Yurtdışına Freelance Çalışırken Bilmeniz Gereken Vergisel Konular- Freelance Çalışanlar Şirket Kurmak Zorunda Mı?
Türkiye’den yurtdışına remote/uzaktan çalışma artık İngilizce bilen yazılımcılar veya benzer alanlarda(veri analizi, tasarım v.b.) faaliyet gösteren yetişmiş kişiler için kesinlikle ilk seçenek.
Türk Liramız maalesef her gün değer kaybetmeye devam ettikçe artık ticket, flexible benefits veya şirket etkinlikleri v.b. gibi imkanlar da yetişmiş personeli tutmak için son derece yetersiz hatta zaman zaman gereksiz kalıyor.
Yurtdışına çalışmaya başladığı zaman bu enflasyon ortamında geliri 2 kat belki daha fazla artacak kişiye günlük yemek ücretinizi artırdık denilmesinin bir anlamı olmadığını herkes biliyor.
O yüzden local birçok şirket de değerli çalışma arkadaşlarını kaybetmemek ve yeni yeteneklere de daha kolay ulaşmak için yurtdışındaki şirketleri üzerinden Türkiye’deki personellerine benzer seçenekler sunuyorlar.
Local bir şirket yerine yabancı bir şirkete çalışma talebinin arkasında temel olarak;
Remote/uzaktan yabancı bir şirkete çalışmanın local bir şirkette bordrolu olarak çalışmaya göre;
1-Döviz cinsinden gelir elde edilebilmeniz,
2-Çok daha az gelir vergisi ödemeniz
3-Hem daha az gelir vergisi öderken hem de daha geniş bir takvimde bu vergiyi ödemeniz (aşağıda detaylı anlatacağım)-Yani nette size daha fazla bir rakam kalması
4-ve ayrıca işiniz ile ilgili olan harcamalarınızın da ödenecek verginizi azaltması anlamında önemli avantajları var.
Aklın yolu bir midir bilmiyorum ama yurtdışına yazılım, tasarım, veri analizi gibi hizmetler vererek bordrolu işine göre neredeyse 2–3 kat fazla gelir elde edilebilmek mümkün olduğu için remote olarak yurtdışına çalışma noktasında bir fikir birliği olduğu muhakkak.
Her gün bu konularda neredeyse onlarca soru alıyoruz. Hem bu sorulara cevap verebilmek hem de ilk defa yurtdışına contractor sözleşme ile remote olarak çalışmaya başlayan kişiler için vergisel yükümlülüklerin netleştirilmesi amacı ile rehber niteliğinde bu yazıyı yazmak istedim.
Umarım yazıyı okuyan arkadaşların zihinlerinin berraklaşması ve önlerine daha rahat bakabilmeleri anlamında faydası olur.
Bir empati haritası çıkarmaya çalışırsak ilk etapta yurtdışına çalışacak arkadaşların akıllarına takılan soruları aşağıdaki şekilde toparlayabiliriz;
- Yurtdışına remote olarak verilen yazılım, tasarım, veri analizi gibi hizmetlerde vergi avantajı varmış. Bu vergi avantajı da dikkate alınarak yurtdışı firma ile aylık anlaşmış olduğum tutar üzerinden ne kadar vergiyi, ne zaman ve nasıl ödeyeceğim ?
- Yurtdışı firma ile sözleşme sürecinde vergisel olarak avantaj sağlamam için sözleşmeye eklemem veya çıkarmam gereken bir şey var mı veya bu aşamada benim için genel anlamda faydalı olabilecek bir madde biliyor musunuz ?
- Vergi dışındaki maliyetlerim neler, bu maliyetler çıktıktan sonra cebime aylık net kalacak tutar, şu anki net maaşıma göre ne kadar farklı ?
- Şirket kurma ve devamındaki işler çok mu karışık, ne kadar vakit ayırmam gerekecek ?
- 29 Yaşından küçüğüm. Genç girişimci kapsamına girmem bana ne kadar avantaj sağlıyor ?
- Tamam vergisel ve diğer maliyetlerimi anladım ve şirket kurmaya karar verdim. Nereden başlanıyor ? Bir kontrol listesi veya yol haritası var mı ?
- Bir şey unutursam (vergi ödeme v.b.)veya bilmediğim bir konu nedeni ile başıma kötü bir şey gelir mi ?
- Hangi şirketi kurarsam vergisel olarak daha avantajlı olur ? Paramı rahatça kullanma anlamında hangi şirket türü mantıklı ?
- Bu noktada sizinle çalışacağım firmayı tanıştırıp Türk vergi kanunları ile ilgili sorularını direkt size sormaları mümkün müdür ?
