SGK'nın sağladığı yardımlardan yararlanmak amacıyla çalışılmadığı halde, çalışılmış gibi sigorta bildirimi yapılması sahte sigortalılığı doğuruyor. Emekli olmak ya da tedavilerden yararlanmak hedefleniyor. 4/a (SSK) sigortalılık statüsünden emekli olmak, 4/b (Bağ-Kur) statüsüne göre daha az prim ödeme gün sayısı gerektirmektedir. Bağlanan aylıklarda da 4/a (SSK) tarafı daha avantajlı. Bu nedenle Bağ-Kur'dan SSK'ya yıllardır önlenemeyen bir kaçış var. SSK'ya geçerken, birçok kesimin canı yandı: Şirket ortakları, ev hanımları, yaşı ileri çalışanlar, küçük esnaflar, son yedi yılda 4/a SSK günlerini artırarak emekli olmak isteyenler…
Farklı yöntemlerle sahte sigortalı olma yolları bulunsa da, ortak yanları:
Çeşitli saiklerle, herhangi bir iş yerinden "sigortalı gösterilmek" olarak karşımıza çıkmaktadır. Tanıdık bir işverenden rica edildiği gibi internette sahte iş yerlerinin ağına da düşülebilmekte. Gerçekte, iş yerinde çalışma olmadan, sigortalı bildirimi yapılmaktadır.
Sahte sigortayı, gerçek çalışmadan ayıran en önemli unsurlardan biri de sigortalıya ücret ödemesinin kağıt üzerinde kalmasıdır. Banka kanalıyla bir ücret ödemesi olmadığı gibi iş yeri kayıt ve belgelerindeki ücret tutarları da gerçeği yansıtmaz.
Bunların yanı sıra; prim, sigortalı gösterilmek isteyen tarafından işverene ödenmektedir. İşveren de primleri Sosyal Güvenlik Kurumu'na yatırmaktadır. Sahte sigortayı sektör haline çevirenler ise primleri de yatırmamaktadırlar. SGK Tescil ve Hizmet Dökümünde görülen günler, primlerin yattığı anlamına gelmemektedir.
Sahte sigortalılığın sonuçları vahim:
4/a (SSK) günlerini tamamlamak için bir iş yerinden sigortalı gösterilmek iyi bir fikir gibi dursa da sonuçları oldukça can sıkıcı.
1-Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olma olasılığı çok yüksek. Sigortalı olduğunu sanırken, sigortanın iptal edilmesi ile oluşan zaman kaybı ile her şeye sil baştan başlama riski olası. Aradan geçen zamanın telafisi ve prim yüküyle tekrar karşılaşmak büyük külfet.
2-Emekli olunduysa aylığın iptali ile emeklilik tarihinden itibaren alınan aylıkların hepsinin faizi ile iadesi tabloyu daha da ürkütücü kılmakta. Bunun üzerine de tekrar emekli olmak için harcanacak çaba gelmekte.
3-Sahte sigortalı/emekli için yapılan sağlık harcamaları faizi ile geri alınacaktır.
4-Ardından, işveren ve sahte sigortalı için SGK'nın Cumhuriyet Savcılığına yapacağı suç duyurusu sonucu açılacak sahtecilik konulu ceza davasıyla muhatap olmak gelecek.
5-İşverenler için ise sahte sigortalılık yapılan her ay için brüt asgari ücret tutarında kayıt geçersizliği cezası uygulanacaktır. Teşvikler ve destekler faizi ile iade edilecektir. Sahte sigortalılar için yatırılan primlerin iadesi söz konusu olmayacaktır. Asgari işçilik hesaplaması yapılmış ve ilişiksizlik belgesi düzenlenmiş olsa da sahte bildirimlerin iptali sonrası eksik işçilik ile karşı karşıya kalınabilecektir.
