Bugün; şirket hisseleri üzerinden kâr payı elde edenler ve şirket hisse satış kazançları için beyanname verme-vergi ödeme kriterlerini ele alıyoruz. Ayrıca “maaşlı olarak işyerinde çalışanlar için beyanname verme zorunluluğu var mı?” ve “Faiz geliri elde edenler için beyanname verme zorunluluğu var mı?” sorularını da cevaplıyoruz.
HİSSE SATIŞ KAZANÇLARI
Öncelikle Borsa İstanbul’da hisse alım satımından kazanç elde edenler için beyanname verme-vergi ödeme yükümlülüğü olmadığını belirtelim. Borsa dışı anonim şirketleri içinse hisse senetlerini iki yıl elde bulundurma kriteri var: Eğer hisse seneti ediniminden sonra iki yıl geçmiş ve sonrasında hisse satışından kazanç elde edilmişse beyanname verme-vergi ödeme yükümlülüğü olmuyor. İki yıllık süreden sonra hisse seneti satışı yapıldıktan sonra, değer artış kazancının ne kadar büyük olduğu da dikkate alınmıyor, vergi avantajı yine geçerli oluyor. Limited şirket ortakları, şirket paylarını sattıklarında yukarıda bahsettiğimiz avantaj geçerli olmuyor. İki yıl veya daha fazla süre ile ortak olarak kaldıkları limited şirket paylarını satıp ayrılanlar, elde ettikleri kazanç üzerinden vergi ödemeleri gerekiyor.
KÂR PAYLARI
2021’de ortakların şirketlerden elde ettiği kar paylarının yarısı 53 bin lirayı geçiyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. Şirketler ortaklarına kâr dağıtırken yüzde 15 oranında da Maliye’ye stopaj-vergi ödüyorlar. (Yılın son günlerinde; 22 Aralık’dan itibaren kar dağıtım stopaj oranı yüzde 10’a düşürüldü.) Şirketlerin geçen yıl dağıttıkları kar üzerinden ödedikleri vergiyi, patronlar bu yıl beyannamelerinde mahsup edebilecekler. Eğer şirketin ödediği stopaj tutarı, beyannamedeki hesaplanan vergiden daha yüksek çıkıyorsa aradaki fark patrona vergi iadesi olarak ödenecek. Bu konuyu da ayrı bir yazıda mart ayı içinde ele alacağız.
FAİZ GELİRLERİ
Yurtiçi bankalardaki mevduat hesaplarından, repo hesaplarından elde edilen faiz gelirleri için ne kadar faiz geliri elde edilmiş olursa olsun beyanname vermek gerekmiyor. Yurtdışı faiz gelirlerinde stopaj olmadığından 2 bin 800 lirayı aşan faiz gelirlerinin beyan edilmesi gerekiyor. Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirlerinin de beyan edilmesi gerekiyor. Eurobondlardan elde edilen faiz gelirlerinin beyanı için güncel sınır (2021 gelirleri için) 53 bin lira.
ÜCRET GELİRLERİ
CEO’lar, CFO’lar, yüksek ücretli diğer çalışanlar için beyanname verme zorunluluğu (tek işverenden ücret aldıkları sürece) yoktu geçen yıla kadar. Geçen yıl mart ayında yıllık 600 bin lirayı aşan gelirlere sahip olan ücretliler (tek işverenden de olsa) ilk kez beyanname vermişlerdi. Bu yılda aynı kural geçerli, en az ücret geliri tutarı (2021 gelirleri için) bu kez 650 bin lira. Yani; 2021’de, 650 bin liranın üzerinden ücret kazancı elde edenler bu yıl mart ayında beyanname vermek zorunda. Beyanname verecek yüksek ücretlilere bu zorunluluk vergi avantajı da getiriyor ama… Çünkü bordrolarında vergi matrahlarından düşülemeyen eğitim, sağlık masraflarını ve bağışları gelir vergisi beyannamelerinden düşebilecekler. Dolayısıyla yıl içinde bordrolarda yer alan gelir vergisi ile beyanname üzerinde hesaplanan gelir vergisi arasında fark çıkacak. Yıl içinde fazla hesaplanan gelir vergisi ile beyannamede yeni hesaplanan gelir vergisi arasındaki fark ücretliye iade edilecek. Birden fazla işverenden ücret alan çalışanlar için beyanname verme kriterleri farklı… 2021 yılı içinde birden fazla işverenden ücret almış çalışanlar; herhangi bir ücreti seçerek (hariç tutarak) diğer ücretlerin toplamının 53 bin lirayı aşıp aşmadığını kontrol edecek ve eğer aştığını görürse, hariç tutulan ücret de dâhil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamını beyan edecek. Ahmet Karabıyık
