Asgari ücret üzerindeki vergi yükü 2021’de yıllık 2 bin 580 liraydı. Net maaş ise; aylık 2 bin 826 lira, yıllık 33 bin 911 liraydı.
Yeni yılda asgari ücretlinin brüt ücretinden gelir vergisi de, damga vergisi de artık kesilmeyecek. Aylık brüt 5.004 lira üzerinden yalnızca sigorta primleri kesilecek, 4 bin 253 lira net maaş her ay asgari ücretlinin hesabına yatırılacak. Yıllık elde edilecek en az net maaş 51 bin 41 liraya yükselecek. 2021’e göre, 2022’de toplamda 17 bin 130 lira (yüzde 50 artışla) daha fazla yıllık net gelir elde edilecek.
VERGİ AVANTAJLARI
Asgari ücretli için konu netleşti. Şimdi, daha yüksek ücretlilerin maaşında neler değişecek onu inceleyelim. Onların maaşlarında da ciddi vergi avantajları oluştu. Tabi ki ücret gelirlerinin tamamı istisnaya tabi değil ancak ‘asgari ücretin istisna olan vergisi kadar tutar’ yüksek ücretlilerin maaş hesabında da, hesaplanan vergilerinden düşülecek. Böylece geçmiş yıllara göre yüksek ücretliler de daha az vergi ödeyecekler, dolayısıyla daha fazla net maaş elde edecekler. Asgari ücretin üstündeki maaşlar için yeni yılda uygulanacak vergi avantajının etkilerini, brüt 6 bin lira ve brüt 10 bin lira örnekleri üzerinden inceledik. Her iki örnek ücret için maaşların yeni yılda nasıl değişeceğine birlikte göz atalım.
6 BİN TL İÇİN MAAŞ HESABI
2021’de 6 bin lira brüt maaşı olan çalışanın aylık ortalama net maaşı 4 bin 355 lira iken 2022’de 4 bin 844 liraya çıkacak. Dolayısıyla brüt 6 bin lira ücret için 2022’de aylık ortalama 489 lira net maaş daha fazla hesaplanacak. Yıllık olarak net maaştaki artış ise 5 bin 866 lirayı bulacak. Yıllık toplam net maaşlar; 2021 için, 52 bin 259 lira iken 2022’de 58 bin 125 liraya çıkmış olacak. Hesaplamalarda; 2021’den, 2022’ye artan gelir vergisi dilimlerinin dikkate alındığını da ayrıca belirtmekte yarar var.
Gelir vergisinde ve damga vergisinde -asgari ücretliye uygulanan kadar- istisna getirilmesiyle yüksek ücretlilerde de net maaş artışı sağlanmış oldu.
Brüt 10 bin lira için yeni yılda net maaş hesabı
10 BİN TL İÇİN MAAŞ HESABI
2021’de 10 bin lira brüt maaşı olan çalışanın aylık ortalama net maaşı 6 bin 807 lira iken 2022’de 7 bin 347 liraya çıkacak. Dolayısıyla brüt 10 bin lira ücret için; yeni yılda aylık ortalama 540 lira net maaş daha fazla hesaplanacak. Yıllık olarak net maaştaki artış ise 6 bin 482 lirayı bulacak. Yıllık toplam net maaşlar 2021 için: 81 bin 679 lira iken 2022’de 88 bin 161 liraya çıkmış olacak.
AGİ ARTIK YAZMAYACAK
Asgari geçim indirimi (AGİ) her ne kadar net maaşa ilaveten işverenlerce çalışanlara ödenmiş olsa da aslında vergi iadesi gibi uygulanıyordu. Asgari ücretlinin maaşından yeni yılda vergi kesilmeyeceğinden AGİ’de olamayacak dolayısıyla. Yalnız asgari ücretliler değil daha yüksek ücretliler için de AGİ kalktı. Yüksek ücretlilere de yukarıda örneklediğimiz ‘asgari ücretliye uygulanan kadar vergi istisnası’ getirildi.
Medeni durum ve çocuk sayısıyla birlikte artış gösteren AGİ, 2008 yılında uygulamaya girmişti. 2008’den önceki yıllarda ise; çalışanlar yıl boyunca topladıkları gıda, giyim sağlık vb. masraflarına ilişkin fiş ve faturaları vergi iade zarflarına yazarak işverenlerine veriyor ve işverenleri de kendilerine nakden vergi iadesi olarak ödeme yapıyorlardı. Vergi iade zarflarının yerine gelen AGİ’de, 14 yıl boyunca çalışan için artı bir değer olarak bordrolarda yer aldıktan sonra artık bordro kalemlerinin arasında yer almayacak. Ahmet Karabıyık
