193 sayılı GVK' nın Mükerrer 121. maddesinde düzenlenen vergiyle uyumlu mükelleflerde vergi indirimi müessesesinde,
✅ Düzenlemede yer alan kriterleri taşıyan mükelleflere beyanname üzerinden hesaplanan verginin, (yurtdışı vergi, yurt içi tevkifat vb.) vergi mahsupları yapılmadan önceki tutarı üzerinden %5 oranında hesaplanıp, mükellefe ait diğer vergi mahsupları yapıldıktan sonra mahsubu yapılan bir teşvik müessesesidir.
✅ Gelir vergisi mükellefleri vergi indirimi uygulamasından ticari, zirai ve serbest meslek kazançları ile sınırlı olarak yararlanabileceğinden, ilgili yılda bu kazançlar dışında kazançları da var ise eğer, vergi indirimi uygulamasından sadece ticari,zirai ve mesleki kazançlarına isabet eden vergi tutarıyla sınırlı olarak yararlanabileceklerdir.
✅ Hesaplanan vergi indirimi tutarı, ödenecek vergiden fazla ise eğer, artan kısım ancak bu takdirde diğer vergi borçlarından mahsup edilebilecektir. Diger vergi borçlarından mahsup yapılmasına rağmen yine de artan tutar bulunuyor ise, bu tutar mükellefe nakden iade edilmeyecektir.
Vergi indirimi uygulamasından yararlanıldıktan sonra yapılan vergi incelemesinde, mükellefe indirimden yararlandığı döneme ilişkin ( kanunun icazet verdiği %1'i aşan tutarda ) tarhiyat yapılırsa 2 farklı uygulama karşımıza çıkmaktadır;
7338 sayılı kanunla 14.10.2021 tarihinde kanunda yapilan değişiklikten ÖNCEKİ dönemler için (2020 ve önceki yıllara ait gelirler için) indirimden yararlanılan dönemler hakkinda beyana tabi HERHANGİ BİR VERGİ TÜRÜ için TAHAKKUK yapılması yeterli olup, varsa eger takip eden 2 yılda da indirimden faydalanılmış ise, bu dönemlere ilişkin de tarhiyat yapılması gerekecek,
7338 sayılı kanunla 14.10.2021 tarihinde kanunda yapilan değişiklikten SONRAKİ (2021 ve sonraki yıllara ait gelirler) dönemler için BEYANNAMEDEKİ VERGİ TÜRÜ için bir tarhiyat yapılmış ise, söz konusu dönemlere ilişkin yapılan tarhiyatlar KESİNLEŞENE KADAR takip eden 2 yılda faydalanılan vergi indirimleri hakkında işlem yapılmayacak; uzlaşma veya dava açmama, veya mahkeme kararları ile kesinleşme sonrasında ise, takip eden yillar da ihlal edilmiş olacağından o dönemlere ilişkin de tarhiyat yapılacaktır.
Tarhiyatlar üzerinden vergi ziyaı cezası kesilmeyecektir.
2021 ve sonraki dönemlerde elde edilen gelirler için beyannamedeki vergi türü DIŞINDA herhangi bir vergi türünde tarhiyat yapılması halinde, vergi indirimi müessesesi ihlal edilmemiş olacaktır.
Sonraki dönemlerdeki bir ihlalin, önceki dönemlerdeki vergi indirimi hakkını etkilemeyeceği tabidir.
İhlal konusunda [DİĞER GÖRÜŞ: Vergiye uyumlu mükelleflerde vergi indiriminden faydalanildığı tarih itibariyle geçmiş döneme ilişkin bir (2021 öncesi için) tahakkuk / (2021 ve sonrası için kesinleşmiş) tarhiyat yok ise, sonradan geçmiş dönemlere ilişkin yapılan tarhiyatlar üzerine tahakkukun / kesinleşmenin, indiriminden faydalanılan cari dönemi ihlal etmeyeceği yönünde görüşler bulunmaktadır.] AHMET BİRİNCİOĞLU
