Giriş
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyalar için süre sonu; izin ya da belgede belirtilen sürenin bitiminin rastladığı ayın son günüdür. Belge ya da izin alındıktan sonra, süresi içinde müracaat edilmesi kaydıyla ek süre, haklı sebeple ek süre ve mücbir sebeple ek süreler verilmektedir. Firmaların ek süre talep etme nedenlerine göre başvuruda bulunmaları halinde ek süre verilebilir. Rejim kapsamında getirilen eşyalar için, ek süreler dahil verilen süre içerisinde ihracat taahhütlerinin gerçekleştirilmesi ya da eşyalar diğer gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmalıdır.
Belge ya da izin sürelerinin bitimini müteakip 2 ayı aşmayan sürelerde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi halinde Gümrük Kanunu’nun 241. Maddesi uyarınca usulsüzlük cezası uygulanarak işlemler gerçekleştirilebilir. Şayet ek sürelerle birlikte, belge ya da izin süresinde belirtilen ayın son gününden sonra iki ayı aşmış ve rejime ilişkin işlemler bitirilmemiş ise Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi uyarınca idari para cezası ile uygulanacaktır. Gümrük Kanunun 238. Maddesine göre uygulanacak cezalar ise oldukça yüksek olduğundan bu konuya çok dikkat edilmelidir. Bu yazımızda Dahilde İşleme Rejiminde süreler ele alınmış olup kısa ve öz bilgiler yer almaktadır.
Süre bitimini müteakip 1 ay içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, yeninden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması durumunda Gümrük Kanunu’nun 241/3-h maddesi uyarınca usulsüzlük cezası iki kat olarak uygulanır.
Yine; rejim kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getirilen eşyanın, izin verilen sürenin bitimini takiben iki ayı aşmayan süre içerisinde, rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, yeniden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması durumunda Gümrük Kanunu’nun 241/4-h uyarınca usulsüzlük cezası dört katı olarak uygulanır.
Dahilde İşleme Rejiminde Süreler
Belge/İzin Süresi: Sürenin başlangıcı, dahilde işleme izin belgesinin/izninin tarihidir. Süre sonu ise, belge/izin süresi bitiminin rastladığı ayın son günüdür.
Süre Kaydırımı: Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında, ilk ithalatın yapıldığı tarih esas alınmak suretiyle, belgesi süresi azami üç ay uzatılır. Bu kapsamda hiç ithalat yapılmaması halinde de belge süresi azami üç ay uzatılabilir.
Performans Ek Süresi: Dahilde İşleme İzin Belgesinde belirtilen ihracat taahhüdünün %25 oranında ihracat gerçekleştirilmiş ise, belge orijinal süresinin yarısı kadar ek süre verilebilir.
Mücbir Sebep: 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejim Tebliği 25/1 maddesinde belirtilen; deprem, sel, don, fırtına, gibi tabi afetler olması durumunda ilave süre verilir. (maddenin a-e fıkraları arasında belirtilen durumlar)
Haklı Sebep: Dahilde İşleme İzin Belgesine, ilgili firmanın belge kapsamındaki önceden ihracatına tekabül eden ithalatını tamamlayamaması haline mahsus olmak üzere belge süresi sonundan itibaren orijinal sürenin yarısı kadar süre verilebilir.
İlgili firmanın izin kapsamında gerçekleştirdiği üretim ve işleme faaliyeti veya taahhüt edilen üretim faaliyeti veya taahhüt edilen ihracatın tamamını ihmal veya kusur olmaksızın, gerçekleştirememesi halinde, izin kapsamında gerçekleştirilen işleme faaliyeti ve üretimin veya ihracatın izin ihracat taahhüdüne oranının en az %25 olması kaydıyla orijinal sürenin yarısı kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilebilir.
Dahilde İşleme İzinleri kapsamında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddenin 3/h ve 4/h bentlerinde belirtilen süreler içerisinde işlem tesis edilebilmesine teminen tek pencere sisteminde Dahilde İşleme İzni için verilen orijinal sürenin sonunda, bir defaya mahsus olmak üzere gümrük idaresince herhangi bir işleme gerek olmaksızın sistem tarafından otomatik olarak 2 aylık ilave işlem süresi tanınmakta olup, Gümrük Kanunu’nun 241. Maddesinin 3/h ve 4/h bentlerinde yer alan cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla bu ilave iki aylık süre içerisinde izin kapsamında beyanname tescil edilmesine sistem tarafından izin verilmekte, söz konusu 2 aylık sürenin bitimini müteakip beyanname tesciline izin verilmemektedir.
Bu süreler içerisinde ihracatı gerçekleştirilemeyen ürünler için ithalat esnasında alınmayan vergi tahsil edilerek Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi uyarınca para cezası uygulanacak olup, rejim kapsamında ithal edilen ürünlerin işlem görmüş ürün ya da ithal edildiği şekliyle belge veya izin sahibi firmanın stoklarına bulunması zorunludur. Bununla birlikte, yukarıdaki hükümlere göre vergisi ve cezası ödenen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasının talep edilmesi halinde, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması ve eşyanın ithali için öngörülen dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin tamamlanması şartı aranır. Aksi taktirde, bu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi dışındaki gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması gerekir. İlker ÇOLAKVERMİŞ Gümrük ve Dış Ticaret Direktörü (E. Gümrük ve Ticaret Müfettişi )