Yukarıda yazılı sorular dışında son derece mantıklı şekilde farklı bakış açıları ile sorulmuş birçok soru da arşivimizde olmasına rağmen ilk etapta daha çok herkes tarafından merak edilen sorular ile başlamanın daha faydalı olacağını düşünüyorum.
1-Yurtdışına contractor sözleşme ile çalışınca bir şirket mi kurmam gerekli ?
Evet. Türk vergi kanunlarına göre yurtdışı şirkete ile aranızdaki bağımsız geliştirici veya benzeri mahiyetteki sözleşmeler neticesinde elde ettiğiniz gelir ticari veya serbest meslek kazancı olarak adlandırılıyor. Bu kazançları da vergilendirebilmeniz için bir şirket kurmanız gerekli.
2-Yurtdışından elde ettiğim bu gelir için hangi tip şirketi kurmak daha mantıklı olur ?
Bu noktada benim önerim şahıs şirketi kurulması yönünde. Hem ödenecek vergi hem de paranızı kullanma kolaylığı açısından şahıs şirketi limited veya anonim şirkete göre daha öne çıkıyor.
Bu noktada daha detaylı bilgi için aşağıdaki yazıyı okuyabilirsiniz.
3-Yurtdışına verilen yazılım, tasarım, veri analizi gibi hizmetlerde söz konusu olan vergi avantajı nedir ?
Yurtdışına verilen tasarım, yazılım ve mühendislik gibi hizmetlerde % 50 gelir- kurumlar vergisi istisnası avantajı bulunmaktadır. Ayrıca verdiğiniz hizmetten yurtdışında yararlanılıyor ise Katma Değer Vergisi de söz konusu olmayacaktır.
- Örnek olarak yurtdışındaki müşterinize yazılım hizmeti verilmesi durumunda o yıla ait kazancın (giderler düştükten sonra )yarısı üzerinden vergisi hesaplanır ve ödenir.
- Yazılım, tasarım veya veri analizi hizmetlerinin Toptal, Upwork, Crossover, Fiverr, Turing.com, Guru, Lionbridge v.b. siteler aracılığı ile verilmesi durumunda da bu vergi avantajının uygulanmasında bir mahsur bulunmamaktadır.
Yurt dışına verilen yazılım/tasarım/veri analizi gibi hizmetler için örnek bir vergi hesaplamasını aşağıda bulabilirsiniz.
4-Firma ile sözleşme aşamasında dikkat etmem gereken vergisel konular var mı ?
Evet kesinlikle var.
- Sözleşmenizde vereceğiniz hizmetten yabancı firmanın Türkiye’de faydalanacağına yönelik bir anlam çıkıyor ise 3.maddede yazdığım vergi avantajlarının uygulanması mümkün değil. Ayrıca sözleşmenizde MENA, MENAP gibi bölgeler yazıyor ise o da risk oluşturuyor.
- Ayrıca yurtdışına verilen danışmanlık hizmetlerinde bu vergi avantajı yok. O yüzden de sözleşmenin içinde yer alan consultant, consulting v.b.kelimeleri çıkartmanızı ve yerine developer yazmanızı öneririm.
5-Aylık Ücretimi Transferwise gibi bir aracı firma üzerinden alırsam vergisel avantajları kaybetme riskim söz konusu olur mu ?
Bu konuda aldığım özelgeye göre hayır kaybetmezsiniz ancak paranızı wise üzerinden döviz olarak Türk bir banka hesabına getirmeniz gerekiyor.
Yani fatura tutarı ne kadar ise Türk bankasında bulunan döviz olarak hesabınıza gelsin.
6-Sözleşmeyi imzaladım. Aylık gelirimden nereye ne kadar ödeme yapacağım. Sonucunda aylık olarak bana ne kalacak şimdiden belli mi ?
Bir şahıs şirketi kurduğunuzda 3 Ana Masrafınız var.
- Gelir Vergisi-Çalışacağınız müşavirlik firması ile yıllık hesaplayabilirsiniz.
- Sigorta/Bağkur Primi- Aylık minimum tutar 1476 TL dir. Genç girişimci iseniz 12 ay bu tutarı ödemiyorsunuz. (12*1476=17.712 TL)
- Genel Giderler (Damga Vergileri, Mali Müşavirlik Ücreti, Kira veya sanal ofis ücreti)
7-Şahıs Şirketi Nasıl Kuruluyor ? Nereden Başlamam Gerekli ?
Şahıs şirketi nedir, neden tercih edilir ?
