7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 26/10/2021 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanunla 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na eklenen Geçici Madde 9; “Kooperatifler ve üst kuruluşları, anasözleşmelerini en geç üç yıl içinde (26 Ekim 2024 tarihine kadar) bu Kanun hükümlerine intibak ettirmek zorundadır. Anasözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılır.” hükmünü haizdir.
Kooperatiflerin intibak işlemleri için yapılacak başvurularda hizmetin yerinden, hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne verilen yetkiye ilişkin hususlara aşağıda yer verilmiştir.
a) İntibak Edecek Kooperatifler:
Bakanlık Makamı’nın 19.12.2022 tarihli Onayına istinaden yürürlüğe konulan yeni örnek anasözleşmeler 29.12.2022 tarihinde MERSİS’e yüklenmiştir. Bu tarihten önce MERSİS üzerinden başlattıkları işlemlerde hazırladıkları eski anasözleşmeler ile Bakanlığımızdan ya da ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nden aldıkları izne istinaden kurulan tüm kooperatiflerin intibak etmesi zorunludur.
Bu kapsamda 29.12.2022 tarihinden önce kuruluşu veya Bakanlığımız yetki alanındaki bir kooperatife dönüşümü tescil ve ilan edilmiş olan her kooperatif kesin olarak intibak etmekle yükümlüdür. Bu tescil ve ilan işlemi söz konusu tarihi takip eden 6 aylık süre içerisinde gerçekleştirilmiş olan ve bu sebeple intibakla yükümlü olup olmadığı hususunda tereddüde düşen kooperatif yönetimlerinin, üzerinde izin merciinin mührü ile yetkili amirin kaşesi ve imzası bulunan mevcut anasözleşmeleri ile ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne başvurmaları halinde anasözleşme incelenerek söz konusu tereddüt giderilecektir. Anasözleşme kontrol edildiği halde tereddüdün devam etmesi durumunda konu sonuçlandırmak üzere Bakanlığımıza iletilecektir.
İntibak işlemi hukuki durumu Faal olan kooperatifler tarafından gerçekleştirilecek olup, tasfiye halindeki kooperatifler genel kurullarında tasfiyeden dönüş kararı almadıkça; münfesih durumda olanlar faaliyetlerinin devam ettiği yönünde, terki ve re ’sen terki durumundaki kooperatifler ise kooperatifin ihyası yönünde mahkeme kararı getirmedikleri sürece intibak işlemi gerçekleştirilemeyecektir. Bu durumdaki kooperatiflerin intibak talepleri Bakanlıkça sonuçlandırılacaktır.
b) İntibak İşlemlerinde Yetki Devri:
Aşağıda yer verilen kooperatiflerin, kendi türlerine ait örnek anasözleşmeye intibak etmeleri ve daha önce izin verilmiş olup hali hazırda yürürlükte olan mevzuatla çelişmeyen değişiklikler dışında kalan yeni örnek anasözleşmeyi aynen kabul etmeleri kaydıyla yapacakları intibak taleplerinin ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerince sonuçlanması uygun görülmüştür.
- Konut Yapı Kooperatifi,
- Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi,
- İhtisas Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi,
- Karma Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi,
- Yapı Kooperatifleri Birlikleri,
- Küçük Sanayi Siteleri (Karma/İhtisas Sanayi Sitelerinden kendilerine uygun olan)
c) İntibak izin İşlemleri Yürütülürken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
İntibak Esnasında Değiştirilebilecek Anasözleşme Maddeleri:
İhtiyaç duyulması halinde anasözleşmelerin “unvan”, “süre”, “sermaye ve paylar” başlıklı maddelerinde de değişiklik yaparak intibak işlemini gerçekleştirmek isteyen kooperatifler Anasözleşme değişikliğindeki hükümlere uymak kaydıyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce sonuçlandırılacaktır. Ancak intibak esnasında kooperatifin merkezi değiştirilemez.
