Hukuki Nedenlerle Devredilemeyen Kredi Sözleşmesi Bulunması Halinde Kısmi Bölünmenin Mümkün Olup Olmayacağı
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü |
Sayı |
: |
E-93767041-125-116332 |
02.09.2022 |
|
Konu |
: |
Hukuki Nedenlerle Devredilemeyen Kredi Sözleşmesi Bulunması Halinde Kısmi Bölünmenin Mümkün Olup Olmayacağı Hk. |
||
İlgi |
: |
|
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda;
- Şirketinizin (…) ülke genelinde orman ürünleri ve demir-çelik imalatı işleriyle ilgili çeşitli fabrikaları ve satış birimleri olduğu,
- Makine, teçhizat, ekipman, faaliyet alanı ve müşteri portföyü bakımından diğer iş birimlerinden bağımsız olan, aktif-pasif kalemleri ayrı olarak tespit edilebilen ve kar-zararı muhasebe sisteminde ayrı olarak takip edilen demir çelik üretimi, işlenmesi ve alım-satımı ile ilgili …'de tesisinizin/fabrikanızın bulunduğu,
- 2018 yılında faaliyete geçen demir-çelik tesisine ilişkin yatırımların bir kısmının yabancı kaynakla finanse edildiği, bu kapsamda 18.04.2017 tarihinde imzalanan sözleşmeyle … Bank'tan (…) toplam … Euro kredi kullanıldığı,
- Bu krediye ilişkin makine ve teçhizatın İtalya'da yerleşik … firmasından ithal edilmesi nedeniyle, söz konusu kredinin İtalya ihracat kredi kuruluşu …'ya sigorta ettirildiği ve kredi sözleşmesinde garantör olarak yer alması karşılığında …'ya … Euro kredi tutarına dahil edilmek suretiyle ödeme yapıldığı,
- Faaliyetlerin daha verimli gerçekleştirilebilmesi için işbu tesisin, halihazırda demir-çelik ürünleri ticaretiyle uğraşan …'ye kısmi bölünme yoluyla devredilmek istenildiği,
- Ancak, faaliyetin yürütülmesiyle ilgili tüm aktif ve pasif kalemlerin devredilecek olmasına rağmen, bu tesise ilişkin yatırımlarda kullanılan ve halihazırda bakiye anapara tutarı … Euro olan kredinin, yukarıda belirtilen kredi sözleşmesindeki amir hükümler nedeniyle hukuken devredilemediği,
- Bu zorunluluk nedeniyle, yapılacak kısmi bölünme işleminde, söz konusu kredinin resmi borçlusunun … olarak kalması ve bu kredinin … kayıtlarında olmaya devam etmesi, fiiliyatta ve muhasebe kayıtlarında aynı tutarda …'nin …'ten alacaklı olması ve …'in de …'ye borçlu olarak görülmesi, krediye ilişkin bütün anapara, faiz ödemeleri ve kur farkı giderlerinin fiiliyatta … tarafından yapılması ve sonuç olarak işbu kredinin … tarafından …'e sağlanan bir köprü kredi haline getirilmesi ve … üzerinde bu bölünme neticesinde herhangi bir finansman yükün kalmamasının planlandığı
belirtilmiş olup, demir çelik üretim tesisinin bu şekilde devrinin, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesindeki kısmi bölünme hükümlerine göre mümkün olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmuştur.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun;
- 19 uncu maddesinde, "...
b) Kısmî bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmî bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmî bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur.
...
(4) Bu maddeye göre yapılacak bölünmelerde aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar, ilgili olduğu aktif veya pasif hesapla birlikte devrolunur..."
- 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasında, "Bu Kanunun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işlemlerden doğan kârlar hesaplanmaz ve vergilendirilmez..."
hükümlerine yer verilmiştir.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Tebliğinin "19.2.2.1. Üretim ve hizmet işletmelerinin ayni sermaye olarak konulması" başlıklı bölümünde, "Üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünme sonucu hem bölünen işletmenin hem de bölünme sonucunda varlıkları devralan işletmenin faaliyetine devam etmesi esastır. Bu kapsamda, söz konusu işletmelerin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur.
...
Öte yandan, kurum bilançosunda yer alan devredilen üretim ve hizmet işletmeleri ile doğrudan ilgili olan nakit, alacaklar, menkul kıymetler ve borçların da devri zorunludur..."
açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen Kanun hükmü ve Tebliğ açıklamaları çerçevesinde, kısmi bölünmeye konu edilen demir çelik üretim işletmesine ilişkin borçların da devri zorunlu olduğundan ve demir çelik işetmesine ilişkin kullanılan uluslararası kredinin çeşitli nedenlerden dolayı bu işletmeyi devralan şirkete devredilememesi işletme bütünlüğünün korunması ilkesine aykırılık oluşturacağından, şirketiniz bünyesinde yer alan demir çelik üretim işletmesinin, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinde belirtilen kısmi bölünme hükümleri kapsamında devri mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.