ÖNEMLİ NOT, Bu Makale 2013 yılında yazıldığı için 4/B kapsamında çalışmaya başlayan emeklilerde, o yıllarda SGDP kesilmekte idi. SGDP kesintisi 6663 sayılı torba yasa ile 29.02.2016 tarihinde kesinti uygulamasına son verilmiştir.
Engelli haklarında Avrupa ülkelerinin maalesef çok gerisindeyiz. Özellikle bu ülkelere giden okurlarımızın konuyu daha net şekilde gözlemlediklerini söyleyebiliriz. Özellikle son yıllarda engellilere ilişkin yapılan düzenlemeler olumlu olmakla birlikte, yine de yetersiz olduğunu söylemeliyiz.
5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan yaşlılık sigortasından aylık alanlar herhangi bir işte çalışabilmektedir. Ancak bunların sigortalı çalışmaları sosyal güvenlik destek primi ödeyerek mümkün olabilmektedir. Ancak Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 4/a kapsamındaki sigortalılık sonucu malul sayılan (eski SSK emeklileri) ve malullük sigortasından aylık alanların her ne ad altında olursa olsun çalışmaları mümkün değildir. Çalışabilir durumda olanlar, zaten malul sayılmayacaktır. Kurum tarafından malullük aylığı alırken çalıştığı tespit edilenlerin aylıkları hemen kesilmektedir.
Malullük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malullük aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere; kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına esas malullüğünün devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, 4/c bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi, diğerlerine ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malûllük aylığı hesaplanarak bağlanır. (5510 sK, m.27/III)
4/a Kapsamında malullük aylığı alan sigortalının 4/a çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmektedir. Oysa 4/b ve 4/c şartlarından malullük aylığı alanların çalışmaya başlamaları halinde malullük aylığı alıp alamayacakları sigortalı olduğu ve malullük aylığı bağlandığı tarihe göre farklılık göstermektedir.
5510 sayılı Kanun’un malullük aylığının kesilmesine ilişkin 27. maddesinde, malullük aylığının, sigortalının 5510 sayılı Kanun’a göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları veya kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması, hallerinde kesileceği öngörülmüştür. 5510 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesinde, kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunların mülga hükümlerine göre aylık bağlananlar ile 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sevk talebinde bulunanların aylıklarının kesilmesi ve yeniden bağlanmasında Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
5510 sayılı Kanunun Geçici 14. maddesinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malûllüğü, malûllük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği hüküm altına alınmıştır.
Kanun hükmü doğrultusunda malulen emekli olan sigortalıların SGDP’ye tabi çalışmalarında belirleyici olan üç ana unsur bulunmaktadır. Bunlardan ilki aylığın 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 2008/Ekim ayı başından önce bağlanması ve aylığın bağlandığı sigortalılık niteliğidir. İkincisi aylığın 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden sonra bağlanmış olması, üçüncüsü ise sigortalılığın 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayı başından sonra başlamasıdır.
5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 2008/Ekim ayı başından önce malullük aylığı bağlananların yeniden çalışmaya başlamaları halinde malullük aylığına esas sigortalılık türüne göre ya malullük aylığı kesilmekte ya da haklarında SGDP hükümleri uygulanmaktadır. 21 Ağustos 2013 Çarşamba
https://www.dunya.com/kose-yazisi/malulen-emekliler-calisabilir-mi/17379
Malulen emekli olan sigortalıların SGDP’ye tabi çalışmalarında belirleyici olan 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008/Ekim ayı başından önce bağlanması ve aylığın bağlandığı sigortalılık niteliği; aylığın 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden sonra bağlanmış olması, ve sigortalılığın 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayı başından sonra başlaması hususları aşağıda etraflıca açıklanmıştır.
1. Malullük Aylığının 2008/Ekim Ayı Başından Önce Bağlanması
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008/Ekim ayı başından önce malullük aylığı bağlananların yeniden çalışmaya başlamaları halinde malullük aylığına esas sigortalılık türüne göre ya malullük aylığı kesilmekte yada haklarında SGDP hükümleri uygulanmaktadır.
a. 506 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski SSK Emeklileri)
- Malulen emekli aylığı alan kişi 4/a kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilecek, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınacaktır. Diğer bir ifade ile 4/a sigortalılık türünden malullük aylığı alanların SGDP’ye tabi çalışması mümkün değildir.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa malullük aylığı kesilmeyecek, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malullük aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. Prim oranı 2008 yılı için % 12, 2009 için % 13, 2010 yılı için % 14 ve 2011 ve sonraki yıllar için % 15 olarak uygulanacaktır.
