Uygulamada olan prim teşvikleri işverenlerin sigorta prim maliyetlerinin düşürülmesi açısından önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu teşviklerin içinde getirisi en yüksek olanı ise hiç kuşkusuz 4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinde yer alan teşviktir.
“Kadın ve genç işçi istihdamına yönelik teşvik” veya “06111 teşviki” olarak da bilinen bu teşvikten kadın ve 18-29 yaş aralığındaki genç işsizlerin yanı sıra 29 yaşından büyük olup İŞKUR’a iş arama kaydı yaptırmış sigortalılardan dolayı yaşına, mesleki eğitim durumuna ve İŞKUR’a kayıtlı işsiz olup olmadığına bakılarak 6 ila 54 ay arasında değişen süreler zarfında yararlanılması mümkündür.
Yararlanılacak teşvik tutarına geldiğimizde, kapsama giren sigortalıların brüt kazançları üzerinden hesaplanan işveren hissesi sigorta primlerinin tamamı işsizlik sigortası fonundan karşılanmaktadır.
Bu manada 2023 yılı rakamlarıyla;
- Brüt ücreti 13.414,50 TL olan bir işçi için beş puanlık prim indiriminden yararlandığında 13.414,50 X 5 / 100 = 670,73 TL tutarında teşvik alınacakken, işçi ve işyeri yönünden aranılan şatlar sağlanmış ise 06111 teşvikinden yararlanılacak teşvik tutarı 13.414,50 X 20,5 /100 = 2.749,97 TL olacaktır.
- Prime esas kazanç tavanı üzerinden yani brüt ücreti 100.608,90 TL olan bir işçi için beş puanlık prim indiriminden yararlandığında 100.608,90 X 5 / 100 = 5.030,45 TL tutarında teşvik alınacakken, 06111 teşvikinden yararlanılacak teşvik tutarı 100.608,90 X 20,5 /100 = 20.624,82 TL olacaktır.
Sözkonusu teşvikle ilgili olarak yasada yer alan, “Cumhurbaşkanı, bu maddenin uygulanma süresini 31/12/2023 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.” hükmüne istinaden, sayın Cumhurbaşkanı tarafından prim teşvikinden 31/12/2023 tarihine kadar işe alınan sigortalılar yönünden yararlanılabilmesine yönelik süre uzatımı yapılmıştır. Bu bağlamda mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde, 31/12/2023 tarihine kadar işe alınan sigortalılardan dolayı yasada yer alan sigortalı ve işveren yönünden aranılan şartların sağlanmış olması kaydıyla, işe giriş tarihinden itibaren 6 ila 54 ay arasında değişen süreler zarfında ve 2024 yılında dahi yararlanılabilecektir.
1/1/2024 ve sonrasında işe alınan sigortalılar yönünden ise mevcut yasa maddesinde bir değişiklik yapılmadığı takdirde teşvikten yararlanılması mümkün olamayacaktır. Haliyle 06111 teşvikinin beş puanlık prim indirimine göre 4 kat daha fazla avantaj sağladığı ve 4447/geçici 10. maddede bir değişiklik yapılmadığı takdirde 1/1/2024 tarihinden sonra işe alınacak sigortalılardan dolayı sözkonusu teşvikten yararlanılmayacağı göz önünde bulundurulduğunda yeni işçi alımını düşünen işletmelerin işçi alımlarını 31/12/2023 tarihine kadar yapmalarında yarar görülmektedir.
Sözkonusu teşvikten yararlanılabilmesi için işe alınacak sigortalının işe alındığı aydan önceki 6 aylık dönemde işsiz olması ve işe alındığı aydan önceki son 6 aylık dönemde ilgili işyeri tarafından SGK’ya bildirilen sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak çalıştırılması, ayrıca yeni işe alınacak sigortalının daha önce 06111 teşvikinden hiç yararlanılmamış bir sigortalı olması gerekiyor. Bu noktada, SGK web sitesinden erişilen İşveren Sistemi uygulaması yer alan Potansiyel Teşvik Sorgulama seçeneği vasıtasıyla yeni işe alınacak sigortalıların yasada yer alan şartları sağlamadıklarının kontrolüne yönelik işletmelere önemli bir kolaylık da sağlanmıştır.
TERHİS ÖNCESİ KULLANMADIĞI İZİN SÜRESİ İÇİNDE ÇALIŞMAYA BAŞLAYAN SİGORTALININ HİZMETLERİ GEÇERLİ OLUR MU?
Askerlik nedeniyle işten ayrılan bir çalışanımızın askerlik süresi bitmek üzere ve kullanmadığı 6 günlük izni var. Terhis öncesi 6 günlük iznini kullanacak. Bu 6 günlük izin süresinde işe başlatırsak sigorta girişini yapmamız sorun olur mu? Ferit K.
Bilakis sigorta girişini yapmamanız sorun olur.
Çünkü muvazzaf askerlik süresi içindeki izin süreleri her ne kadar askerlik hizmetinden sayılsa da izinli oldukları süre içinde hizmet akdine tabi çalışanların bu süre zarfında 4/a kapsamında sigortalı olarak bildirilmeleri gerekiyor.
Aksi halde, yani işçinin muvazzaf askerlik süresinden sayılan izin süresi içinde hizmet akdine tabi çalışmaya başlamasına rağmen sigorta girişi yapılmadığının SGK tarafından tespit edilmesi ya da işçinin bir iş kazasına uğraması halinde, işveren kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı gerekçesiyle 5510 sayılı yasada öngörülen yaptırımlara maruz kalacaktır.
Nitekim SGK’nın 2013/11 sayılı Genelgesinde de askerlik hizmetinden sayılan izin, hava değişimi, istirahat süreleri, birliğe sevk tarihi ile birliğe katılış tarihi arasında geçen sürelerde veya erken terhis mahiyetinde izinli sayılan sürelerde hizmet akdine tabi çalışılması durumunda, bu sürelere ilişkin belge sunulması ve bildirilen hizmetlerin fiili çalışmaya dayanmadığına dair aksine bir tespitin bulunmaması halinde, bu sürelerde bildirilmiş olan hizmetlerin geçerli sayılacağı açıklanmıştır.
Bu bakımdan, sigortalının emeklilik aşamasında askerlik süresi içindeki SGK hizmetlerinin geçerli sayılıp sayılmayacağı noktasında, SGK tarafından bu sürelerde izinli olduğunun kanıtlanmasının da istenilebileceği dikkate alınarak, izin belgesinin muhafaza edilmesinde yarar görülmektedir. Eyüp Sabri Demirci
