Maliye’nin tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerine 1 Mart 2021 tarihinden itibaren getirdiği “alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olması şartı” ile ilgili olarak açılan iptal davasında çok önemli bir gelişme oldu.
Hemen korkmayın, bu gelişme mükellefler lehine, Maliye aleyhine. Danıştay VDDK, bu kez Maliye’nin itirazını reddederek, Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararını onadı, tevkifat uygulamalarından doğan KDV iadelerinin önünü de açtı!
Dava süreci herkesi yordu!
Bu konuda açılan dava ve yaşanan süreç herkesi yordu!
Aşağıda özetleyeceğimiz dava sürecine bakıldığında, siz de buna hak vereceksiniz! Sürecin uzama nedeni ise, tam olarak konu hakkında Maliye ile Danıştay arasında yaşanan derin görüş ayrılığı!
Her iki taraf da kendi görüşünde ısrarlı.
VDDK’nın onadığı yürütmenin durdurulması kararı ne ile ilgili?
Danıştay 4. Dairesi tarafından ikinci kez verilen ve VDDK tarafından onanan yürütmenin durdurulması kararı, Maliye’nin tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerine, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren getirdiği “alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olması şartı” ile ilgili.
Maliye ödeme şartını Kanunla değil, Genel Tebliğ ile getirdi
Maliye, tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde, daha önce alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi beyan etmelerini yeterli bulurken, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren alıcıların tevkif ettikleri KDV’leri vergi dairelerine ödemiş olmaları şartını getirdi (35 Seri No.lu KDV Tebliği). Dolayısıyla, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren tevkifattan doğan KDV iadelerinin yapılabilmesi için, alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi sorumlu sıfatıyla beyan ederek vergi dairesine ödemiş olmaları gerekiyor. Aksi halde, KDV iadeleri yapılmıyor.
Dava açılması halinde bu düzenleme iptal edilebilir
Dünya Gazetesi’nde 15 Nisan 2021 tarihinde yayınlanan “Ödeme şartı KDV tevkifat iadelerini durdurdu!” başlıklı köşe yazımda; tevkifat KDV iadelerini zorlaştıran ve Maliye’nin kendi tahsil görevini başkalarına devrettiğini gösteren bu yeni uygulamasının, KDV iadesi talep eden mükellefler bakımından yasal ve hukuki olmadığını, alıcılara tevkif ettikleri KDV’yi vergi dairesine ödettirilmesi görevinin, kendisinden tevkifat yapılan ve KDV indirimleri kısıtlanan satıcı mükelleflere yüklenmesinin hakkaniyete de uygun bulunmadığını belirterek, dava açılması halinde, bu düzenlemenin iptal edilme olasılığının çok yüksek olduğunu belirtmiştim.
Dava sürecine ilişkin kronoloji nasıl?
1) Düzenlemeden olumsuz etkilenen bir mükellef dava açtı
Alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi beyan etmelerine rağmen ödememeleri nedeniyle tevkifat KDV iadesi reddedilen bir mükellef, 35 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan söz konusu değişikliğin bir mükellefin vergi yasalarına muhalefet içeren davranışlarından başka bir mükellefin müteselsilen sorumlu tutulmasına neden olduğu, yasaların kendisine yüklediği ödevleri yerine getiren iyiniyetli vergi mükelleflerinin mal ve hizmet satışı yaptıkları kişilerin beyan ettikleri vergileri ödeyip ödemediklerini takip etmelerinin ve onları bu yönde zorlamalarının mümkün olmadığı, vergi yasalarına aykırılık teşkil eden mükellef hareketleri nedeniyle başka mükelleflerin sorumlu tutulmalarına sebebiyet vereceğinden, davaya konu Tebliğde yer alan düzenlemenin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, yürütmeyi durdurma talepli iptal davası açtı.
2) Maliye ödeme şartı getiren düzenlemesini savundu
Maliye ise, yaptığı düzenlemenin doğru ve yasalara uygun olduğunu, tevkifat uygulamasının, KDV mevzuatında bir vergi güvenlik müessesesi niteliği taşıdığını, bu kapsamda alıcı tarafından tevkif edilen verginin, nakden veya mahsuben ödeme ile Hazineye intikal ettirilmemesi halinde, satıcıya iade yapılmayarak, mükellefler arasındaki ilişkiler üzerinden otokontrol olarak vergi güvenliğinin sağlanmasının amaçlandığını, bu nedenle, dava konusu düzenleme ile, Anayasa ve vergi kanunlarına aykırı yeni bir düzenleme getirilmediğini, söz konusu düzenlemenin iptal edilmesinin, haksız KDV iadesi alınmak suretiyle Hazine aleyhine sonuçlar doğmasına sebebiyet verebileceğini belirterek, iptal davasının reddedilmesi gerektiğini savunuyor.
