ÖZET: 7103 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanuna eklenen Ek 17’nci maddesi gereği, geriye doğru yararlanılmayan teşviklerden yararlanmak veya yararlanılmış olmakla birlikte yararlanılan teşvik türünün daha avantajlı teşvik türü ile değiştirmek için, ilgili aylara ait iptal, asıl ve ek aylık prim hizmet belgeleri kağıt ortamında değil elektronik olarak SGK’ ya verilebilecektir. Daha önce bu belgeleri kağıt ortamında veren işverenlerimiz de aynı kayıt numarası ile belgelerini elektronik olarak SGK’ ya ulaştırabilecektir. 01.06.2018 tarihine kadar SGK’ ya başvuru yapmak şartıyla bu tarihten sonra da iptal/ek ya da asıl belgeler sistem üzerinden verilebilecektir. Geriye Yönelik Teşviklerin iadesinde ödeme tarihine kadar kanuni faiz uygulanacaktır. Kanun kapsamından çıkmış veya iz olmuş işyerleri için bu kanun hükmünden yararlanmak için, bu işyerlerinden e-bildirge şifrelerini aktif etmeleri gerekmektedir. Geriye yönelik teşviklerden ortaya çıkan alacaklar, ödeme süresi geçmiş borçlar ile cari ay borçlarına mahsup edilerek ödenecektir.
A-2018/NİSAN AYI/DÖNEMİ VE SONRASI İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER;
A.1. BAŞVURU İŞLEMLERİ;
5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesi 1/4/2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdiğinden, geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişikliği işlemleri 2018/Nisan ayı/dönemi ve sonrası için yapılacaktır.
Buna göre,
2018/Nisan ayı/dönemi ve sonrasına ilişkin olmak üzere ilgili Kanunlarda aranılan şartların sağlanması kaydıyla gerek 5510 sayılı Kanun gerekse diğer Kanunlarda yer alan prim teşviki, destek ve indirimlerinden;
SGK Genelgesi 2018/17 – Prim Teşviklerinden Geriye Yönelik Yararlanma
Yararlanabileceği halde yararlanılmayan aya/döneme ilişkin geriye yönelik prim teşvikinden yararlanma talebinin,
Yararlanılmış olan sigorta prim teşvik, destek ve indirimin başka bir teşvikle değiştirilmesine ilişkin talebin,
Geriye yönelik teşvikten yararlanılmak istenen ayı/dönemi takip eden altı ay içinde internet ortamında veya işyerinin bağlı bulunduğu SGK Ünitesine kağıt ortamında yapılması gerekmektedir.
ÖRNEK 1: 2018/Mayıs ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesini (06111) kanun numarası ile gönderen bir işverenin, bu aya ilişkin teşvik değişiklik başvurusunu en geç 30/11/2018 tarihine kadar internet/kağıt ortamında yapması gerekmektedir. Teşvik değişiklik talebinin 1/12/2018 tarihinde yapıldığı varsayıldığında 2018/Mayıs ayı için yapılan teşvik değişiklik talebi kabul edilmeyecektir.
5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında 2018/Nisan ayı/dönemi ve sonrası için geriye yönelik yapılacak teşvik değişiklik başvuruları, 2/6/2018 tarihi ve sonrasında sgk.gov.tr uygulamasında yer alan “e- SGK/ İşveren / İşveren Sistemi / Uygulamaya Giriş / İşveren / Teşvikler ve Tanımlar / 5510 Ek 17.Madde Teşvik Kanun No Değişikliği Başvuru Onaylama” menüleri seçilerek erişilen ekranlar vasıtasıyla internet ortamında yapılacaktır.
Bahse konu program vasıtasıyla yapılan ve onaylanan başvurular, SGK ünitesine yapılmış sayılacaktır.
SGK’ ya gerek kağıt ortamında gerekse internet ortamında başvuruda bulunan işverenlerimizce teşvik değişikliğine ilişkin düzenlenen/düzenlenecek iptal/asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri sgk.gov.tr adresinden “e-SGK /İşveren/E-Bildirge V2 /Aylık Prim Hizmet Belgesi Girişi” ekranları vasıtasıyla sisteme girilebilecektir.
Süresinde yapılmış bir başvurunun olması halinde, başvuru tarihinden geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere; işverenin talepte bulunduğu aylara ilişkin kanun numarası seçilmeksizin veya diğer kanun numaraları seçilerek düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar ile talep edilen teşvik kanunundan yararlanılmak istenilen sigortalılar, bu sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç tutarlarının aynı olması ve ilgili kanunlarda aranılan şartlar sağlanmak kaydıyla bu aylara ilişkin yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabilecek veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirilebilecektir.
Cari aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin SGK’ ya gönderilme süresinin son gününe kadar (Tatile denk gelmesi haricinde her ayın 23’ü) yapılan başvurularda, cari aya ilişkin talepler dikkate alınmayacak olup, başvuru tarihinden geriye yönelik cari ay hariç en fazla beş aya kadar geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişiklik talepleri dikkate alınacaktır.
