Bu köşede belki de ne çok sorulan soruların başında düşük bağlanan engelli maaşları da yer almaktadır.
Her ne kadar Aylık Bağlama Oranı(ABO) dediğimiz sayısal değerlerde normal emeklilere göre avantajlı olsalar bile engelli aylığı belirleyen esasların başında sigorta primine esas kazançların yüksekliği de önem taşıyor.
Okurum 16 yıl sigortalılık süresi 3760 gün sayısı ile %40 engelli ile Mayıs sonu emekliliği hak etmiştir.
Sigorta primine esas kazançları da asgari tutardan yatmış,2008/10 sonra çoğunluk çalışma olduğundan emekli aylığı düşük bağlanmıştır.
SSK şartlarından emekli olacak engelliler vergi indirim belgesi alarak, daha az prim öder, yaşı sınırına takılmadan emekli olur, Bağ-Kur şartlarından emekli olacak engellilerin vergi indirim belgesi alma zorunluluğu yoktur.
2000 yılı öncesi aylık bağlama oranı ABO1, sadece engelliler için değil tüm sigortalılar için alt sınır uygulamasına tabidir ve ABO1, göstergeden yani düşükten prim ödeyenler için 9475 x 12000 x % 70’den az, üst göstergeden yani yüksekten prim ödeyenler için 10175 x 12000 x ABO1 gerçek değeri üzerinden az olamamaktadır.Alt sınır aylık uygulaması az prim ödeyen engelli sigortalıları aylık miktarı açısından koruyucu etkiye sahiptir.
1 Ocak 2000 ila 30 Eylül 2008 tarihleri arası prim ödemesine karşılık gelen aylık bağlama oranı ABO2 % 60’dır.
1 Ekim 2008 tarihinden sonra da prim ödemesi olan vergi indirim belgesi sahibi engelli sigortalı için aylık bağlama oranı ABO3 % 30’dan az olamaz. (5510, geçici md. 10/IV)
Her yıl için 82. maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29. maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olamaz.
Engelli sigortalılar yaşlılık aylığı miktarı açısından da sağlıklı bireylere göre ayrıcalıklı tutularak özel koruma altına alındığından engelli sigortalılara bağlanacak yaşlılık aylığı yüksek olmaktadır.
|
YIL |
GÜN |
ABO |
KAZANÇ |
|
1999 |
600 |
70% |
9475 gösterge |
|
2008/09 |
600 |
60% |
22,17 OAK |
|
2008/10 |
2560 |
30% |
Alt Sınır Aylığı |
|
3760 |
Ek ödeme dahil:901,09 TL emekli aylığı bağlanmıştır. Vedat İlki
