12 Eylül 2019 tarihli Dünya Gazetesinde yayımlanan yazımızda açıklandığı üzere; Katma Değer Vergisi Kanunu'na 6770 sayılı Kanun ile eklenen geçici 37. maddede, imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamalarında yüklenilen KDV'nin iadesine ilişkin usul ve esaslar hükme bağlanmıştı. Daha sonra, anılan maddede 7061 sayılı Kanun’un 43. maddesiyle, değişiklik yapılmış ve imalat sanayi yatırımları üzerindeki katma değer vergisinden kaynaklı finansman yükünü gidermek amacıyla, bu yatırımlar nedeniyle önceki düzenlemede 2017 yılı için geçerli olan inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasının 2018 ve 2019 yıllarında da devam etmesi sağlanmıştı. Daha sonra 29.12.2019 tarih ve 1950 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, anılan hükümlerin 2020 ve 2021 yılları için de uygulanması sağlanmıştı.
Son olarak, 31 Aralık 2021 tarih ve 31706 sayılı mükerrer 7 nolu Resmi Gazete’de yayımlanan 5047 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2022, 2023 ve 2024 yıllarında da anılan kapsamda yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergileri için de uygulanması sağlanmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliği'nin (II/E-7) bölümünde "İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri" bölümünde konuya ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Anılan düzenlemelere göre; imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında;
1- Asgari 50 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle
- Anılan yılların ilk altı aylık döneminde (örneğin, 1/1/2022-30/6/2022) söz konusu yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere düzenlenen faturalarda yer alan ve bu süre içinde indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin aynı yılın ikinci yarısında (örneğimizde, 1/7/2022-30/6/2022 tarihleri arasında -en erken Temmuz/2022, en geç Mayıs/2023 dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek),
- Anılan yılların ikinci altı aylık döneminde (örneğin, 1/7/2022-31/12/2022) söz konusu yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere düzenlenen faturalarda yer alan ve bu süre içinde indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin izleyen yıl içinde (örneğimizde, 1/1/2023-31/12/2023 tarihleri arasında -en erken Ocak/2023, en geç Kasım/2023 dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek)
2- 50 milyon Türk Lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle anılan yıllarda (örneğin, 2022 yılında) söz konusu yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere düzenlenen faturalarda yer alan ve anılan yılın sonuna kadar (örneğimizde, 2022 yılının sonuna kadar) indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin izleyen yıl içinde (örneğimizde 1/1/2023-31/12/2023 tarihleri arasında -en erken Ocak/2023, en geç Kasım/2023 dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek)
talep edilmesi halinde iadesi öngörülmektedir.
Uygulamanın esasları ve iadenin beyanı:
Bu uygulamadan yararlanacak mükelleflerin, söz konusu inşaat işlerinin yatırım teşvik belgesinde öngörülen yatırıma ilişkin olması ve teşvik belgesinde öngörülen süre içinde yapılmış olması gerekmektedir.
İstisna, münhasıran söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır.
Bu istisna, verginin önce uygulanıp sonra iade edilmesi şeklinde düzenlenmiş olup, istisna kapsamında değerlendirilen mal ve hizmet alımlarında genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanır. Yatırımı yapan belge sahibi mükellefler tarafından inşaat işlerine ilişkin bu şekilde yüklenilen vergiler, ilgili dönemde indirim konusu yapılır. Söz konusu mükelleflerin bu şekilde yüklenip indirim hesaplarına dahil ettikleri vergilerin öncelikle indirim yoluyla telafi edilmesi gerekmektedir. İlgili altı aylık veya yıllık dönemlerde yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin iadesi mümkündür. Ancak, iadesi talep edilecek KDV tutarının altı aylık veya yıllık dönemlere ilişkin son dönem beyannamesindeki sonraki döneme devreden KDV tutarını aşmaması gerekir.
İadesi talep edilecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunun 442 kod numaralı “İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri” satırında beyan edilir.
Yatırımın ilgili mevzuat hükümlerine göre tamamlanamaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
İadenin yapılması:
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri
- Standart iade talep dilekçesi,
- İade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
- Yatırım teşvik belgesi ve eki listenin onaylı örneğinin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Nakden iade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür. Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
