Özel esaslar, sevimsiz bir konu olmasının dışında, maalesef iş dünyasının korkulu rüyalarından da birisi! Neden mi? Çünkü, özellikle sahte belge düzenleme şüphesi (ihtimali) nedeniyle özel esaslara alınan bir mükellefin Maliye’deki işlerinin tıkanması bir yana, itibarı ve ticari faaliyeti de ciddi şekilde zedeleniyor, zarar görüyor. Hiç kimse özel esaslara giren bir mükelleften mal veya hizmet satın almak veya alışveriş yapmak istemiyor. Bunun nedeni ise, özel esaslarda olanlardan mal ve hizmet satın alanların da özel esaslara alınıyor olması. Sadece özel esaslara alınmaları nedeniyle ticari faaliyeti sona eren veya faaliyetini sona erdiren çok sayıda iş insanı ve şirket bulunuyor.
Özel esaslardan çıkmanın birçok yolu var. Bunlardan birisi de, 2018 – 2022 yılları için KDV artırımı yapılması!
Özel esaslar çok ama çok önemli!
Özel esas uygulaması, YMM ve SMMM’ler ile başına gelenler hariç kimsenin bilmediği önemli bir müessese! Adı üzerinde özel bir uygulama, herkes için geçerli değil. Maliye daha önce bunu, “Kara Liste” ve “Kod” adlarıyla da uyguladı. Ancak, kamuoyu ve sahadan gelen güçlü itirazlar üzerine söz konusu uygulamalar yürürlükten kaldırıldı, ama her defasında yerine yenisi getirildi. Bu uygulamanın sonuncusu ve halen yürürlükte olanı ise, “özel esaslar”.
Özel esaslar uygulaması nedir?
Özel esaslar; indirilecek ve iade edilecek KDV tutarının gerçek olup olmadığının tespit edilmesi suretiyle, Hazine’ye intikal etmemiş ve/veya hayali olarak oluşturulmuş, gerçek bir yüklenime dayanmayan tutarların KDV iadesi veya indirimi adı altında yersiz olarak iadesi ve/veya indirimini önlemeyi amaçlayan bir uygulama.
Kimler özel esaslara alınıyor?
Sahte veya yanıltıcı fatura düzenleyenler, kullananlar, naylon fatura ticareti yapanlar, defterlerini kaybeden veya ibraz etmeyenler, adresinde bulunamayanlar, beyanname vermeyenler, işçi sayısı - makine teçhizat ve işyeri durumu itibariyle yetersiz olmasına rağmen yüksek KDV matrahı beyan edenler, KDV yönünden haklarında ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uygulananlar vb. özel esaslara alınıyorlar.
Bunun dışında, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği konusunda haklarında rapor bulunan mükelleflere mal teslimi veya hizmet ifasında bulunanlar da, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme tespiti nedeniyle özel esaslara alınıyorlar. KÜÇÜK BİR UYARI: Siz siz olun, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği konusunda hakkında olumsuz tespit veya rapor bulunan mükelleflere mal iadesi faturası bile düzenlemeyin!
Özel esaslara alınan mükellef ve dava sayısı giderek artıyor!
Son dönemlerde özel esaslara alınan mükellef sayısında ciddi artış oldu. Bunun en büyük nedeni ise, vergi incelemeleri ve diğer şekillerde yapılan tespitler, şüpheler! Buna paralel olarak, en çok dava açılan konu da, bu. Danıştay’daki vergi davalarının büyük bölümü, maalesef sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanılması ve düzenlenmesi ile ilgili. Ayıca, şu an yapılmakta olan vergi incelemelerinin büyük bir kısmı, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ve kullanımlarına ilişkin. İnceleme ve tespitler arttıkça, özel esaslara alınanların sayısı da artıyor.
Özel esaslara alınanların bundan haberi bile olmuyor!
Hemen şaşırmayın, gerçekten de haklarında rapor düzenlenenler hariç mükelleflerin özel esaslara alındıklarından haberi bile olmuyor. Çünkü, Maliye, özel esaslara alınan mükelleflere böyle bir bildirimde bulunmuyor. Mevcut sistemde bunu zorunlu kılan bir düzenleme de bulunmuyor. Özel esaslara alınan mükelleflerin hemen hemen tamamı bu durumda olduklarını çalıştıkları meslek mensuplarının bildirmesi ya da mal veya hizmet satışında bulundukları mükelleflerin geri dönüşleriyle öğreniyorlar.
