SORU: Şirket aktifinde yer alan makine-teçhizat veya demirbaşlar zaman zaman bakım-onarım için şehir dışına gönderilmektedir. Söz konusu makine-teçhizat, aktifine kayıtlı olduğu şirketin araçlarıyla taşınmaktadır. Bu durumda sevk irsaliyesi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP:213 sayılı VUK md.230’un 1.fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan parantez içi hükme göre, malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurması şarttır. Buradan anlaşılacağı üzere sevk irsaliyesi, ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir. Dolayısıyla, işletmede kullanılan makine-teçhizat veya demirbaşların bakım-onarım için gönderilmesi sırasında sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
SORU:Hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir firma üyelik satışlarını 3 aylık, 6 aylık, 1 yıllık ve 2 yıllık şeklinde yapmaktadır. Fatura, üyelik sözleşmesi yapıldığında mı, yoksa dönemsellik gereğince hesaplarda takip edip aylık dönemler itibariyle mi kesilmelidir?
CEVAP:Üyelik sözleşmesi imzalandığında üyelik süresinin tamamına ilişkin bedel peşin olarak tahsil edilmiş ve fatura düzenlenmiş ise faturada gösterilen hasılatın gelecek hesap dönemlerine ilişkin kısmının “381 Gelir Tahakkuku” hesabı kullanılarak pasifleştirilmesi, KDV’nin ise faturada gösterilen bedelin tamamı üzerinden hesaplanarak beyan edilmesi gerekmektedir. Öte yandan, aylık abonelik dönemleri itibariyle fatura düzenlenmesi tercih edilmişse, hasılatın aynı ayda kayıtlara alınacağı tabii olup KDV de aynı dönemde beyan edilecektir.
SORU:İnsanların toplu olarak bulunduğu yerlerde bulunan sıcak ve soğuk içecek otomasyon makinelerinin çalışma sistemine göre, para makineye atıldıktan sonra istenilen ürün butonuna basılarak hizmet elde edilmekte, o gün hangi fiyattan ne kadar ürün satıldığı konusunda gün sonunda makinenin hafızasında kayıtlı olan bilgiden döküm alınabilmektedir. Ancak makinelerde nihai tüketiciye belge verecek bir donanım bulunmamaktadır. Bu durumda satışı yapılanürünlere ilişkin nasıl belge düzenlenmelidir?
CEVAP:385 sıra no’lu VUK Genel Tebliği’nin, “2-Otomatik Satış Makineleri ile Yapılan Satışlarda Belge Düzeni” başlıklı bölümünde;
“Günlük yaşamda otomatik makinelerin, tüketicilere doğrudan ulaşmanın bir yolu olarak yiyecek, içecek vb. mal veya hizmetlerin satışında yaygın bir şekilde kullanılmakta olduğu görülmektedir. Özellikle satılan mal veya hizmet bedelinin çok düşük, müşteri sirkülasyonunun ise yoğun olduğu alanlarda söz konusu satışlar, müşteri ile muhatap olacak bir personel bulundurmaksızın, müşteriler tarafından satış bedelleri ödenerek doğrudan otomatik makineler ile yapılmaktadır.
a) Otomatik satış makineleri kullanılmak suretiyle yapılan mal veya hizmet satışlarının, alınan makinelerin aşağıda belirtilen şekilde kullanılması kaydıyla, tebliğin bu bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde belgelendirilmesi uygun görülmüştür.
- Söz konusu makinelerle yapılan mal ve hizmet satışlarına ilişkin bilgiler, makinenin hafızasından silinemeyecek ve değiştirilemeyecek bir şekilde kaydedilecektir.
- Kaydedilen bilgilere dışarıdan herhangi bir müdahale yapılamayacaktır.
- Gün sonunda makineden günlük satış raporu alınabilecektir.”
Sonuç olarak, yukarıdaki şartların sağlanması durumunda, malın satışı veya hizmetin verilmesi anında VUK’ta yer alan belgelerden herhangi biri düzenlenmeyecek, ancak gün sonlarında makineden alınacak raporlara istinaden “muhtelif müşteriler” ibareli bir fatura düzenlenecektir. Nazlı Gaye Alpaslan
