Bilindiği üzere; katma değer vergisi iadelerinde yaşanan süreçler, son zamanlarda, iadenin yapılmasında sürenin ciddi anlamda uzamasına yol açmaktadır. 2019/17 Nolu genelgemizde açıklandığı üzere; bugüne kadar uygulamada, iadeleri hızlandırabilmek amacıyla bazı adımlar atılmıştır. Bu adımlar arasında; “Teminatla İade Talep Edilmesi”, “Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS)” “İndirimli Teminat Uygulama Sistemi (İTUS)”, “Artırımlı Teminat Uygulaması (ATU)” ve “KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı % 50 Erken İade Uygulaması” sayılabilir.
Bu kez, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. maddesindeki “imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen KDV yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırma” konusundaki yetki kullanılarak, 21 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 41 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Tebliği ile, “İmal Ettikleri Malları Doğrudan İhraç Eden İmalatçılara İhracat Bedelinin %10’una Kadar İade Yapılması” uygulamaya sokulmuştur. Anılan uygulamanın usul ve esasları şöyle olacaktır:
Uygulamanın kapsamı:
- Bu uygulama sektör ayrımı yapılmaksızın tüm sektörlerdeki imalatçı ihracatçılar için geçerli olacaktır.
- Uygulamadan, imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılar yararlanabilecektir.
- Kapsamdaki imalatçılar ihracat bedelinin %10’una kadar iade talep edebilecektir. (İade tutarı belirlenirken yüklenilen katma değer vergisi hesaplamasına gerek olmayacak, yüklenim KDV tutarına bakılmayacaktır.) Ancak, talep edilebilecek iade tutarı ilgili dönemdeki devreden KDV tutarı ile sınırlı olacak, bu tutarı aşamayacaktır.
- Bu uygulama ihtiyari olup, dileyen mükellefler bu uygulamadan yararlanabileceği gibi, yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasından da yararlanabilirler.
- Ayrıca, bir dönem bu uygulamadan yararlanan mükellefler diğer dönemlerde yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasından faydalanabilirler.
- Bu uygulamadan KDV Uygulama Genel Tebliği’nin (II/A-8.3.) bölümünde tanımlanan imalatçılar faydalanabilecektir.(Anılan tebliğ bölümündeki düzenlemeye göre, imalatçının;
- İmalatçı Belgesi’ne sahip olması (Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden(üretici belgesi) herhangi birine sahip olması),
- İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,
- Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması,
gerekmektedir.)
- İmalatçılar bu bölüm kapsamında, yukarıda belirtilen imalatçı belgelerinde yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin iade talep edebileceklerdir. Keza, bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için de bu uygulamadan yararlanılabilecektir. Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, bu kapsamda iade uygulanmasına engel olmayacaktır.
- İmalatçılar, piyasadan hazır olarak satın alıp ihraç ettikleri mallar için bu uygulamadan yararlanamazlar. Ancak, söz konusu mallar için KDV Uygulama Genel Tebliği’nin (II/A-1.1.4.1.) bölümü kapsamında, yüklenilen KDV’nin iadesini talep edebilirler.
- Bu bölüm kapsamında iade talep eden imalatçıların, aynı ihracat teslimi ile ilgili olarak iadesini alamadığı tutar için ayrıca yüklenilen KDV tutarına göre iade talep etmeleri mümkün değildir. (Ancak, bu uygulamadan yararlanmak yerine, imal ettikleri ürünlerin ihracatına ilişkin olarak yüklenilen KDV’nin iadesini tebliğin (II/A-1.1.4.1.) bölümü kapsamında yüklenilen KDV tutarına göre iade talep edebilirler.)
- Bu uygulama 1 Mayıs 2022 tarihinden itibaren yapılacak işlemlere ilişkin iade taleplerine uygulanacak olup, önceki dönem ihracatlarına ilişkin iade taleplerinde uygulanmayacaktır.
Uygulama kapsamındaki mallara ilişkin istisnanın beyanı ve iade
-
Beyanı:
İmalatçılar bu uygulama kapsamındaki işlemlerini, ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 338 kodlu “İmalatçıların Mal İhracatları [KDVGUT- (II/A-1.1.4.2.)]” satırını kullanmak suretiyle beyan edeceklerdir. Bu satırdaki “Yüklenilen KDV” sütununa, ihraç edilen mallara ilişkin yüklenilen KDV hesabı yapılmaksızın, ihracat bedelinin %10’unu aşmamak kaydıyla iadeye konu olan KDV tutarı yazılacaktır.
Ancak, imalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülecek ve iade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak belirlenecektir.
İstisnanın tevsiki için, gümrük beyannameli mal ihracatının beyanında, gümrük beyannamesi ve satış faturaları bir dilekçe ile ihracat istisnasına ilişkin beyanname ekinde vergi dairesine verilir. Söz konusu belgelerden elektronik ortamda alınanların ayrıca beyanname ekinde ve kâğıt ortamında vergi dairesine verilmesine gerek olmayıp, dilekçe ekinde internet vergi dairesi liste alındısının vergi dairesine verilmesi yeterlidir. Keza, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi verilebileceği gibi, gümrük beyannamelerindeki bilgilerin yer aldığı listelerin verilmesi de mümkündür. Verilecek listenin, gümrük beyannamesinin tarihi, sayısı, ihraç edilen malın cinsi, miktarı ve tutarı, gümrük kapısının ismi, varış ülkesi, varsa imalatçının adı-soyadı veya unvanı, varsa intaç ve çıkış tarihi bilgilerini içermesi gerekir. İhracata ilişkin yurtdışındaki alıcı adına düzenlenen faturaların fotokopileri ya da faturaların dökümünü ihtiva eden firma yetkililerince imzalı ve kaşeli bir liste de ibraz edilir.
Öte yandan, ihraç edilen malların geri gelmesi halinde, ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, bu uygulama kapsamında iade edilen tutarların gümrük idaresine ödenmesi veya bu tutar kadar teminat gösterilmesi gerekir.
-
İade:
İmalatçıların mal ihracatından kaynaklanan bu kapsamda yapacakları iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
- Standart iade talep dilekçesi
- İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)
- İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)
- Satış faturaları listesi
- Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi)
- İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi
- İhracatın beyan edildiği dönemden önceki son yirmi dört döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (Aynı dönemleri kapsayan indirilecek KDV listesinin bir defa verilmesi yeterlidir. Önceki dönemlerin herhangi birisinde ödenecek KDV beyan edilmesi durumunda, ödenecek KDV beyan edilen dönemden sonraki dönemlere ilişkin indirilecek KDV listesi verilmesi yeterli olacaktır.)
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
a- Mahsuben iade
İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın, vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
b- Nakden iade
İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir. Süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanacaktır.
İade talebinin 10.000 TL’yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecektir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilecek ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülecektir. Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