ç) İntibak Esnasında Kooperatifin Türünün Değiştirilmesi;
İntibak işlemi esnasında amacına ulaşarak ferdileşme işlemini tamamlayıp İşletme Kooperatifine dönüşmek üzere türünü değiştirmek isteyen kooperatiflerin başvuruları Bakanlığımızca sonuçlandırılacaktır.
d) Örnek Anasözleşmenin Dışına Çıkarak Yapılacak İntibak Başvuruları ve Daha Önce Alınan İzinler:
İntibak işlemi esnasında anasözleşmenin önceki başlıkta maddelerinden farklı maddelerinde değişiklik yapılması da mümkündür. Bu yönde irade gösteren kooperatiflerin başvurularının herhangi bir işlem yapılmadan sonuçlandırmak üzere Bakanlığımıza iletilecektir.
Ancak mevcut anasözleşmesini daha önce Bakanlığımızca verilen kuruluş yahut değişiklik iznine binaen örnek anasözleşmelerden farklı olan kooperatiflerin bu izinlere konu farklılıkları yeni anasözleşmeye derç ederek yapacakları intibak başvuruları ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce sonuçlandırılacaktır.
Örneğin anasözleşmenin “Sermaye” başlıklı yedinci maddesine “Ayni Sermaye konulabilir. Ayni, nevinden sermaye konulması halinde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 20, 21 ve 22 inci maddelerine göre hareket edilir.” Şartını eklemek için Bakanlığımızdan daha önce madde tadili izni almış, konuyu genel kurulunda görüşerek kabul etmiş ve tescil ettirerek anasözleşmesine işletmiş olan bir kooperatifin bu hususu yeni anasözleşmesine derç ederek yapacağı intibak başvurusu ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce sonuçlandırılabilecektir.
e) İntibak izin İşlemlerinde Kooperatiflerden İstenecek Belgeler:
İntibak amaçlı anasözleşme değişikliği izin başvurularında, kooperatif dilekçesi ekinde aşağıdaki belgeler izin merciine sunulur.
Dilekçe: Dilekçe güncel tarihli olmalıdır ve kooperatif kaşesi altında kooperatifi temsile yetkili kılınmış en az iki kişi tarafından imzalanmalıdır. Bu dilekçe kooperatif anasözleşmesinin yeni örnek anasözleşmeye intibakının talep edildiği açıkça belirtilir.
Yönetim Kurulu Kararı
-İntibak izni için sunulacak yönetim kurulu kararında intibak edileceği (Küçük Sanayi Sitelerinde İntibak edilecek anasözleşmenin Bakanlıkça yayımlanan hangi türe ait yeni örnek anasözleşme olacağı) açıkça belirtilir.
-Yeni anasözleşmede örnek anasözleşmenin dışına çıkılan maddeler var ise bu maddelerin numaraları yönetim kurulu kararında belirtilir.
-Başvuru dosyasında noter onaylı yönetim kurulu kararı örneği ve karar defteri açılış sayfası örneği sunulur.
İmza Sirküleri
Görevdeki yönetim kuruluna ait noterde düzenlenmiş kooperatifi temsile yetkili olduklarını gösterir imza sirküleri başvuru dosyasında yer almalıdır.
Anasözleşme Örneği
Kooperatifin hali hazırda kullandığı ve üzerinde kuruluş, anasözleşme değişikliği yahut intibak işlemi dolayısı ile izin merciinin mührü ve/veya izin merciinde görevli ilgili amirin kaşe ve imzası bulunan anasözleşmesinin bir örneği başvuru dosyasına eklenir. (6 adet)
Yeni Anasözleşme
Yeni anasözleşme “İntibak Anasözleşmesinin Hazırlanması Kılavuzu) takip edilerek MERSİS üzerinde hazırlanmalıdır.
MERSİS üzerinde oluşturulan anasözleşme Ticaret Sicil Müdürlüğü (TSM) onayına gönderildikten sonra mezkûr kılavuzda gösterilen bölümden 6 nüsha çıktı alınarak tüm nüshaların her bir sayfası mevcut yönetim kurulu üyeleri tarafından imzalanır.
