Üç ayrı sosyal güvenlik kurumunun (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) SGK’nın çatısı altında birleşmesine bağlı olarak, Kurum tarafından yürütülecek tüm işlemler de (Emekli Sandığına tabi olanlarla ilgili bazı işlemler hariç) Kurumun anayasası olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile düzenlenmişti.

Öte yandan 16 Haziran 2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu Kanun genel itibariyle 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş olduğu halde, bazı maddeleri için farklı yürürlük tarihleri belirlenmiş, özellikle emeklilik şartlarıyla ilgili bazı maddeleri 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmişti.

Kanunun genel itibariyle 2008 yılı Ekim ayı başında yani 1 Ekim 2008 tarihinde, emeklilik gibi önemli konulardaki bazı maddelerinin ise 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş olması; buna karşılık gerek 5510 sayılı Kanun ve onun uygulamaya yönelik ayrıntılarını düzenleyen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde, gerekse diğer SGK yönetmelikleri ile SGK tarafından yayımlanan Genelge ve Genel Yazılarda birçok yerde “kanunun yürürlük tarihinden önce”, “kanunun yürürlük tarihinden sonra” gibi ifadelere yer verilmiş olduğundan, bu durum da kafa karışıklığına yol açtığından, aşağıda 5510 sayılı Kanunun hangi madde ve hükümlerinin 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girdiği belirtilmiştir.

5510 Sayılı Kanunun 30 Nisan 2008 Tarihinde Yürürlüğe Giren Madde ve Hükümleri

5510 sayılı Kanunun 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe giren maddeleri aşağıda belirtilmiş, söz konusu maddelerin hangi düzenlemeleri içerdiği yazının devamında açıklanmış, 5510 sayılı Kanunun yürürlük maddesinin tamamına ise yazının sonunda yer verilmiştir.

30 Nisan 2008 tarihinde, 5510 sayılı Kanunun aşağıda belirtilen maddeleri yürürlüğe girmiştir.

• “Sağlık hizmetlerinin ödenecek bedellerinin belirlenmesi” başlıklı 72. madde.
• “Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi” başlıklı 73. madde.
• “506 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri” geçici 6. maddenin yedinci fıkrasının (b) bendi.
• “506, 1479, 5434, 2925, 2926 sayılı kanunlara ilişkin ortak geçiş hükümleri” başlıklı geçici 7 nci maddenin son fıkrası.
• “Emeklilik yaşına ilişkin bazı geçiş hükümleri” başlıklı geçici 9. maddenin bir ilâ dördüncü fıkraları.
• “Kendi adına ve hesabına çalışanların sigortalılıklarının durdurulmasına ilişkin hükümler” başlıklı geçici 17 nci madde.
• “506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar ve ilgili hükümler” başlıklı geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrası.

5510 Sayılı Kanunun 30 Nisan 2008 Tarihinde Yürürlüğe Giren Madde ve Hükümlerinin Ayrıntıları

5510 sayılı Kanunun 30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe giren maddeleriyle ilgili açıklamalara ve ilgili madde hükümlerine aşağıda yer verilmiştir.

• Sağlık hizmetlerinin ödenecek bedellerinin belirlenmesi başlıklı 72. madde.

Kanunun “Yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri” başlıklı 65 inci maddesi gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek giderlerinin Kurumca ödenecek bedellerinin Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlemesine ilişkin hükümler içermektedir.

• Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi başlıklı 73. madde.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti giderlerinin SGK tarafından ödenme usul ve esaslarına ilişkin hükümler içermektedir.

• “506 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri” geçici 6. maddenin yedinci fıkrasının (b) bendi.

5510 sayılı Kanunun “Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı 28 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen 5400 günle emekli olma şartının, 4/a (SSK) sigortalıları açısından ilk defa;

1) 30/4/2008 tarihi ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 4600 gün olarak,

2) 1/1/2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 4600 güne 100 gün eklenmek suretiyle 5400 günü geçmemek üzere,

uygulanacağı şeklinde hüküm içermektedir.

• “506, 1479, 5434, 2925, 2926 sayılı kanunlara ilişkin ortak geçiş hükümleri” başlıklı geçici 7 nci maddenin son fıkrası.

“30/4/2008 tarihinden sonra 506, 1479, 5434, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlar hakkında bu Kanunun 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır. Geçici 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesi hükmü bunlar hakkında uygulanmaz.” hükmü içermektedir.

5510 sayılı Kanunun “Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı söz konusu 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları 30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olacakların emekli olma şartlarını düzenlemektedir. 

30/4/2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için uygulanmayacağı başlıklı geçici 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin son cümlesi hükmü ise; “Ancak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 3600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen ve Kanunun yürürlük tarihinden önceki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için % 3 oranı esas alınır.” şeklindedir. (“Bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına tâbi geçen çalışmalar için bağlanacak aylıkların hesabı” başlıklı geçici 2. madde).

• “Emeklilik yaşına ilişkin bazı geçiş hükümleri” başlıklı geçici 9. maddenin bir ilâ dördüncü fıkraları.

“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup da 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla veya kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.

(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/70 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında olup da 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından yararlanırlar.

(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/70 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olup da 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya 61 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından yararlanırlar.

17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olup da 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve onbeş yıldan beri sigortalı olup 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.”

• “Kendi adına ve hesabına çalışanların sigortalılıklarının durdurulmasına ilişkin hükümler” başlıklı geçici 17 nci madde.

“Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin Kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içerisinde ödememeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez.

Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri daha sonra müracaatları tarihindeki 80 inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır.”

• “506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar ve ilgili hükümler” başlıklı geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrası.

“30/4/2008 tarihinden itibaren, sandıklarca bağlanmış/bağlanacak olan gelir veya aylıklara yapılacak artışlar, 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir veya aylıklara yapılan artışlardan fazla olamaz.” şeklinde hüküm içermektedir.

5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Maddesi

5510 sayılı Kanunun söz konusu yürürlük maddesinin tamamı aynen aşağıda yer almaktadır.

Yürürlük

MADDE 108- (Değişik: 17/4/2008-5754/74 md.)

Bu Kanunun;

a) Geçici 20 nci maddesinin son fıkrası 1/1/2008 tarihinde,

b) 72 nci ve 73 üncü maddeleri, geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendi, geçici 7 nci maddesinin son fıkrası, geçici 9 uncu maddesinin bir ilâ dördüncü fıkraları ile geçici 17 nci maddesi, geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrası 30/4/2008 tarihinde,

c) 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ilâ (8) ve (10) numaralı alt bentleri ile (f) bendinde sayılanlar için genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanmasına ilişkin olarak; 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1), (2), (8), (9), (10), (16), (17), (20), (22), (23), (24), (25), (26) ve (27) numaralı bentleri, 63, 64, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 74, 75, 77, 78, 79 uncu maddeleri, 80 inci maddesinin dördüncü fıkrası, 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve ikinci fıkrası, 82 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları, 87 ilâ 89 uncu maddeleri, 97 nci maddesinin son fıkrası, geçici 1 inci maddesinin son fıkrası, geçici 3 üncü maddesi, geçici 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrası, geçici 11 inci maddesinin ikinci fıkrası, geçici 12 inci maddesi hükümleri 1/7/2008 tarihinde,

d) Diğer hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başında,

yürürlüğe girer.

5510 sayılı Kanunun güncel metnine buradan ulaşabilirsiniz.

(isvesosyalguvenlik.com)