Apartmanın kapıcı dairesinde oturan bir kişi haftada bir gün binanın temizliğini yapıyor ve akşamları çöpleri döküyor. Bu kişiyi sigortalı bildirmemiz gerekir mi, bildireceksek nasıl bir yol izlememiz gerekir? Mahmut N.
Öncelikle belirtmek gerekir ki “kapıcı dairesinde oturması karşılığı binanın temizlik işlerini yapan kişilere ücret ödemediğimiz için sigortalı bildirmemize de gerek yok” düşüncesi ne çalışma mevzuatına ne de sosyal güvenlik mevzuatına uygun değildir. Bir kere Konut Kapıcıları Yönetmeliğine göre konut kapıcısına İş Kanunu hükümlerine göre ücret ödenmesi zorunlu olduğu gibi kapıcıya görevi nedeniyle verilmiş olan konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira da istenemez. Kapıcı ücretinin geçerli bir sebep olmaksızın gününde ödenmemesi halinde mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır ve bu durumdan kaynaklanan alacağın istenmesinde zamanaşımı süresi de 5 yıldır. Ayıca bu durumun İş Müfettişlerince tespiti halinde, her işçi ve her ay için 956,44 TL idari para cezası uygulanır.
Çalışma mevzuatına ilişkin bu yaptırımların dışında, apartman görevlisinin sigortasız çalıştırıldığının tespiti halinde ayrıca sosyal güvenlik mevzuatına göre de çeşitli yaptırımlara maruz kalınacaktır.
Şöyle ki,
Apartman görevlisi kapıcı dairesinde oturması karşılığı günde bir saat bile istihdam edilse, ay içinde çalıştığı süre/7,5 formülü vasıtasıyla bulunan gün sayısı dikkate alınarak asgari ücret üzerinden sigortalı bildiriminin yapılması gerekiyor. Aksi halde yani bu durumun tespit edilmesi durumunda, işyeri bildirgesinin verilmemesi nedeniyle 2 asgari ücret tutarında, hizmet bildiriminin yapılmadığı her ay için yarım asgari ücret tutarında, işyeri katlarının geçersizliği ve ücret bordrosunun düzenlenmemiş olması nedeniyle her ay için 1 asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmakta, ayrıca çalıştığı süre zarfındaki primler gecikme zammıyla birlikte tahsil edilmektedir.
Bu bakımdan, sonradan telafisi çok güç sonuçlarla karşılaşılmaması adına kısmi süreli çalışacak apartman görevlisiyle kısmi süreli iş sözleşmesi yapılarak çalıştığı süreye karşılık gelen ücretinin ödenmesi ve SGK bildiriminin de yapılması asla ihmal edilmemelidir.
Kısmi süreli iş sözleşmesinin yazılı yapılması zorunlu olduğu gibi, bu çalışmada haftalık 45 saatlik çalışma süresinin 2/3’ü aşılmamalı, başka bir anlatımla haftalık çalışma süresi en fazla 30 saat olmalıdır.
Apartman görevlisinin SGK bildirimlerinin yapılabilmesi için;
- İlgili vergi dairesinden potansiyel vergi numarası alınmalı,
- e-Devlet ‘de yer alan “İşyeri Bildirgesi (4-a lı Sigortalı Çalıştırılanlar Yönünden)” uygulaması üzerinden işyeri bildirgesi ve işe giriş bildirgesi gönderilmeli,
- Apartman karar defterinin apartman bilgilerini gösterir ilk sayfası, yönetici seçilen kişiyi gösterir sayfası, apartman görevlisi alınmasına karar verildiğini gösterir sayfa ve en önemlisi sonradan yaşanabilecek ihtilafların önüne geçilmesi amacıyla kısmi süreli iş sözleşmesi taranarak işyeri bildirgesi ekinde SGK’ya gönderilmeli,
- İşyeri bildirgesinin SGK Müdürlüğünce onaylanmasının ardından e-Sigorta şifresi e-Devlet ’de yer alan “e-SGK Şifre” seçeneği vasıtasıyla temin edilmeli,
- SGK “İşveren sistemi” uygulaması üzerinden ay içindeki prim gün sayısı, prime esas kazancı ve yararlanılacak teşvik kanun numarası sisteme girilmeli,
- Her ay için ücret hesap pusulası ve ücret bordrosu düzenlenerek apartman görevlisinin imzası alınmalı, ücret bordrosunun bir nüshası apartman görevlisine verilmelidir.
BAĞKUR PRİM İADESİ ALABİLİR MİYİM?
Vergi mükellefiyetim devam ederken başka bir işyerinde 4/a kapsamında sigortalı çalıştım. 7/3/2023 tarihinde emeklilik başvurusunda bulundum. 8/3/2023 tarihinden sonra da SGDP’li olarak çalışmaya devam ettim. Mart ayında geçmişten gelen Bağkur prim borçlarımı ödedim. Mart ayı için Bağkur borcu oluşturuldu ve tamamını ödemek durumunda kaldım. Aylığımı 1 Nisan’dan başlatacaklarını ama Mart ayı Bağkur ödemesini iade edemeyeceklerini söylediler, doğru mudur? Ahmet Ç.
2018/38 sayılı SGK genelgesine göre aynı süreler içinde 4/a (SSK) ve 4/b (Bağkur) kapsamında sigortalılığı bulunan ve 4/a kapsamındaki sigortalılığı devam ederken işinden ayrılarak;
- Aynı ay içerisinde tahsis talebinde bulunan sigortalıların, 4/b kapsamında sigortalılıkları başlatılmamaktadır.
- İşten ayrıldıkları tarihten farklı bir ayda tahsis talebinde bulunan sigortalıların, 4/a kapsamında işten ayrıldıkları tarihten bir gün sonra 4/b kapsamında sigortalılıkları başlatılmaktadır.
Ayrıca, tahsis talep tarihi itibariyle 4/b kapsamındaki hizmetlerinden dolayı prim borcu bulunanların aylıkları, prim borçlarını ödedikleri tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılmaktadır.
Bu bakımdan, 2023/Mart ayı içinde 4/a kapsamında çalışmakta iken, aynı ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmanız ve Bağkur borçlarınızı da tahsis talebinde bulunduğunuz Mart ayında ödemiş olmanız nedeniyle Mart ayı için ayrıca Bağkur prim borcu tahakkuk ettirilmeksizin tarafınıza 1 Nisan’dan itibaren emekli aylığı bağlanması gerekiyor. Haliyle SGK Müdürlüğüne bu mihvalde müracaat ederek Mart ayına ait Bağkur prim ödemelerinin iadesini istemeniz, kabul edilmemesi halinde SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bir dilekçeyle başvurmanız yerinde olacaktır. Eyüp Sabri Demirci