Bu imza işlemi yönetim kurulu üyelerinin kendi aralarında yapması gereken bir işlem olup, Noter yahut Ticaret Sicil Müdürlüğü (TSM)’de yetkilendirilmiş personel huzurunda yapılmaz
Yeni anasözleşmenin MERSİS’ten alınan çıktısında anasözleşmenin ilk yönetim kurulu ve ilk denetim kurulu başlıklı maddeleri ile kurucular listesi boş olarak gelecektir.
Bu bölümler mevcut yönetim kurulunca tükenmez kalem ile kuruluş anasözleşmesinde yer alan bilgilere göre doldurulacaktır. Bu bilgiler için kuruluş anasözleşmesine ulaşılabiliyorsa kurucuların TCKN, ad-soyad, Sermaye Bilgileri yazılır. Mevcut anasözleşmeden bu kişilerin söz konusu bilgilerine ulaşılamıyorsa yalnızca ad-soyad yazılması yeterlidir.
Kurucular ile ilk yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ad-soyad bilgilerine de ulaşılmıyor ise başvuruculardan konunun Ticaret Sicil Müdürlüğü (TSM) nezdinde araştırılması istenir. Buradan da herhangi bir bilgi edinilmemesi halinde bu bölümler boş bırakılarak intibaka izin verilir. Bu durum da söz konusu boşluğa
“kooperatifin mevcut yönetim kurulu olarak kurucu ortaklar ile ilk yönetim ve denetim kurulu üyelerine ait bilgileri ilgili Ticaret Sicil Müdürlüğü (TSM) nezdinde
araştırdığımızı beyan ederiz” ifadesi elle yazılarak altı mevcut yönetim kurulu üyelerince imzalanır.
Otuzdan fazla ortak ile kurulmuş olan kooperatiflerin kurucu ortak listesini elle tek tek yazarak doldurulmasına gerek yoktur. Kuruluş anasözleşmesinin kurucu ortak listesini fotokopi ile çoğaltarak yeni anasözleşmenin sonuna eklenmesi yeterlidir. Ancak eklenen bu listede anasözleşmenin diğer sayfaları gibi mevcut yönetim kurulu tarafından imzalanır.
Bu bölümlerin kurucu ortaklarca yahut ilk yönetim ve denetim kurulu üyelerince imzalanmasına gerek yoktur.
Taahhütname
Başvuru dosyasında MERSİS üzerinde oluşturulan anasözleşme metninde hiçbir değişiklik yapılmadığına dair veya daha önce Bakanlıktan izin alınarak tescil ettirilmiş olan ve intibak için alınan yönetim kurulu kararında belirtmek suretiyle örnek anasözleşmenin dışına çıkarılarak düzenlenen maddeler haricinde anasözleşme metninde hiçbir değişiklik yapmadığına dair yönetim kurulu tarafından imzalı taahhütname sunulur.
İNTİBAK ANASÖZLEŞME HAZIRLAMA KLAVUZU (EK-1)
KOOPERATİF İNTİBAK EVRAKLARI:
- Dilekçe (EK-2)
- Yönetim Kurulu Kararı
- Yönetim Kurulu İmza Sirküsü (Noter Onaylı)
- Anasözleşme (6 ad.)
- Taahhütname (EK-4)
İNTİBAK BAŞVURUSUNA İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE VERİLECEK ONAY SONRASINDA YAPILACAK İLK GENEL KURULDA “KOOPERATİF ANASÖZLEŞMESİNİN YENİ ANASÖZLEŞMEYE İNTİBAKI” HUSUSUNUN AYRI BİR GÜNDEM MADDESİ OLARAK GÖRÜŞÜLMESİ VE KARAR ALINMASI GEREKMEKTEDİR.
İNTİBAK EDİLEN YENİ ANASÖZLEŞME GENEL KURUL ONAYINI TAKİBEN TESCİL VE İLAN EDİLEREK YÜRÜRLÜĞE GİRECEKTİR.
Kaynak, https://istanbul.csb.gov.tr/kooperatiflerin-anasozlesme-intibak-islemleri-i-111351#:~:text=Bu%20Kanunla%201163%20say%C4%B1l%C4%B1%20Kooperatifler,Kanun%20h%C3%BCk%C3%BCmlerine%20intibak%20ettirmek%20zorundad%C4%B1r.
Başlık, Kayseri İl Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müd.
