Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi Resmi Gazete’de yayımlandığından bu yana büyük bir talep var. Talepler de merak edilenler de çok. Biz de en çok sorulanları bu yazıda bir araya getirdik...
1- EYT İÇİN BAŞVURU TARİHİ VAR MI?
Emeklilik için tüm şartları yerine getirip EYT düzenlemesinden yararlanacak olanlar için başvuru tarihinde bir sınırlama yok. İstenildiği tarihte başvurulabilir. Ancak hemen emekli olmak isteyenlerin 31 Mart tarihine kadar başvurmasında fayda var. Bu durumda 1 Nisan tarihinden itibaren emekli aylığı almaya hak kazanılmış olunur.
2- EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANMASINDA GECİKME YAŞANACAK MI?
Hem online hem de SGK şubelerinde ciddi yığılma olduğu ve başvuranlar arasında kimilerinin hizmet birleştirmeleri de yer aldığından, tüm başvurular tek tek incelenecek. Bu nedenle emekli aylığı bağlanmasında doğal olarak gecikme olacaktır.
3- GECİKME NEDENİYLE HAK KAYBI YAŞANIR MI?
Gerek emeklilik tarihinde gerekse maaşta hiçbir hak kaybı olmayacaktır. Gecikme, hak kaybı anlamına gelmez.
4- BAŞVURU NEREYE YAPILACAK?
E-devlet üzerinden ‘gelir/aylık/ödenek talep belgesi’ uygulaması ile, kargo, posta, taahhütlü-iadeli taahhütlü, APS, PTT kargo ile, ya da SGK il, merkez müdürlüklerine gidilerek yapılabilir. Şubelerde yoğunluk olduğu için e-devlet üzerinden yapmakta fayda var.
5- ÇALIŞANLAR İÇİN SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
SSK kapsamında çalışan sigortalıların aylık bağlanmadan önce çalıştığı işten ayrılması gerekiyor. EYT şartlarını yerine getiren sigortalılara aylık bağlanabilmesi için işverenleri tarafından işten ayrılış bildirgelerinin verilmesi sonrasında, SGK’ya ‘Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi’ ile başvurulacak. SGK artık “emekli olur”’ yazısı vermiyor. Dolayısıyla bu yazının alınmasına gerek yok. En basit haliyle işyeri çalışana işten ayrılış bildirgesi verecek, sigortalı gelir-aylık-ödenek talep belgesini SGK’ya verecek, SGK sigortalının başvurusunu incelemeye alacak. Ardında da aylık bağlama işlemi başlatılacak.
6- BAĞ-KUR’LULAR NASIL BAŞVURACAK?
Bağ-Kur’luların başvuru süresi de SSK’lılarla aynı ancak, başvuru yapıldıktan sonra Bağ-Kur’lu aylığı kesilmeksizin, prim ödemesi yapmadan faaliyetine devam edebilecek.
7- MEMURLAR NASIL BAŞVURACAK?
Memurların durumu biraz farklı. Çalıştıkları kuruma emeklilik tahsis talep formu doldurarak başvuracaklar. Amirlerin emeklilik sevkini onaylaması gerekiyor. Ondan sonra çalışan e-Devlet üzerinden başvurusunu SGK’ya iletebilecek. Memurların bulunduğu kurumla ilişkisinin kesilmesi gerekiyor.
8- EYT’DEN BANKA SANDIK ÇALIŞANLARI DA YARARLANACAK MI?
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan 506 sayılı kanunun geçici 20. maddesi kapsamında kurulan sandık veya vakıflara tabi çalışanlar da EYT’den yararlanacak.
9- KOD-8 NEDİR?
Çalışan emeklilik nedeniyle işten ayrılmak istediğinde işveren kod-8 ile çalışanın çıkışını yapmak durumunda. Kod-8’in şöyle bir önemi var; hem çalışanın kıdem tazminatı hakkını koruyor hem de yeniden işe girişte kolaylık sağlıyor.
10- EMEKLİ MAAŞI BAŞVURU TARİHİNDEN İTİBAREN Mİ ÖDENECEK?
Mart ayında başvurunuzu yapar ve emekliliğe hak kazanırsanız, emekli maaşı gecikse bile toplu ödeme alabileceksiniz. Örneğin, nisan da emekli aylığınızı almanız gerekirken SGK’nın işlem yoğunluğundan dolayı maaş ödemeniz gecikir, mayıs ayına sarkarsa nisan ve mayıs ayını toplu alacaksınız.
11- YOĞUNLUKTAN DOLAYI EMEKLİ MAAŞI GECİKİRSE AVANS ÖDEMESİ YAPILABİLİR Mİ?
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, emekli aylığı bağlama işlemlerinin 90 gün içindesonuçlanmaması halinde, aylık bağlanmasına hak kazandığı anlaşılan sigortalı ve hak sahiplerine yazılı talepte bulunmaları halinde, ilerideki alacaklarından mahsup edilmek üzere herüç ay için net asgari ücretin üç katı tutarında avans ödenmekte, verilen avanslar birikmiş aylıklardan mahsup edilmektedir. Emeklilik için başvuru yapan, ancak aylık bağlama süresi uzayacakolan kişiler, istemeleri durumunda SGK’dan avans alma hakkını kullanabilirler.
12- ÇALIŞANLAR HANGİ EMEKLİLİK STATÜSÜNDEN EMEKLİ OLABİLECEK?
SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı; çalışılan son yedi yılda en fazla hangi statüde sigortanız varsa o kapsamda emeklilik başvurusunu yapacaksınız. Prim gün ödeme sayısı eşitse en son tabi olunan sigortalılık statüsünden emekliliğe hak kazanacaksınız.
13- EYT ŞARTLARINI YERİNE GETİRİP GETİRMEDİĞİMDEN EMİN DEĞİLİM, NE YAPMAM LAZIM?
Prim gün sayısı, çalışma yılı konusunda emin değilseniz, geçmişte farklı sigorta kollarına tabi çalışmışsanız SGK’ya başvurup resmi yazı isteyebilirsiniz.
https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/eytlilere-13-soruda-rehber-42231298
