Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve vergi kanunlarında birçok yeni düzenlemeyi içeren vergi paketi TBMM’de görüşülerek kanunlaştı. Bu düzenlemeler dışında, Vergi Denetim Kurulu’nun risk analizi sistemi üzerinden yaptığı tespitler neticesinde 2815 büyük mükellefin incelemeye alındığı Bakanlıkça kamuoyuna açıklandı.
Vergi incelemesine tabi olanlar
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre incelemeye tabi olanlar; “Bu kanuna veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutmak, evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler vergi incelemelerine tabidirler” şeklinde belirtilmiştir.
İlgili kanun maddesinde; her ne kadar vergi incelemesine gerçek ve tüzel kişiler tabidir denilmiş olsa da, tüzel kişiliği olmayan teşekküller şayet vergisel nitelikli iş ve işlemler yapmakta; defter ve hesap tutma, evrak ve vesikaları saklama ve ibraz yükümlülüğü altında ise vergi incelemesine tabi olacaktır.
Vergi incelemesindeki amaç
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre; “Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak tespit etmek sağlamaktır. İncelemeye yetkili olanlar tarafından gerek görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikine de teşmil edilebilir.”
İlgili mevzuat hükmü gereğince; vergi incelemesinden maksat sadece vergi kayıp ve kaçağını araştırıp bulmak değildir. İncelemeye yetkili olanlar, vergi mükellefi ve vergi sorumlularının vergi ödevleriyle ilgili yükümlülüklerini mevzuata uygun yerine getirip getirmediğinin kontrolünü yaparak, gerçek matrah tespitini yapmayı amaçlamaktadır. Yine gerekli görülürse, hesapların incelenmesinin yanında fiili durumları araştırıp incelemek suretiyle de inceleme yapılabilmektedir.
Örneğin, mükellefin yükümlülüğünü zamanında yerine getirip getirmediği veya matrahının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı incelenir. Bununla birlikte vergilerin doğruluğunun araştırılması ve mükellefin bilgilendirilmesi de vergi incelemesinin amaçlarından biridir. Bilinmelidir ki vergi incelemesiyle birlikte mutlaka ek bir tarhiyat yapılması zorunlu değildir, diğer taraftan eğer fazla vergi salınmışsa, ödenen bu fazla tutarın iadesi de vergi incelemesiyle sağlanabilmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kamuoyu açıklaması
Sosyal medyada bazı hesaplar üzerinden dijital vergi levhası bilgilerinin paylaşılarak vergi yükümlülükleri ile ilgili haberler yapıldığı görülmektedir. Bu çerçevede aşağıdaki açıklamayı yapma zarureti doğmuştur.
Mükelleflerimizin beyanlarının doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacıyla Vergi Denetim Kurulumuzun risk analiz sistemi üzerinden yaptığı tespitler neticesinde, 2815 büyük mükellefin halihazırda toplam %27’si nezdinde vergi incelemelerine devam edilmektedir. Bu oranın müteakip dönemde daha da artırılması planlanmaktadır. Ayrıca yine sürekli zarar beyan eden mükelleflerden büyüklüğü ve sektörüne göre beyanı riskli değerlendirilen öncelikle 735 mükellef nezdinde vergi incelemeleri yürütülmektedir. Buna ek olarak vergi inceleme istatistikleri mükellef büyüklüklerine göre tespit edilerek Vergi Denetim Kurulu yıllık faaliyet raporunda ayrıca kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Vergi paketi kanunlaştı
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve vergi kanunlarında birçok yeni düzenlemeyi içeren vergi paketi TBMM’de kabul edilerek 28/7/2024 tarihinde kanunlaştı. Bu kanun ile; vergi cezalarının artırılması, bazı istisna ve indirimlerin kaldırılacağı ve kayıt dışı ekonomi ile daha güçlü bir şekilde mücadele amaçlanmıştır. Paketle birlikte, istisnalar nedeniyle ödenecek vergisi çıkmayan mükelleflere yurt içi asgari kurumlar vergisi getirilmektedir.
Buna göre, kazançlarından istisna ve indirimler düşüldüğünde ödenecek vergisi çıkmayan mükellefler, bu indirimler düşülmeden önceki kurum kazançları üzerinden artık yüzde 10 oranında asgari vergi ödeyeceklerdir. Asıl olan, adil ve uygulanabilir bir vergi sisteminin hayata geçirilmesi olmalıdır.
Talha APAK YMM
https://www.dunya.com/kose-yazisi/kayit-disi-islemlere-yonelik-vergi-incelemesi-genisliyor/739032
