Primin Fazla Çalışmanın Karşılığı Sayılması
Primin fazla çalışmanın karşılığı sayılıp-sayılmayacağına ilişkin ihtilaflar yargı makamlarınca çözülmüş, Yargıtay önceleri, fazla çalışma yapılan ve prim uygulamasının bulunduğu işyerlerinde fazla çalışma ücreti taleplerine ilişkin olarak verdiği kararlarında; prim ödemelerinin fazla çalışmayı karşılayıp karşılamadığının araştırılmasının gerektiğini belirterek, ilgili ay için ödenen primin fazla çalışma ücretini tam olarak karşılaması halinde anılan ay bakımından fazla çalışma ücretinin ödendiğini kabul etmiş, işçiye ödenen priminin fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılamaması halinde ise aradaki farkın işçiye ödenmesine karar vermiştir(8). Ancak Yargıtay’ın son dönemlerde verdiği kararlara bakıldığında, ihtilafın çözümüne yönelik olarak prim ile fazla çalışma ücreti arasındaki mahsuplaşma yönündeki bu uygulamasından vazgeçmiş, prim uygulaması ile fazla çalışma ücreti konusunu birbirinden bağımsız değerlendirerek, prim ödemelerinin fazla mesainin karşılığı olamayacağını hüküm altına almıştır.
Şöyle ki;
Yargıtay 02.06.2015 tarihinde verdiği bir kararında; “satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususunun, günlük faaliyet planları ile iş çizelgelerinin dikkate alınarak belirleneceğini, genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışan bu işçiler yönünden prim ödemelerinin yapılan fazla çalışmanın zamsız kısmını karşıladığını, haftada 18 saat fazla çalışma yapan ve ücret + satış prim ile çalışan işçinin bilirkişi raporunda fazla çalışma alacağının %150 olarak hesaplandığını, oysa yalnızca %50 zamlı kısmın hesaplanması gerektiğini”(9),
Yine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 29.09.2016 tarihinde verdiği bir başka kararında, özetle; “primin çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücret olduğunu, işverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebileceğini, fazla mesainin ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğunu, işçinin fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanacağını açıklandıktan sonra, ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisinin mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışmasının söz konusu olacağını belirtilmiş ve fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (%50) hesaplanması gerektiğini,”
hüküm altına almıştır(10). Şahin TÜRK Yaklaşım / Kasım 2017 / Sayı: 299