4691 Sayılı Kanun Geçici Md.2/3’de 28.01.2021 tarih 7263 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerle teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan personel için gelir vergisi istinası uygulaması terk edilerek gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasına geçildi.
Ancak, geçmiş alışkanlıklar dolayısıyla teknopark bünyesindeki firmalar tarafından verilen gelir vergisi stopaj beyannamelerinde bu durumun doğurduğu bazı sonuçların göz ardı edilebildiği gözlemlenmektedir.
Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesine İlişkin Yapılan Değişiklik
4691 sayılı Kanun’da yer alan “Bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.” ifadesi, “31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.” Şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan Değişiklik Hangi Sonuçları Doğuruyor?
4691 Sayılı Kanun Geçici Md.2/3’de belirtilen yeni mekanizma, işveren tarafından gelir üzerinden hesaplanan verginin önce tahakkuku ardından terkini üzerine kurulmuş durumda.
Dolayısıyla, konuyu ‘ücret geliri istisnası’ olarak değil, işverenlere yönelik olarak ‘gelir vergisi stopaj desteği’ olarak ele almak hem beyan edilen tutarların hesaplanması hem de GVK’da yer alan gelirin toplanması ve beyanına ilişkin hükümlerde denklemin doğru kurulmasını sağlayacaktır.
Teknoparkta faaliyette bulunan işverenler tarafında görülen en büyük yanılsama, ücret üzerinden hesaplanan verginin istisna olduğu varsayımıyla, tahakkuktan terkin edilecek olan hesaplanan gelir vergisi tutarında gelir vergisi dilimlerinin dikkate alınmaması şeklinde kendini göstermektedir.
Her ne kadar her iki durumda da ödenmesi gereken gelir (stopaj) vergisi çıkmayacak olsa da, çalışanların beyanname vermesi gereken durumlarda işveren tarafından kesinti yoluyla ödenen verginin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi, teknopark çalışanlarını yüksek tutarda gelir vergisi ödemeleri ile karşı karşıya bırakabilecektir.
Teknopark bünyesinde çalışan personel yönünden ise gelirlerinin vergiden istisna/muaf olduğu yönündeki teknik yanılsama, gelir vergisi mükellefiyetleri yönünden dezenfermasyona sebep olmaktadır. Oysa ücret gelirinin 2021 yılında istisna kapsamından çıkartılmış olması sebebiyle, ücret gelirlerinin beyanı yönünden, durumları herhangi bir işverene bağlı olarak çalışan ücretlilerden ayrışmamaktadır.
GVK 86/1-b kapsamında, tek işverenden alınmış ve tevkif/stopaj yoluyla kazancı vergilendirilmiş olanlar eğer geliri 2023 için 1.900.000 TL’yi aşmıyorsa beyanname vermeyeceklerdir.
Ancak, birden sonraki işverenden elde edilen kazancın 150.000 TL’yi aşması ya da tek işverenden elde edilse ve/veya beyana tabi başka herhangi bir kazanç unsuru olmasa dahi, 2023 için teknoparkta faaliyet gösteren işletmelerden elde edilen ücret gelirinin 1.900.000 TL’yi aşması durumunda, takip eden yıl olan içinde bulunduğumuz 2024 Mart ayında Gelir Vergisi Beyannamesi verilmesi gerekir.
Önemli Noktalar:
Verilecek olan Gelir Vergisi Beyannamesinde, işveren tarafından ilgili yıl boyunca Muhtasar Beyanname ile tahakkuk eden vergiler toplamı (daha sonra terkin edilse de), beyannameye girilen gelir üzerinden hesaplanan vergiden düşülmek suretiyle beyanname verme işlemi tamamlanır.
Beyanname düzenlenirken, GVK Md.23/18 kapsamında asgari ücrete tekabül eden istisna tutarı ihmal edilmemelidir. Aksi takdirde stopajla beyan edilen tutardan daha fazla vergi çıkması durumu ortaya çıkabilir. Son olarak bu istisna tutarı, vergi diliminin hesabında dikkate alınmaz.
Beyanname verilmesi durumunda GVK Md. 89 kapsamında matrahtan indirimlerin önü açılmaktadır. Bu kapsamda beyanname verecek olan çalışanlar; eğitim-sağlık harcaması, sağlık-hayat sigortası (bordrolarda dikkate alınmadıysa) bazı bağış ve yardımları belgelendirmek suretiyle indirime konu edebilirler. Bu durumda muhtemelen vergi iadesi gündeme gelecektir.
Yukarıda belirtilen hususlar, ücret gelirlerinin vergilendirilmesi yönünden benzer durumda olan ar-ge ve tasarım merkezi çalışanları için de söz konusudur.
07.03.2024
Caner Samancı
Vergi Müfettişi
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
