27 Ocak 2022, 3 Şubat 2022 ve 17 Şubat 2022 tarihli DÜNYA’da yayımlanan yazılarımızda; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca yapılan Kur Korumalı Türk Lirası Mevduata geçişe ilişkin düzenlemelerin açıklamalarına ve 7352 sayılı Kanun’la kur korumalı mevduata geçiş yapan kurumlar vergisi mükelleflerine ve bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerine tanınan kurumlar ve gelir vergisi istisnalarına ve 2 Haziran 2022 tarihli DÜNYA gazetesinde yayımlanan yazımızda 7407 sayılı Kanun ile kurumlar vergisi istisnalarının yer aldığı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesinde yapılan ilave düzenleme ile 31/12/2021 tarihli bilançolarda yer almasa dahi 31/3/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraların 2022 yılı sonuna kadar TL’ye dönüştürülmesi durumunda, bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar istisna kapsamına alındığına ilişkin açıklamalarımıza yer verilmişti. Anılan düzenlemede Cumhurbaşkanı’nın bu tarihi (31.03.2022 tarihini), 30.06.2022 ve 30.09.2022 olarak uygulatabileceği hükmüne de yer verilmişti.
27 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5872 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’yla, 31/12/2021 ve 31/03/2022 tarihli bilançolarda yer almasa dahi 30/06/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraların da 2022 yılı sonuna kadar TL’ye dönüştürülmesi durumunda, bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar istisna kapsamına alınmıştır.
Yapılan bu düzenlemeye göre; Kurumların 30.06.2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden TL'ye çevirmeleri ve bu suretle elde edilen TL varlığı en az üç ay vadeli TL mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda; söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar (kur koruma nedeniyle ödenecek destek gelirleri) kurumlar vergisinden müstesnadır. Ancak, bu şekilde dönüşüme tabi olan yabancı paralar için, bu yabancı paraların TL mevduat ve katılma hesaplarına aktarıldıkları tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından, TL mevduat ve katılma hesabının açılış tarihine kadar olan döneme ilişkin kur farkı kazançları istisna kapsamında olmayacaktır.
Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, 1211 sayılı Kanun’un ilgili hükmüne istinaden TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden, 17 Şubat 2022’den itibaren 31/12/2022 tarihine kadar öngörülen şekilde TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürmeleri halinde ise, aşağıdaki kazançları da bu istisnaya konu edilebilecektir:
i- Yabancı paraların TL mevduat ve katılma hesaplarına aktarıldıkları tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından, TL mevduat ve katılma hesabının açılış tarihine kadar olan döneme ilişkin kur farkı kazançları,
ii- Söz konusu TL mevduat ve katılma hesaplarının (vadesinden önceki tarihte sona eren geçici vergilendirme dönemleri dahil olmak üzere) dönem sonları itibarıyla tahakkuk eden faiz gelirleri ve kar payları ile
iii- Bu hesaplardan vade sonunda elde edilen faiz ve kar payı gelirleri ile diğer kazançlar. Öte yandan, anılan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesine eklenen 5 nolu fıkra hükmü uyarınca; bu madde kapsamındaki gerek daha önceki düzenlemede var olan gerekse yukarıda açıklanan istisnalar, 2022 yılı sonuna kadar vade sonunda yenilenen hesaplara da uygulanacaktır. Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
