Önce SSK’lı olup daha sonra esnaf veya memur olan bir kişinin SSK’lı olduktan sonraki çalışmalarında aralıklar varsa, bu kişiler emekli olmalarına 3.5 yıl kala tekrar SSK’lı olarak çalışmaya başlarlarsa daha erken emekli olabilirler.
İşçi de, memur da, esnaf da emekli olacağı günü bilmek ve ona göre plan yapmak ister. Dükkânı kapatıp işçi olarak SSK’dan, memurluktan ayrıldıktan sonra kendi dükkanını açarak Bağ-Kur’dan emekli olmanın kendisinin lehine mi aleyhine mi olduğunu araştırarak tercihlerini buna göre planlar. Peki, birden fazla statüde çalışması olan kişilerin emeklilikleri nasıl hesaplanır? Emeklilikte en önemli belirleyici ilk kez sigortalı olunan tarihtir. Ancak bazı durumlarda yalnızca sigortalı olmak yetmez.
GİRİŞ TARİHİNE DİKKAT!
Çalışma hayatına işçi olarak başlayan kişilerin yani eski adıyla SSK’lı yeni adıyla 4/a’lıların emeklilik koşulları ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre belirlenir. Örneğin ilk kez 1 Ocak 1983 tarihinde SSK’lı olmuş bir kişi SSK’dan 47 yaşında emekli olabilir. Diğer taraftan emekli olabilmek için yalnızca yaşı doldurmak yetmez. Primlerin de tamamlanmış olması gerekir. Bu nedenle sigorta girişi kadar, çalışma süresi yani prim ödenen gün sayısı da emeklilikte çok önemlidir.
HESAPLAR DEĞİŞİYOR
Çalışma hayatına işçi olarak başlayan daha sonra esnaf veya memur olanların emeklilik hesabı biraz farklıdır. SSK emekliliğinde ilk kez sigortalı olunan tarih çok önemliyken, önce işçi yani SSK’lı daha sonra esnaf yani Bağ-Kur’lu veya memur yani emekli sandığı mensubu olanlar için SSK girişi değil, SSK’lı olarak ödenen primler çok önemlidir. Önce SSK’lı olup daha sonra Bağ-Kur’lu olarak çalışmaya devam eden kişilerin emekli olacakları tarih hesaplanırken önemli olan 1 Haziran 2002’ye kadar bu kişiler adına ödenen primlerdir. İlk kez 1 Ocak 1983’te SSK’lı olarak çalışmaya başlayan bir kişi SSK’lı olarak 47 yaşında emekli olabilir. Ancak bu kişi daha sonra Bağ-Kur’lu olmuşsa ve 1 Ocak 1983’ten 1 Haziran 2002’ye kadar yalnızca 4 yıl SSK’lı çalışmış ise Bağ-Kur’dan 57 yaşında emekli olabilir.
KURUMLAR TEK ÇATIDA TOPLANDI
1 Ekim 2008’de sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında toplandı. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı, SGK adı altında birleşti. 1 Ekim 2008 öncesi ilk kez sigortalı olmuş işçiler, esnaflar ve memurlar o zamanki kanunlara ve geçiş hükümlerine tabiler. Yani onlar hala eski kanunlarının korunan hükümleri ve geçiş hükümlerine göre emekli oluyorlar. İlk kez 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olmuş kişiler ise 5510 sayılı kanuna tabiler ve bu kişiler 5510 sayılı kanundaki hükümlere göre emekli olacak.
AYLIĞIN MİKTARINI DA HESABA KATIN
ÖNCE SSK’lı olup daha sonra esnaf veya memur olan bir kişinin SSK’lı olduktan sonraki çalışmalarında aralıklar varsa, bu kişiler emekli olmalarına 1.261 gün yani 3.5 yıl kala tekrar SSK’lı olarak çalışmaya başlarlarsa SSK’dan daha erken emekli olabilirler. Ancak bu karar verilirken emekli aylığı ve geride kalanlar için ölüm aylığı alabilme hakkı da düşünülmelidir. Yani birkaç yıl erken emekli olabilmekle emekli aylığının miktarı ve geride kalanlara bağlanacak ölüm aylığı koşulları da dikkate alınmalıdır.
23 MAYIS 2002 TARİHİ KRİTİK
ÖNCE SSK’lı olup daha sonra memur olarak çalışmaya devam eden kişilerin emekli olacakları tarih hesaplanırken önemli olan 23 Mayıs 2002’ye kadar ödenen primlerdir. Bu tarihe kadar ödenen primler fazla ise memur olarak da erken, az ise geç emekli olunabilir. Bu tarihe kadar kesintisiz çalışan bir kişi daha sonra memur olsa da daha geç emekli olmaz. Okan Güray Bülbül
