İhraç kayıtlı teslim bedelinin döviz cinsinden ileri bir tarihte tahsil edilmesi, imalatçı lehine/aleyhine kur farkı ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

A- İHRAÇ KAYITLI TESLİM BEDELİNDE ARTIŞ

“İhracatçılar tarafından, ihraç kaydıyla mal aldıkları imalatçılara, malın satın alındığı dönemden ve ihracattan sonra reklamasyon, vergi iadesi, kur farkı, kaynak kullanımı destekleme primi, faiz vb. unsurların kısmen veya tamamen aktarılması 3065 sayılı Kanun’un 20. maddesine göre ihraç kaydıyla teslim bedeline dâhildir. İhraç kaydıyla teslimlerde, teslim tarihinden sonra ortaya çıkan ve ihracatçılar tarafından imalatçılara yapılan ödemelerde, imalatçı tarafından ihracatçı adına ödeme tutarı üzerinden bir fatura düzenlenir ve bu faturada; ödemenin mahiyeti ayrı ayrı belirtilir, malın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanır, bu KDV tutarının tahsil edilmediğine dair bir açıklama yazılır, ödemenin kaynağı olan ilk ihraç kaydıyla teslim faturasına ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesine tarih ve numara belirtilmek suretiyle atıfta bulunulur. İmalatçı, faturada gösterdiği KDV’yi, fatura tarihini içine alan döneme ait KDV beyannamesinde hem hesaplanan hem de indirilecek KDV olarak beyan eder. Hesaplanan KDV’nin beyanında, “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” tablosunda malın tabi olduğu orana ilişkin satır kullanılır. İndirim beyanında ise “İndirimler” tablosunun “Bu Döneme Ait İndirilecek KDV” satırı kullanılır. İhracatçı ise ihraç kaydıyla teslimde olduğu gibi, bu faturada belirtilen ancak imalatçıya ödenmeyen KDV’yi indirim konusu yapamayacağından KDV beyannamesine dâhil etmez.”

Özetle, ihraç kayıtlı teslimle ilgili olarak imalatçı lehine kur farkı doğduğunda, imalatçı firma tarafından fatura düzenlenecek, bu faturada KDV gösterilecek ancak bu faturaya KDV’nin tahsil edilmediğine dair not düşülecektir. İmalatçı tarafından tahsil edilmeyen bu KDV, hem 391 hem 191 no.lu hesaba kaydedilecek olup KDV beyannamesindeki sonuç etkilenmeyecektir.

B- İHRAÇ KAYITLI TESLİM BEDELİNİN İMALATÇI ALEYHİNE AZALMASI

İhraç kayıtlı teslimin gerçekleşmesinden sonra imalatçı aleyhine ihraç kayıtlı teslim bedelinde meydana gelen azalışlarda yapılacak işlemle ilgili olarak 11 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 6. maddesine göre;

“3065 sayılı Kanun’un (11/1-c) maddesinde, ihracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek katma değer vergisinin, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden, imalatçı aleyhine matraha meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.

İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya ; “3065 sayılı KDV Kanunu’nun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.

İmalatçılara ihraç kaydıyla teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dâhil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir.”

Buna göre;

İhraç kayıtlı teslim döviz cinsinden yapıldığında, teslimden sonra ilgili döviz kurunun düşmesi halinde ihracatçının imalatçıya düzenleyeceği kur farkı faturası KDV’siz olacak ancak söz konusu fatura bedeline tekabül eden KDV tutarı nispetinde imalatçının ihraç kayıtlı teslimden doğan KDV iade hakkında azalma olacaktır.

Örnek: Bir imalatçı ihraç kayıtlı mal satışı için ABD Dolar Kuru 1$= 3,72 iken 100.000,00 $+18.000,00$=118.000,00 $ fatura düzenlemiştir. Teslim günü itibariyle 18.000,00x3,72=66.960,00 TL KDV iade hakkı elde etmiştir (ödenecek KDV çıkmadığı varsayımı altında). İmalatçının tahsilatı yaptığı gündeki kur 1$=3,65 TL’dir. İhracatçı firma 100.000,00x0,07=7.000,00 TL’lik (KDV hesaplamadan) kur farkı faturası kesmiştir. Bu durumda imalatçı firmanın KDV iade hakkı 7.000,00x0,18=1260,00 TL azalacak, 66.960,00 TL yerine 65.700,00 TL olacaktır. Duygu DOĞAN E-Yaklaşım / Aralık 2017 / Sayı: 300