Normalde mülklerin emlak vergi değeri, her yıl yeniden değerleme oranı dikkate alınarak arttırılıyor. Dört yılda bir kez ise takdir komisyonları değerleme yapıp ilan ediyor. 2022 yılı için takdir komisyonları mülklerin (arsa değerlerini) belirleyerek ilan etmişti. Bu yıl, belirlenen yeni değerler üzerinden emlak vergisi ödeniyor. Gelecek üç yılda (2023, 2024 ve 2025) ise 2022 emlak değerinin üzerine, (yeniden değerleme oranı dikkate alınarak) otomatik olarak mülklerin yeni değeri (vergi matrahı) belirlenecek. Emlak vergisinin ilk taksiti için mayıs sonuna kadar süre tanınmışken, “kasım ayı sonuna kadar da” ikinci taksitinin ödenmesi gerekiyor. Süresinde ödenmeyen taksitler için (21 Temmuz 2022 tarihinden itibaren) aylık yüzde 2.5 oranında gecikme zammı uygulanıyor. Emlak Vergisi Kanunu’na (EVK) göre; vergiden muaf olanlar da var... Muafiyetin koşullarını konutlar (EVK Md. 8) ve işyerleri (EVK Md. 4/m) için ayrı ayrı ele alıyoruz.
KONUTLARDAKOŞULLAR
- Konutlarda muafiyet için ilk koşul; mülk sahibinin brüt 200 metrekareyi aşmayan tek konuta sahip olması gerekiyor. Tek konuta sahip olan vatandaşın; ücret, kira, faiz gibi gelir elde etmesi de muafiyeti engelliyor. Emekli maaşı dışında bir gelire sahip olmayan emekliler de muafiyetten yararlanabiliyor. Özetle; emekli, ev kadını ve işsizler brüt 200 metrekareyi aşmayan tek konutları için’ muafiyetten yararlanabiliyor.
- 2021 yılı içinde, 53 bin liraya kadar mevduat faizi, repo benzeri (menkul sermaye iradı) gelir elde edilmişse, 2022 için emlak vergisi avantajı yine devam ediyor.
- Şehit yakınları ve gaziler de tek konuta uygulanan emlak vergisi muafiyetinden yararlanabiliyor. Ayrıca engelliler, ‘gelir elde etmiş olsalar da ‘tek konutları için emlak vergisi muafiyetinden (sıfır oranlı emlak vergisi avantajından) yararlanabiliyor.
- Muafiyetten yararlanmak için mülkün kayıtlı olduğu belediyeye başvurularak form doldurulması gerekiyor. Belediyeye başvuran vatandaşlardan belediyelerin ayrıca bir belge istememesi de gerekiyor. Başvuru sırasında belediyeye verilen beyan ve taahhüt vergi avantajından yararlanmak için
yeterli.
İŞYERİNDE NASIL UYGULANIYOR?
- 2017 yılından itibaren; organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalar daimi bina vergisi muafiyetine tâbi oldu. Bu işyerleri için emlak vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmuyor.
- Muafiyet kapsamına giren işyerlerinin sahibi işletmeler, söz konusu mülklerini eğer kiraya verirlerse muafiyetten yararlanamıyor.
EVİNİZ TAPUDA İŞYERİ GÖRÜNÜRSE NE OLACAK?
Fiilen ‘konut’ olarak kullanılmasına rağmen tapu kaydında ‘işyeri’ olarak görünen mülkler de olabiliyor. Tapuda işyeri olarak kayıtlı olmasına rağmen fiilen konut olarak kullanılan taşınmazlarda iki kat fazla emlak vergisi ödenmiş olur. Bu durumda; mülk sahiplerinin yüksek oranlı (işyeri) emlak vergisi ödemek yerine ilgili belediyeye başvurarak, fiilen konut olarak kullanılan mülkler için düşük oranlı (konut) emlak vergisi ödeyebilir.Ahmet Karabıyık
