Her yıl mart ayında, yedi gelir unsuru elde eden gerçek kişiler yıllık gelir vergisi beyanında bulunur. Mesken ve işyeri kira gelirlerinin beyanı da bu gelir unsurlarından biridir. Ancak, bu yıl kiracılara gönderilecek “bildirim formunun” devreye girmesiyle, mülk sahiplerinin daha dikkatli olmaları gerekiyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira gelirlerinin tespiti ve doğru beyan edilmesini sağlamaya yönelik yeni bir çalışma başlatmış bulunuyor. Maliye tarafından, mülk sahiplerinin kira gelirlerinin doğru beyan edilip edilmediğinin tespitine yönelik kiracılardan bilgi toplanmaya başlandığı duyuruldu.
Kira bildirim formu doldurulacak
Bakanlık, 1 Mart'tan itibaren kiracılara bilgi formlarını dijital olarak doldurma imkânı tanıdı. Gelir İdaresi Başkanlığı, yaptığı duyuru ile görüşme mektubu bırakılan kiracıların kira ödemelerine ilişkin bildirimlerini vergi dairesine gitmeden internetten yapabilmelerinin yolunu açtı. E-Devlet şifresi ile de gerekli bilgilere erişim sağlanabiliyor.
Çapraz kontrol yapılabilmesi için, maliye tarafından kiracılara gönderilen mektuplarda, 1 Mart'tan itibaren "Dijital Vergi Dairesi"nden bildirim formu dolduracak. Böylece beyan edilen kira gelirleri, kiracıların bildirdiği rakamlarla karşılaştırılacak. Bu amaçla, yaklaşık 4,5 milyon konutun analiz edildiği tahmin ediliyor.
Kira gelirlerinin beyanı
Kira gelirinin elde edilmesinde tahsil esası geçerlidir. Tahsil edilen kira gelirleri beyan edilir, tahsil edilmemiş kira gelirleri ise tahsil edildikleri yılın beyanıyla beyan edilir.
Mesken veya işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen kira gelirlerinin bir sonraki yıl Mart ayında beyan edilmesi zorunlu. Buna göre, 2023 yılında elde edilen kira gelirleri 2024 yılı Mart ayında beyan edilmesi, vergisinin ise mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde ödenmesi gerekiyor.
Kira gelirleri, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) internet sitesinde yer alan “hazır beyan sistemi” üzerinden kolayca yapılabiliyor. Mükelleflerce, sisteme giriş yapılarak önceden hazırlanmış olan beyannamenin kontrol edilip, kontrol sonrası değişiklikler yapıldıktan sonra beyannamenin onaylanması gerekiyor. https://www. gib.gov.tr/ ve https://hazirbeyan.gib. gov.tr/#/ adresinden hazır beyan sistemine giriş yapılabilir.
Kira gelirinin beyanında istisna var
Binaların konut olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2023 yılı için 21.000 TL’si (2024 yılı için istisna tutarı 33.000 TL) gelir vergisinden istisna edilmiştir. Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının altında kira geliri elde etmeleri halinde bu gelirleri için beyanname vermelerine gerek bulunmamaktadır.
Konut ve iş yeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İş yeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, 2023 takvim yılı için belirlenen 21.000 TL’lik istisna tutarı her bir ortak için ayrı ayrı uygulanacaktır. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna tutarı kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Zamanında beyan etmeyenlere ceza var
Zamanında beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen kira gelirlerinin, beyan döneminden sonra yapılacak vergi denetimleri ve çapraz kontroller sonucu tespit edilmesi durumunda, istisna avantajından faydalanılmayacağı gibi zamanında tahsil edilmeyen vergiler gecikme faizi ile cezalı olarak tahsil edilecektir.
Bir önerim var
Uygulamada düşük kontrat yapılması suretiyle ciddi vergi kayıp ve kaçağı olduğu bilinen bir gerçek. Bunun en büyük nedeni ise, işyeri kiralarında uygulanan stopaj uygulamasıdır. İş yeri kiralarında stopaj uygulamasının kaldırılması halinde kontratların düşük bedellerle gösterilmesi ortadan kalkacak olup, kirayı ödeyen tamamını gider yazacak, kirayı alan ise vergisini kendisi ödeyecek. Talha APAK