- 4/c kapsamında sigortalı olursa aylıkları kesilmeyecektir.
b. 1479 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Bağ-Kur Emeklileri)
- Malulen emekli aylığı alan kişi 4/a kapsamında sigortalı olursa, prime esas kazançları üzerinden işverenleri tarafından %7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. Dolayısıyla 4/b sigortalılık türünden 1479 sayılı kanun kapsamında malullük aylığı bağlanan sigortalıların 4/a sigortalısı olarak SGDP’ye tabi çalışmaları mümkündür.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa, malullük aylığı kesilmeyecek ve herhangi bir prim alınmayacaktır. Bunlar SGK’ya prim ödemeksizin ticari faaliyette bulunabilecek, şirket ortağı olabilecek ve malullük aylıklarını da kesintisiz alabileceklerdir.
- 4/c kapsamında sigortalı olursa aylıkları kesilmeyecektir.
c. 2926 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım Bağ-Kur Emeklileri)
- 2926 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanan kişiler 4/a kapsamında sigortalı olursa, prime esas kazançları üzerinden işverenleri tarafından %7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. Malullük aylıklarını kesintisiz alabileceklerdir.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa malullük aylığı kesilmeyecek, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç ticari faaliyette bulunanların malullük aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.
- 4/c kapsamında sigortalı olursa aylıkları kesilmeyecektir.
d. 2925 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım SSK Emeklileri)
- 2926 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanan kişiler 4/a kapsamında sigortalı olursa malullük aylıkları kesilecek, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınacaktır.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa malullük aylıkları kesilmeyecek ancak tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç ticari faaliyette bulunanların malullük aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilecektir
- 4/c kapsamında sigortalı olursa aylıkları kesilmeyecektir. 28 Ağustos 2013 Çarşamba
https://www.dunya.com/kose-yazisi/malulluk-ayligi-alirken-calismak-mumkun-mu/17445
Malullük Aylığının 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Bağlanması
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olup Kanunun 26. maddesi hükmü doğrultusunda malullük aylığı bağlanan sigortalıların SGDP’ye tabi çalışmalarına sınırlama getirilmiştir. Buna göre;
a. 4/a Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar
- 4/a kapsamında sigortalı olursa Kanunun 27. maddesi gereği aylığı kesilecek, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınacaktır. Diğer bir ifade ile 4/a sigortalılık türünden malullük aylığı bağlananların SGDP’ye tabi çalışması mümkün değildir.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa Kanunun Geçici 14. maddesi gereği aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.
- 4/c kapsamında sigortalı olursa Kanunun 27. maddesi gereği aylıkları kesilecektir.
b. 4/b Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar
- 4/a kapsamında sigortalı olursa prime esas kazançlarından Kanunun Geçici 14. maddesi gereği sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. Malullük aylıklarından herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.
- 4/b kapsamında sigortalı olursa Kanunun 27. maddesi gereği aylıkları kesilecektir.
- 4/c kapsamında sigortalı olursa Kanunun 27. maddesi gereği aylıkları kesilecektir.
***
2008/Ekim Ayı Başından Sonra Sigortalı Olup 5510 Sayılı Kanuna Göre Malullük Aylığı Bağlanması
5510 sayılı Kanun, malullük aylığı bağlananlara sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hakkı konusunda ayrım yapmamış, malullük aylığı bağlanan sigortalıların çalışmaları halinde malullük aylıklarının kesileceğini öngörmüştür.
Bu doğrultuda; 2008/Ekim ayı başından sonra sigortalı olup 5510 sayılı Kanunun 26. maddesi gereği 4/a sigortalılık türünden malullük aylığı bağlananların SGDP’ye tabi çalışabilmeleri mümkün değildir. Bu sigortalılar 4/a, 4/b, 4/c kapsamında çalışmaya başladıkları takdirde malullük aylıkları Kanunun 27. maddesi gereği kesilir.
2008/Ekim ayı başından sonra sigortalı olup 5510 sayılı Kanunun 26. maddesi gereği 4/b sigortalılık türünden malullük aylığı bağlananlar 4/a sigortalılık türünden aylık bağlananlarda olduğu gibi SGDP’ye tabi çalışamazlar. Bu sigortalılar 4/a, 4/b, 4/c kapsamında çalışırlarsa malullük aylıkları Kanunun 27. maddesi gereği çalışmaya başladıkları tarihte kesilmektedir. 04 Eylül 2013 Çarşamba
ibrahim IŞIKLI
