21 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde kısmi bölünmede sermaye azaltımında, bölünen şirkette sermayeye eklenmiş olan unsurların devralan şirkete devredilmesi ve bu şirket nezdinde söz konusu unsurların takip edilmesi halinde bölünen şirket nezdinde bu aşamada herhangi bir vergilendirmenin söz konusu olmayacağı belirtilmiş olup, tebliğin devamında kısmi bölünme sonrası sermaye unsurlarını devralan şirket nezdinde sermaye azaltımına gidilmesi durumunda ise azaltılan sermaye unsurlarının niteliğine göre vergilendirmeye tabi tutulacağı belirtilmiştir.
Yapılan bu açıklamalar ilk bakışta bir biriyle tutarlı gibi gözükmekle birlikte bünyesinde uygulayıcılar açısından tereddütlü hususlar barındırmaktadır. Şöyle ki;
1-Devralan şirketin bölünen şirketten devralarak sermaye alt kaleminde takip ettiği vergilendirilebilir unsurları izleyen yıllarda sermaye alt kaleminde takip etmeyi bırakması halinde, bölünen şirkette bölünme nedeniyle zamanında yapılmayan vergilendirme yapılacak mıdır?
2-Velev ki yapıldı, o zaman sermaye unsurlarını başta devralarak sermaye alt hesabında izleyen devralan şirket ilerleyen dönemde sermaye azaltımına giderse sermaye azaltımı nedeniyle vergilendirilecek mi?
1. Sorunun cevabı kanaatime göre Tebliğdeki “bu aşamada herhangi bir vergilendirme söz konusu olmayacaktır.” İfadesinde zımni olarak veriliyor. Böyle bir durumda devralanın yaptığı işlem nezdinde bölünen şirket nezdinde vergilendirme yapılması gibi vergilendirmenin mantığına aykırı bir durum ortaya çıkıyor.
2. Sorunun cevabı Tebliğdeki cümle dikkate alındığında Evet olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü Tebliğ bu özel durumu dikkate almadan bir kere devraldıysan ve alt hesapta izlediysen sonrasına bakmadan sermaye azaltımı halinde vergilendiririm diyor. Ama bu durumda da devralan şirketin alt hesapları izlemeyi bırakması durumunda bölünen şirketi vergilendirdikten sonra devralan şirketide aynı unsurlar için sermaye azaltımı nedeniyle vergilemek mükerrer vergilendirmeye neden olacaktır.
Kanaatimce bu sorun devralan şirket nezdinde 32/B maddesinde düzenlenecek ve devralan şirketi hesapları izlemeyi bırakması veya daha sonra sermaye azaltımı yapması halinde vergilendirilmesini öngören bir sorumluluk düzenlemesi ile çözülebilir. Bunun dışında Tebliğ veya özelgeyle konunun çözümüne çalışılması idareyi yine davalarla uğraştırmaktan öteye gitmez…Necmettin Gündüz YMM