ÖRNEK 2: 2018/Nisan-Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos-Eylül-Ekim-Kasım aylarında herhangi bir prim teşvikinden yararlanmamış olan bir işverenin geriye yönelik bu aylara ilişkin 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde (06111) yer alan teşvikten yararlanmak istediği ve başvurusunu;
23/8/2018 tarihinde yaptığı varsayıldığında, 2018/Nisan, Mayıs, Haziran (Temmuz ayı olmayacak)
28/9/2018 tarihinde yaptığı varsayıldığında 2018/Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos,
30/11/2018 tarihinde yaptığı varsayıldığında, 2018/Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül,
aylarına ilişkin teşvik değişiklik talepleri işleme alınacaktır.
A.2. GERİYE YÖNELİK TEŞVİKLERDEN DOĞAN ALACAKLARIN İŞVERENİN BORÇLARINA MAHSUBU VEYA İŞVERENE İADESİ:
2018/Nisan ayı/dönemi ve sonrasına ilişkin olmak üzere 5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere, yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanması veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirmesi sonucu ortaya çıkan fark prim tutarlarının, kanuni faiz hesaplanmaksızın 5510 sayılı Kanunda belirtilen esaslar dahilinde mahsup işlemleri yapılacaktır. Bu işlemler sonucunda kalan tutarın olması halinde bu tutar işverene kanuni faiz hesaplanmaksızın iade edilecektir.
B-2018/MART AYI/DÖNEMİ VE ÖNCESİ İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER;
B.1. BAŞVURU İŞLEMLERİ;
2018/Mart ayı/dönemi ve öncesine ilişkin geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişiklik talepleri için işverenlerin 1/4/2018 ila 1/6/2018 tarihleri arasında (bu tarih dahil) internet ortamında veya işyerinin bağlı bulunduğu SGK Ünitesine kağıt ortamında başvurması gerekmektedir. Başvurularının 2/6/2018 tarihi ve sonrasında yapılmış olması halinde ise bu talepler hakkında işlem yapılmayacaktır.
2018/Mart ayı/dönemi ve öncesi için geriye yönelik yapılacak teşvik değişiklik başvuruları sgk.gov.tr uygulamasında yer alan “e- SGK / İşveren / İşveren Sistemi / Uygulamaya Giriş / İşveren / Teşvikler ve Tanımlar / 5510 Ek 17.Madde Teşvik Kanun No Değişikliği Başvuru Onaylama” menüleri seçilerek erişilen ekranlar vasıtasıyla internet ortamından yapılabilecektir.
Bahse konu program vasıtasıyla yapılan ve onaylanan başvurular, SGK ünitesine yapılmış sayılacaktır.
Ancak SGK ünitelerine gerek 1/4/2018 tarihinden önce gerekse 1/4/2018 ile 29/05/2018 tarihleri arasında SGK ünitesince kağıt ortamında başvuruda bulunulmuş olması halinde, internet ortamında yapılacak başvuruda “Daha Önce Kağıt Ortamında Başvuruda Bulundum” linki seçilerek, kağıt ortamında yapılan müracaata ait Kurum kayıtlarına giriş yapılan evrak tarihi ve sayısının “evrak tarihi”/“evrak sayısı” alanlarına kaydedilmesi gerekmekte olup, daha evvel kağıt ortamında yapılan başvurunun adi posta veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru olması halinde başvurunun Kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihinin; taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile yapılan başvuru olması halinde ise başvurunun postaya veya kargoya verildiği tarihin “evrak tarihi” ve “evrak sayısı” alanına kaydedilmesi gerekmektedir.
Kağıt ortamında müracaatı olmamasına rağmen internet ortamından müracaat ederek evrak tarihi/evrak sayısı alanlarını dolduran işyerleri için, ünitelerimize kağıt ortamında başvuruda bulunulmadığının anlaşılması halinde, sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerince, internet ortamında başvuruda bulunulan tarih esas alınacaktır. Ancak, daha evvel kağıt ortamında başvuruda bulunduğunu internet ortamında beyan eden işyerleri için evrak tarihi/evrak sayısı alanlarına kaydedilen bilgilerin hatalı olduğunun anlaşılması halinde kağıt ortamında yapılan başvurunun bulunulduğunun anlaşılması ve başvuru dilekçesinin işyeri dosyasında bulunması halinde kağıt ortamında yapılan başvuru tarihi esas alınacaktır.
SGK’ ya internet/Kağıt ortamında başvuruda bulunan işverenlerimizce teşvik değişikliğine ilişkin düzenlenen/düzenlenecek iptal/asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri sgk.gov.tr adresinden “e-SGK / İşveren/E-Bildirge V2 / Aylık Prim Hizmet Belgesi Girişi” ekranları vasıtasıyla sisteme girilebilecektir. Burada başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Başvurunun 1/6/2018 tarihinden sonra olması halinde işlem yapılmayacaktır. 1/6/2018 tarihine kadar başvuru yapılmış olması şartıyla E-Bildirge V2 ekranlarından yapılacak tahakkuk değişikliğine ilişkin iptal/ek ya da asıl belgelerin 01.06.2018 tarihi ve sonrasında da sistem üzerinden verilmesi ve onaylanması mümkün bulunmaktadır.