Özel esaslara alındığını öğrenen dava açıyor!
Özel esaslara alındıklarını öğrenen mükellefler, itibarlarını ve ticari faaliyetlerini korumak için olayı yargıya taşıyorlar ve özel esaslardan çıkmak için dava açıyorlar. Kısa sürede özel esaslardan çıkmanın maalesef davadan başka bir yolu bulunmuyor. Yalnız yine küçük bir uyarıda bulunalım: Bu konuda dava açacakların dikkat etmeleri gereken önemli bir husus var, KDV’de iki özel esas bulunuyor: Birincisi, normal özel esaslar, ikincisi ise, KDV iadesi yönünden özel esaslar. Dava dilekçesinde, bu iki özel esastan çıkarılmanın talep edilmesi ve yargı kararında da mükelleflerin bu iki özel esas grubundan çıkarılması gerektiğinin ayrıca ve açıkça belirtilmesi gerekiyor.
Özel esaslardan çıkmak için açılan davaların tamamına yakın kısmı Maliye aleyhine sonuçlanıyor. Yargı, özel esaslar uygulamasını ve mükelleflerin bu kapsama alınmasını Anayasa’nın çalışma ve sözleşme hürriyetini düzenleyen 48, çalışma hakkı ve ödevi başlıklı 49 ve vergi ödevi başlıklı 73. Maddelerine aykırı buluyor. Bu davalar nedeniyle Maliye, yıllardır ciddi tutarlarda dava masrafı ve vekalet ücreti ödüyor.
Maliye özel esaslarda haklı ama …!
Maliye’nin, hiç yüklenilmediği halde sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgeye dayalı olarak indirim hesaplarına alınan ve indirim yoluyla giderilemediği için de iadesi talep edilen KDV olarak gösterilen tutarların iadesini veya indirimini önlemek istemesi son derece normal. Ancak, bunun ticari hayatı etkileyecek şekilde yapılmaması lazım. Şu anki, özel esaslar uygulaması, dürüst ve vergiye uyumlu mükellefleri mağdur eden bir yapıya sahip. Bir mükellefin özel esaslar kapsamına alınması, Maliye’deki işlerini aksatmasının yanı sıra, ticari hayatını da olumsuz etkiliyor, telafi edilemeyecek sonuçlar doğurabiliyor.
Maliye’den mükelleflere özel esaslardan çıkma kolaylığı: KDV artırımı!
Maliye, özel esaslar uygulamasının iş dünyasında yarattığı rahatsızlığın farkında. Bu sorunun çözümü için de oldukça yoğun çalışıyor. Günün değişen koşullarına uygun kolaylaştırıcı yeni çözümler sunuyor. Bunlardan birisi de, KDV ARTIRIMI! (46 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ).
KDV artırımı mükellefleri özel esaslardan çıkartır mı?
Evet, Maliye, KDV artırımı yapan ve artırım nedeniyle hesaplanan verginin tamamını ödeyen veya teminat gösteren mükellefleri özel esaslardan çıkarıyor.
Peki, bu nasıl olacak?
Maliye’nin bu konuda yayınladığı Tebliğ son derece açık ve net (46 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ). Tebliğde yapılan açıklamalara göre; Aralık/2022 ve öncesi vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak haklarında,
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma,
- Beyanname vermeme,
- Adresinde bulunamama,
- Defter ve belge ibraz etmeme
olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 7440 sayılı Kanun kapsamında KDV artırımında bulunanlar, artırım tutarlarının tamamını ödedikleri tarihten itibaren özel esaslar kapsamından çıkarılacak.
Peşin ödemede hemen, taksitle ödemede son taksitin ödendiği tarihte!
Yukarıda belirtilen nedenlerle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 7440 sayılı Kanun kapsamında KDV artırımında bulunanlar, artırım tutarlarının tamamını peşin ödedikleri takdirde ödeme tarihinden, taksitle ödemede ise son taksiti ödedikleri tarihten itibaren özel esaslar kapsamından çıkarılacaklar.
Taksitle ödemede teminat gösterilirse son taksit ödemesi beklenilmeyecek!