- Şirketinizi açarken minimum maliyete katlanarak açmak istediğiniz için şahıs şirketini tercih etmek istiyor olabilirsiniz.
- Şirket sahibi olmanın en kolay ve en hızlı yöntemi olduğu için şahıs firmasını tercih ediyor olabilirsiniz.
- Şirketin günlük operasyonlarını basit tutmak istiyor olabilirsiniz. Örnek olarak şirketten para çekme prosedürü, kar dağıtım prosedürü v.b. işlemler ile uğraşmak, yasal mevzuatın karışık durumu karşısında kafanızın karışmasından çekiniyor, bunlar yerine ana işinize odaklanmak istiyor olabilirsiniz.
- Çocuklarınızın eğitim ve sağlık giderlerini ödenecek verginizi azaltma yönünde kullanmak istiyor olabilirsiniz. ( Anonim ve limited şirketler için bu harcamalar gider olarak kabul edilmez, şahıs şirketlerinde belli şartlar kapsamında kabul edilir)
- “Sadece” Limited veya anonim şirket kurduğunuzda genç girişimci vergi avantajlarından faydalanamıyorsunuz. Bu vergi avantajı sadece şahıs firmaları için söz konusu
8-Şahıs Şirketi Kurmak için Gerekli Belgeler Nelerdir ?
Şahıs şirketi kurmak için e-devlet şifreniz dışında herhangi bir belgeye ihtiyacınız bulunmamaktadır.
9-Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur ?
Şahıs şirketi kuruluşu e-devlet üzerinden online ortamda yapılmaktadır. Faturalarınızı da yine Maliyenin sistemi üzerinden ücretsiz olarak düzenleyebilirsiniz.
Şahıs şirketi kurmaya karar verdiğinizde yapılacak işlemler;
1.İşlem-Şirket adresinin netleştirilmesi olacaktır.
Şirket adresi;
a-) Sanal ofis olabilir. Kurumsal bir yer olması gerekli. Mahkemeden tebligat gelmiş, haber vermeyi atlayan sanal ofis şirketi gördüm.
b-) Eviniz olabilir.(Tapu size ait ise en mantıklısı, kirada iseniz ödeyeceğiniz kira stopajı ile evi adres göstermenizin sağlayacağı vergi avantajının karşılaştırılması yapılması gerekmektedir.)
c-) Gerçekten bir işyeri, depo v.b. kiralayabilirsiniz.
2.İşlem-E-devlet şifreniz ile online ortamda şirket kuruluşunun yapılması(Müşavirlik şirketi sizi yönlendiriyor, kendiniz hatalı bir işlem yaparım diye çekinmenize gerek bulunmuyor)
3.İşlem-Vergi Dairesinden Yoklama için gelinmesi (Yoklama öncesi vergi levhanızı müşavirlik şirketi çıkartır ise fatura düzenlemek için beklemenize gerek bulunmuyor)
Evin tapusu size ait ve home ofis olarak adres gösterilmiş ise mevzuata göre yoklamaya gelinmesine gerek bulunmamaktadır.
Bu 3 işlemden sonra artık faturanızı online olarak maliyenin sistemi üzerinden düzenleyebilirsiniz. Eğer yoğunluk, kapanma v.b. bir durum olmadığı takdirde bu süreç 3–4 gün içinde tamamlanmaktadır.
10-Şirketim Kuruldu. Ayın sonuna geldik, ödeme yapacaklar yurtdışına faturamı nasıl düzenleyeceğim ?
- Yabancı firmanın vergi numarası yerine ne yazılacak ?
- Katma değer vergisi olmadan fatura nasıl düzenlenecek ?
- Faturanın çıktısını almama gerek var mı ?
- Açıklamayı nereye yazacağım ?
11-Şirketim Kurulduktan sonra hangi harcamalarımı vergiden düşebilirim ?
Vergiden düşme diye bir tabir aslında mevzuatta olmasa da aslında merak edilen şey bütün harcamalarım artık benim şirketim için gider mi değil mi sorusu aslında
Hangi harcamanız şirketiniz için gider hangileri değil sorusunun cevabı maalesef net değil. Yani bir katalog var ve katalogdan bakarak bu harcamayı yaparsam gider olarak kabul edilebilir diyemiyorsunuz. Bu durumun nedeni sektöre ve iş modelinize göre giderlerinizin kabul edilip, edilmeyeceği hususunun farklılık arz etmesi.
Ancak genel olarak hangi harcamalarınızın gider olarak dikkate alınabileceği ile ilgili bir liste çıkardım. Umarım sizlere az da olsa faydası dokunur.
Evren Özmen SMMM
