktadır.
Meslek mensupları haklı bir kızgınlık ve tepki ile düzeltme konusunda isteksizlik gösteriyorlar. Mali İdarede bu süreçte neler yaşandı detaylarını bilmiyoruz. Eminiz ki Mali İdaredeki gecikmenin nedeni mükelleflere ve muhasebe camiasına eziyet olsun değildir.
Ben geç reaksiyonları öteden beri siyasi karar sürecinin yavaşlığına bağlamanın daha doğru bir tespit olacağı kanısındayım. En önemli eleştirim siyasi karar süreçlerinin başta Türmob olmak üzere mesleki organizasyonları dinler gibi yapıp hiç dikkate almamaları, sadece kendi akredite ettikleri kanallardan gelen mesaj, talep ve değerlendirmelere kulak vermeleridir. İş dünyasının süreci etkileyebilecek mekanizmaları da hızlı işlemediği, belki bu konuları önemsemediği için bu tür kazalar sıklıkla yaşanmaktadır.
Biraz serin kanlılıkla olayın detaylarına bakmakta ve olası davranışların getiri ve götürüsü üzerinde düşünmekte fayda olabilir.
Öncelikle bir tespit yaparak başlamakta fayda var. Enflasyon düzeltmesi 2023 yıl sonu brüt gelirleri 50 milyon TL’nin altında kalan mükellefler için sadece ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri için yapılmayacak, yıl sonunda yapılacaktır.
Mükelleflerin bir kısmı bu düzeltme nedeniyle daha az geçici vergi öderken bir kısmı daha fazla geçici vergi ödemek durumunda kaldı. Dolayısıyla tüm mükellefler geçici vergiden aynı şekilde etkilenmediler.
Normalde vergi çıkmayacakken düzeltme nedeniyle vergi çıkanlar
Bu grubu da çıkan ilave verginin büyüklüğüne göre ilave vergi tutarı yüksek olanlar, düşük olanlar şeklinde iki gruba ayırmak mümkündür. Ben bu grubun şayet kendiliğinden düzeltme yapmamayı seçmesi halinde ille düzeltme yap diye zorlanmasını anlamsız buluyorum. Bu grup düzeltme yapmasa, sonradan bir inceleme yapıldığında olsa olsa bunlara iade (düzeltmeme nedeniyle uygulanacak usulsüzlük cezası bir yana)çıkar.
Doğal olarak bu gruptaki mükellefler rakamda büyükse beyanlarının düzeltilmesini isteyeceklerdir. Ancak düzeltme iade gerektirdiği için çok büyük bir ihtimalle iade prosedürü nedeniyle, eğer özel bir düzenleme yapılmazsa iade vergi incelemesi neticesinde yapılabileceğinden yıllık beyana kadar bu iadeleri alabilmeleri de imkân dahilinde olmayacaktır.
Vergi çıkacakken düzeltme nedeniyle vergi çıkmayan veya daha vergi çıkanlar
Bu grup düzeltme yapmaması halinde sonradan yapılacak incelemelerden en fazla etkilenecek grup olacak.
Geçici vergi tarhiyatlarında vergi aslı aranmaz
Geçici vergilerle ilgili yıllık beyan sonrası bir fark(beyan ve ödenmesi gereken geçici vergi olduğu ancak beyan edilmediği) tespit edilirse, vergi aslı aranmaz sadece cezası aranır. Aslı için beyan gününe kadar gecikme faizi hesaplanır. Ceza için uzlaşma yolu açık. Büyük bir ihtimalle bu geçici vergiler için uygulanacak cezalar sembolik tutarlar kalacak şekilde uzlaşılarak kapatılacaktır. Aslı üzerinden hesaplanacak faiz tutarı 13 Eylül ile Nisan beyanına kadar geçen süre için olacaktır.
İyi mükellef indirimi nasıl etkilenir?
Beyanını mevcut düzenlemelere göre zamanında veren, iyi mükellefler, düzenli mükellefler, şimdi kızgınlıkla beyanlarını düzeltmezlerse iyi mükellef indirimini kaybedebilirler mi?
Gelir Vergisi Kanunun mükerrer 121.maddesine göre, %5 uyumlu mükellef vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler (vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın) tarh edilir. Dolayısıyla beyanını düzeltmeyen mükellefler, düzeltme neticesinde ilave bir ödeme çıkıyorsa fakat düzeltmemişlerse uyumlu mükellef indirimi nedeniyle elde ettikleri vergi avantajlarını faizi ile iade etmek zorunda kalabilir ve gelecekte de bir süre yararlanamayabilirler.
Dolayısıyla beyanı düzeltme veya düzeltmeme kararı verirken bu husus da dikkate alınmalıdır.
Yer darlığı nedeniyle bazı başka sorunlara da kısaca deyineyim.
1.İhtirazi kayıtla beyanda bulunmuşsanız
Geçici vergi beyanını bir nedenle itirazı kayıtla vermişseniz fakat şimdi düzeltme beyanında bulunursanız, halen itiraz nedeniniz devam ediyor ve korumak istiyorsanız, düzeltme beyanını itirazı kayıtla vermek usuli problemler yaratacak ve tartışmak istediğiniz konuyu tartışamadan usulden davayı kaybetme olasılığınız yükselecektir
2.Düzeltme beyanına ihtirazi kayıt koyacaksanız
Daha önce verdiğiniz beyanda itiraz kayıt yok düzeltme beyanına itirazı kayıt koyacaksanız gene usul nedeniyle davanızın kaybedilme olasılığı yüksektir.
Zeki GÜNDÜZ
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