İş yerinin sahte olduğunun SGK'ca tespiti halinde, vergi dairesine bilgi verilecektir. E-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi durdurulabilecektir. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prime esas kazanç ve çalışma günleri ile ilgili bildirim yapılamayacaktır. Asıl işverenin sahte iş yeri olarak belirlenmesi ile alt işveren de sahte olarak tanımlanacaktır.
6-Sahte sigortalı bildiriminde kastı veya kusuru bulunduğu belirlenen muhasebeciler hakkında Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği'ne bilgi verilecek ve kayıtlı bulundukları oda tarafından disiplin incelemesine muhatap olacaklardır.
Bu kadar zahmetin yerine:
Eksik günlerin borçlanma yoluyla tamamlanması olanaklı. Doğum borçlanması, askerlik borçlanması, yurt dışı çalışma sürelerinin borçlanması başta olmak üzere borçlanma çeşitleri bulunmaktadır. İsteğe bağlı sigorta yaptırmak da bir başka yöntem. İsteğe bağlı sigortalılık günlerinin 4/b (Bağ-Kur) sigortasında değerlendirileceğini gözden kaçırmadan eksik günlerinizi tamamlayabilirsiniz. Son yedi en fazla sigortalılık statünüzün 4/a (SSK) olmasını yapacağınız hesap ile sağlayabilirsiniz. Bunların dışında; gerçekten bir iş yerinde fiilen çalışma ile de 4/a (SSK) sigortalılığınızı sağlayabilir, eksik gün sorununuzu çözebilirsiniz.
SGK'nın yaptığı işleme karşı itiraz veya dava yolu bulunuyor mu?
Sahte sigortalılığın SGK tarafından tespitinde; eldeki bulgular doğrultusunda kanaat oluşturularak işlem yapılmaktadır. Dolayısıyla idarenin her işleminde olduğu gibi yapılan sigortalılık iptal işlemi de itiraz ve dava yoluna açıktır.
Gerçekte sigortalı olarak çalışma mevcutsa, ücret alındıysa ve işyerinde çalışmanızı gösteren deliller bulunuyorsa itiraz etmenizde ve konuyu yargıya taşımanızda bir beis bulunmamaktadır. Resmî belge ve yazılı delillerin bulunması, iptal edilen dönemden bordro tanıklarının ifadesi, çalışmalarınızı bilen komşu işyeri çalışanları ya da işyeri sahiplerinin beyanları, mesleki geçmiş ve benzeri hususlar yargılama aşamasında etkili olabilecektir. İtirazınızın haklı bulunması ya da İş Mahkemesi'ne açılacak davanın lehinize sonuçlanması durumunda yapılan işlemler geriye doğru ortadan kalkacaktır.
BİR SORU - BİR YANIT
*1994 yılında staj başlangıcım var. 01/08/1996 tarihinde ise benim için giriş-çıkış yapılmış. Ama prim ödeme gün sayısı "0" olarak görünüyor. Daha sonra 2001 yılında SSK günlerim başlıyor. Toplam 6.003 günüm var. EYT'li olabilir miyim?
*Staj başlangıcı, sizi emeklilikte yaşa takılanlar yasası kapsamına almamaktadır. Uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırılmadığından dolayı emeklilikte staj başlangıç tarihine göre emeklilik koşulları belirlenmemektedir.
Diğer taraftan 01/08/1996 tarihli günsüz sigortalı işe giriş için öncelikle ilgili Sosyal Güvenlik Merkezi'ne başvurularak belirtilen tarihte gününüzün olup olmadığının kontrolü ile varsa işlenmesini talep etmeniz yerinde olur. Yapılan kontrolde olumsuz sonuç çıkması durumunda dava yolu önerilir. Davanın kazanılması ile birlikte EYT kapsamına girilebileceksiniz ve emeklilik koşullarını sağladığınız için emeklilik başvurusu yapabileceksiniz. Halil Kağan ÖYKEN
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/sahte-sigortalilik-care-mi-669779h.htm
