T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Aydın Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
Sayı: E-79690095-125[3-2021-120-100]-89161
Tarih: 22.10.2021
Konu: Şirketin ortaklara olan ticari mali borçlarının sermaye tamamlama fonu hesabına aktarılması
İlgi: 28/09/2021 tarihli özelge talep formunuz.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, 2021 yılı 3 üncü dönem sonu itibariyle çıkarılan bilançonuzdan da anlaşılacağı üzere zarar sebebiyle Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesine göre sermaye kaybına uğramış bulunduğunuz ve şirket ortaklarının da şirketinizden alacağının bulunduğu, bu durum karşısında ortaklar kurulu kararı alınarak Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesi ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin tebliğ gereğince şirketin kullanılmayan geçmiş yıl zararlarının bilançoda yer alan geçmiş yıllar karı ile mahsuplaşarak kalan zararın 331 hesabında yer alan ortakların alacaklarıyla kapatılmasının gelir olarak dikkate alınıp alınamayacağının ve mevcut vergi kanunları kapsamında mümkün olup olmayacağı hususunda Başkanlığımızdan özelge talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Kurum kazancının tespitinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde sayılan giderlerin indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 9 uncu maddesiyle her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve beş yıldan fazla nakledilmemek koşuluyla geçmiş yılların beyannamesinde yer alan zararların kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek üzere kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesinde, son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, yönetim kurulunun, genel kurulu hemen toplantıya çağıracağı, bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunacağı, son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhâl toplantıya çağrılan genel kurulun, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirketin kendiliğinden sona ereceği hükme bağlanmıştır.
Konuya ilişkin açıklamaların yapıldığı "6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ"in 5 inci maddesinde,
"1) Son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının ya da üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde yönetim organı, genel kurulu hemen toplantıya çağırır. Genel kurulun gündem maddeleri arasında, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının karşılıksız kaldığı belirtilir.
(2) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının ya da üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı durumlarda farklı bir gündem ile toplantıya çağrılmış olsa dahi bu husus genel kurulda görüşülür.",
"Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde genel kurul" başlıklı 7 nci maddesinde,
"(1) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde, toplantıya çağrılan genel kurul;
a) Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve Kanunun 473 ilâ 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımı yapılmasına,
b) Sermayenin tamamlanmasına,
c) Sermayenin artırılmasına,
karar verebilir.",
"Sermayenin tamamlanması" başlıklı 9 uncu maddesinde de,
"(1) Sermayenin tamamlanması, bilânço açıklarının ortakların tamamı veya bazı ortaklar tarafından kapatılmasıdır. Kanuni yedek akçelerin yitirilen kısımlarının tamamlanmasına gerek yoktur. Sermayenin tamamlanmasına karar verilmesi halinde her ortak zarar sebebiyle karşılıksız kalan tutarı kapatacak miktarda parayı vermekle yükümlüdür. Her ortak, payı oranında tamamlamaya katılabilir ve verdiğini geri alamaz. Bu yükümlülük, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde olmayıp karşılıksızdır. Ayrıca yapılan ödemeler, gelecekte yapılacak sermaye artırımına mahsuben bir avans olarak nitelendirilmez.
(2) Sermayenin tamamlanmasında, anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler bakımından Kanunun 421 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi, limited şirketler bakımından ise 603 ve devamı maddeleri uygulanır. Sermayenin tamamlanamaması, bazı ortakların kendi istekleriyle tamamlama yapmasına engel oluşturmaz.
(3) Bilanço zararlarının kapatılması için getirilen yükümlülükler uyarınca yapılan ödemeler öz kaynaklar içerisinde sermaye tamamlama fonu hesabında toplanır ve takip edilir."
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan Kanun hükümleri ve anılan Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde, bilanço zararlarının kapatılması için şirketinizin ortaklarına olan ticari ve mali borçlarının sermaye tamamlama fonu hesabına aktarılması halinde, aktarılan söz konusu tutarların, şirketiniz tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında sermayeye ilave edilmemesi ve bununla ilgili vergi mevzuatında bir istisna hükmü bulunmaması nedeniyle, kurum kazancına dâhil edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
7394 Sayılı Kanun; Ortaklar tarafından konulan Sermaye Tamamlama Fonlarına ilişkin düzenleme
Türk Ticaret Kanunu ilgili maddesine göre, şirketlerin bilançolarında görünen birikmiş zarar tutarının, sermaye ve yasal yedek akçeler toplamının üçte ikisine eşit veya daha fazla olması durumunda, sermayenin kaybı ve borca batıklık durumlarından söz edilir. Bu durumda; genel kurul toplantıya çağrılıp, firmanın sonlandırılmasını engellemek için birtakım önlemlere yönelik kararlar alınması gerekmektedir.
Karar verilebilecek önlemlerden biri; zarar nedeniyle karşılıksız kalan sermayenin, ortaklar tarafından aktarılacak “sermaye tamamlama fonu” ile karşılanmasıdır. Ortaklar tarafından yerine getirilecek olan bu fon aktarımı, sermaye konulması ya da şirkete borç verilmesi niteliğinde olmayıp, tamamen karşılıksız olarak aktarılan bir tutardır. Bu tutarlar, ileride yapılacak sermaye artırımında avans olarak kabul edilemez.
Aktarılan bu sermaye tamamlama fonları, bilanço üzerinde öz kaynaklar bölümünde, “sermaye tamamlama fonu” hesabı içerisinde takip edilmektedir ve sadece zararların mahsubu için kullanılmaktadır.
Bu kanun uyarınca, ilgili fon tutarlarının, kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacağı özellikle belirtilmiştir. Yürürlük tarihi, 15 Nisan 2022