3) Danıştay 4. Dairesi, Tebliğdeki düzenlemenin yürürlüğünü durdurdu
Danıştay 4. Dairesi, her ne kadar 35 Seri No.lu Tebliğ ile, iade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olması şartı öngörülmüş ise de, KDV Kanununda ödenmiş olma şartına yer verilmediğinden, bu haliyle, Kanunda Hazine ve Maliye Bakanlığına tanınan yetkinin sınırları aşılarak düzenlenen ve mükelleflere Kanunda yer almayan bir yükümlülük yükleyen dava konusu Tebliğ hükmünde hukuka uygunluk bulunmadığı ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğmasına yol açabileceği” gerekçesiyle Tebliğ hükmünün yürütmesinin durdurulmasına oybirliğiyle karar verdi (Danıştay 4. Dairesi’nin 09.09.2021 tarihli ve Esas No: 2021/2647 sayılı Kararı).
4) Maliye bu karara itiraz etti
Maliye, bu karara karşı Danıştay VDDK nezdinde itirazda bulundu. Bu itiraz, usul ve esas olmak üzere iki yönden yapıldı. Maliye’nin esasa ilişkin itirazları, yukarıda yer alıyor. Usul yönünden itirazı ise, davada hasmın “Gelir İdaresi Başkanlığı” olarak yanlış gösterildiği, doğru hasmın “Hazine ve Maliye Bakanlığı” olması gerektiği şeklinde.
5) Danıştay VDDK, yanlış hasım gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararını kaldırdı
Danıştay VDDK, Maliye’nin yaptığı bu itirazı esasa geçmeden, “Davacı tarafından dava dilekçesinde Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) hasım gösterilmek suretiyle dava açılmasına karşın, Danıştay 4. Dairesince hasım düzeltme kararı verilmeksizin davacının düzenleyici işlemin yürütmesinin durdurulması istemi hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı husumetiyle karar verildiği, dava konusu düzenleyici işlem Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca Resmi Gazete’de yayınlandığından, anılan işlemin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi yönünden husumetin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yöneltilmesi gerektiği, bu durumda Danıştay 4. Dairesince Gelir İdaresi Başkanlığı hasım mevkiinden çıkartılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı hasım mevkiine alındıktan ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle kabul ederek, Danıştay 4. Dairesi’nin söz konusu yürütmeyi durdurma kararının kaldırılmasına oy çokluğuyla karar verdi (Danıştay VDDK’nın 03.11.2021 tarihli ve İtiraz No: 2021/6 sayılı Kararı).
6) Danıştay 4. Dairesi hasmı düzelterek, yeniden yürütmenin durdurulması kararı verdi
Danıştay 4. Dairesi, VDDK’nın kararını dikkate alarak, hasım düzeltmesine gidip, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı hasım mevkiine alarak, yukarıda 3. Maddede belirtilen gerekçelerle Tebliğ hükmünün yeniden ve ikinci kez olmak üzere yürütmesinin durdurulmasına karar verdi (Danıştay 4. Dairesi’nin 01.02.2022 tarihli ve E. 2021/2647 sayılı Kararı). Yalnız bir farkla, karar bu defa oyçokluğuyla verildi.
7) Maliye bu karara da itiraz etti
Maliye bu işin peşini bırakmadı, Danıştay 4. Dairesi’nin ilk derece mahkemesi olarak ikinci kez verdiği bu yürütmeyi durdurma kararına karşı Danıştay VDDK nezdinde itiraz etti.
8) Danıştay VDDK, bu kez Maliye’nin itirazını reddetti
Danıştay VDDK, bu defa Maliye’nin itirazını reddederek, Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararını onadı (Danıştay VDDK’nın 23.03.2022 tarihli ve İtiraz No: 2022/3 sayılı Kararı). Bu öngörümü Dünya Gazetesi’nde 21 Şubat 2022 tarihinde yayınlanan “Danıştay ikinci kez yürütmesini durdurdu” başlıklı köşe yazımda da dile getirmiştim.
KDV iadeleri durdurulan mükellefler zor durumda
Ödeme şartı nedeniyle KDV iadeleri durdurulan mükellefler oldukça mağdur durumda. Bu onama kararı sonrasında ivedi olarak bu sorunun çözümlenmesini ve KDV iadelerinin yapılmasını bekliyor.
Peki, Maliye harekete geçmek için neyi bekliyor?
Evet, Maliye bu konuda harekete geçecek ancak Danıştay VDDK tarafından verilen onama kararının kendisine tebliğ edilmesini bekliyor.
Kararın tebliğ edilmesi sonrasında ise, Maliye’nin bir Sirküler ya da İç Genelge çıkararak, kesinleşen yürütmenin durdurulması kararına uyulması ve ödeme şartı aranılmadan KDV tevkifat iadelerinin yapılması gerektiğini duyurması bekleniyor.
Dava süreci devam ediyor, gelişmeleri buradan duyuracağız
Dava süreci devam ediyor, mükellefler Maliye’ye karşı şu an için bir adım önde. Bu çok önemli dava ile ilgili olarak Danıştay 4. Dairesi’nin bu kez esas yönünden bir iptal kararı vermesi bekleniyor.
Bu konudaki gelişmeleri buradan duyurmaya devam edeceğiz! ABDULLAH TOLU