Taksit uygulamasından faydalanan mükelleflerin hesaplanan tutarların tamamı ile bir taksite ait tutarın yüzde 10’unun toplamı kadar banka teminat mektubu (herhangi bir kısıtlayıcı şart taşımaması gerekmektedir), sigorta şirketi kefalet senedi (herhangi bir kısıtlayıcı şart taşımaması gerekmektedir), devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri halinde, taksitlerin tamamını ödemeleri beklenmeksizin özel esaslardan çıkarılacak. Bu şekilde teminat gösteren mükelleflerin taksitleri ödememeleri halinde, ödenmemiş taksitler muaccel hale gelecek ve kalan borcun tamamı teminatın paraya dönüştürülmesi yoluyla tahsil edilecek.
7326’ya göre artırımda bulunanlar aynı yıllar için yeniden artırım yapmayacak!
7326 sayılı Kanun kapsamında 2018, 2019 ve 2020 yılları için KDV artırımı yapmış olanların özel esaslardan çıkarılmasında, bu yıllar için 7440 sayılı Kanuna göre yeniden artırımda bulunmaları istenilmeyecek. Bu mükelleflerin sadece 2021 ve 2022 yılları için KDV artırımı yapmaları yeterli sayılacak.
Haklarında sahte belge düzenleme raporu bulunanlar yararlanamıyor!
2018 - 2022 yılları için KDV artırımı yapanlara getirilen özel esaslardan çıkma kolaylığı, sadece yukarıda sayılan mükellefler sınırlı. Yani, haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği konusunda rapor bulunan mükelleflerin KDV artırımı yapmaları mümkün bulunmadığından, bu kolaylıktan yararlanmaları da söz konusu olmuyor.
Sadece 7440 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12 Mart 2023 tarihi itibarıyla haklarında VUK’un 359. maddesinin (b) ve (ç) fıkralarında yer alan fiillerden hareketle yapılan vergi incelemeleri devam edenlerin, vergi incelemelerinin ilgili maddede belirtilen sürede sonuçlandırılamaması veya yapılan vergi incelemesinde bu fiillerin varlığının tespit edilmemesi ve maddede öngörülen diğer şartların sağlanması durumunda, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yılları için 7440 sayılı Kanunda belirlenen süre ve şekilde KDV artırımında bulunmaları şartıyla özel esaslardan çıkabilmelerine imkan sağlandı. Hemen belirtelim; 7440 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12 Mart 2023 tarihi itibariyle haklarında belirtilen fiiller nedeniyle vergi incelemesi devam edenlerin 7440 sayılı Kanunda belirtilen süre ve öngörülen şekilde KDV artırımında bulunmaları durumunda, söz konusu vergi incelemesinin tamamlanmasına kadar yaptıkları artırımlara ilişkin tahakkuk işlemlerinin bekletilmesi gerekiyor.
KDV artırımının başka faydaları da var mı?
Olmaz olur mu, KDV artırımının özel esaslardan çıkma dışında iki önemli faydası daha var:
Birincisi; 7440 sayılı Kanun kapsamında 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yıllarına ilişkin KDV artırımında bulunarak özel esaslar kapsamından çıkarılan mükellefler, artırımda bulundukları yıllar için yukarıda belirtilen olumsuzluklar kapsamında tekrar özel esaslara alınmayacaklar.
İkincisi ise; özel esaslar kapsamında olmadıkları halde KDV artırımında bulunmuş olan mükellefler, artırımda bulundukları yıllarda alım yaptıkları mükelleflerle ilgili olumsuzluklar için yapılacak tespitler dolayısıyla özel esaslar kapsamına alınmayacaklar.
Her ikisi de çok ama çok önemli kazanımlar. Hemen her şirketin bu tür faturalarla ve olumsuzluklarla karşılaşması mümkün.
Sonuç olarak;
Matrah ve KDV artırımı yapmak her yönüyle yararlı ve gerekli. Biz de, şiddetle öneriyoruz!.. Ancak, başvuru için fazla bir zaman da kalmadı, SON BAŞVURU TARİHİ, 3 TEMMUZ!
Abdullah TOLU
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/kdv-artirimi-ozel-esaslardan-cikartir-mi/698399