2018/17 sayılı genelgede bu konuda açıklık olmamasına rağmen, gerek SGK tarafından 23.05.2018 tarihinde yapılan duyuruda gerekse de E-Bildirge V2 ekranlarında açıklama yapılmıştır.
B.2. GERİYE YÖNELİK TEŞVİKLERDEN DOĞAN ALACAKLARIN İŞVERENİN BORÇLARINA MAHSUBU VEYA İŞVERENE İADESİ:
B.2.1.Kanuni Faizin Hesaplaması
2018/Mart ayı ve öncesine ilişkin teşvik değişiklik taleplerinin işleme alınması sonucu hesaplanan fark prim tutarına;
1/4/2018 tarihinden önce talepte bulunulması halinde 1/5/2018 tarihinden,
1/4/2018 ila 1/6/2018 (bu tarih dahil) tarihleri arasında talepte bulunulması halinde, talep tarihini takip eden aybaşından,
Görülmekte olan davalarda, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren,
Kuruma herhangi bir başvuruda bulunmadan resen mahkemelere dava açanlar için 1/5/2018 tarihinden itibaren,
ödemenin/mahsubun yapılacağı tarihe kadar (bu tarih dahil) geçen süre için Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen kanuni faiz oranı dikkate alınarak basit usulde günlük kanuni faiz hesaplanacaktır.
B.2.2.Hesaplanan Tutarın İşverenin Borcuna Mahsubu
2018/Mart ayı/dönemi ve öncesine ilişkin olmak üzere 5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında geriye yönelik yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanması veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirmesi sonucu ortaya çıkan fark prim tutarlarının, kanuni faiz hesaplanmaksızın 5510 sayılı Kanunda belirtilen esaslar dahilinde mahsup işlemleri yapılacaktır.
Mahsup işlemlerinde geriye yönelik teşvik değişikliğine ilişkin başvurunun 1/4/2018 tarihinden önce yapılmış olması halinde 1/4/2018 tarihi, 1/4/2018 tarihinden sonra yapılmış olması halinde ise söz konusu başvuru tarihi, mahsuba ilişkin tutarın tahsilat tarihi olarak kabul edilecektir.
İşverenin cari ay veya yasal ödeme süresi geçmiş borçlarının bulunması halinde 1/1/2019 tarihi beklenilmeksizin söz konusu borçlara mahsup işlemi yapılabilecektir.
B.3.DAVA KONUSU EDİLEN TALEPLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER:
5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesinin dördüncü fıkrasında;
“Görülmekte olan davalarda ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar üçüncü fıkra hükümlerine göre mahsup veya iade edilir. Mahkemelerce, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davalarda davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Yargılama giderleri idare üzerinde bırakılır ve vekâlet ücretinin dörtte birine hükmedilir. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumunca kanun yollarına başvurulmaz ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan kanun yolu başvurularından vazgeçilmiş sayılır.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, açılan dava neticesinde verilen/verilecek kararların, mezkur maddede sayılan şartları taşımaması halinde kanun yoluna başvurulması ayrıca mezkur maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan kanun yolu başvurularından vazgeçilmiş sayılacağı şeklinde getirilen düzenleme gereğince anılan maddede sayılan şartları taşıyan ve karara çıkmış ancak henüz kanun yoluna başvurulmamış olan kararlara karşı kanun yoluna başvurulmaması,
gerekmektedir.
C-DİĞER HUSUSLAR:
Geriye yönelik teşvikten yararlanma ve teşvik değişiklik taleplerinin ünitece işleme alınmasının ardından her işyeri için işveren intra programında yer alan “Teşvik Hata Listesi” programının çalıştırılması gerekmektedir. Bu programın çalıştırılmasının ardından ilgili Kanunlarda aranılan şartların sağlanmadığının tespiti durumunda başka bir ifade ile talep edilen teşvikler için hata listesinin oluşması durumunda, hata listesi oluşan teşvikle ilgili ay/dönem ve sigortalı için 5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesi kapsamında yapılan işlemlerin geri alınması gerekmektedir.
5510 sayılı Kanun kapsamından çıkış işlemi veya iz işlemi yapılmış olan işyeri dosyalarına ilişkin geriye yönelik teşvik değişiklik talebinde bulunulması halinde, e-bildirge üzerinden başvuru yapılabilmesini teminen, işverenin yazılı talebine istinaden e-bildirge şifrelerinin işyeri dosyasının bağlı bulunduğu SGK ünitesince aktifleştirilmesi gerekmektedir.
Genelgede açıklanmamasına rağmen, geriye yönelik teşviklerden yararlanmak için verilen iptal belgelerden damga vergisi alınmayacak ancak ek ve asıl belgelerden damga vergisi kesilecektir.
Geriye Yönelik Teşviklerde İşverenlerimizin yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda hareket etmelerini tavsiye ederiz.
SGK Genelgesi 2018/17 (TIKLAYINIZ)
Kaynak: TÜRMOB
