2022 YILINDA İŞLETME HESABI ESASI VE BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTMA VE SINIF DEĞİŞTİRME HADLERİ
I- Bilanço Esasından İşletme Hesabına Geçiş
II- İşletme Hesabından Bilanço Esasına Geçiş
III- Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Defter Tutma Durumları
IV- Basit Usulden Gerçek Usule Geçen Mükelleflerin Tutacakları Defterler
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 176’ncı maddesinde tüccarlar defter tutma bakımından ikiye ayrılmış; I’nci Sınıf Tüccarların Bilanço Esasına göre, II’nci Sınıf Tüccarların ise İşletme Hesabı Esasına göre defter tutacakları belirtilmiştir.
Hangi mükelleflerin I’inci Sınıf Tüccar ya da II’nci Sınıf Tüccar sayılacağı, sınıfların tespitine ilişkin hadler ve sınıflar arasındaki geçişe ilişkin düzenlemelere, VUK’nun 177-181’inci maddeleri arasında yer verilmiştir.
İşletme hesabı esası ve bilanço esasına göre defter tutma ayrımına ilişkin hadler, Vergi Usul Kanunu Tebliğleri ile yayımlanmaktadır. 20201, 20212 ve 20223 yılları için belirlenmiş olan bu hadler aşağıdaki gibidir.
1 27.12.2019 tarihli ve 30991 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 490 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
2 29.12.2020 tarihli ve 31349 (1. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 522 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
3 21.12.2021 tarihli ve 31696 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 534 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
| Madde No | Konusu | 2020 Yılında Uygulanan Miktar (TL) | 2021 Yılında Uygulanan Miktar (TL) | 2022 Yılında Uygulanan Miktar (TL) |
| MADDE 177- | Bilanço esasına göre defter tutma hadleri | |||
| Alış tutarı | 280.000 | 300.000 | 400.000 | |
| Satış tutarı | 390.000 | 420.000 | 570.000 | |
| 2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı | 140.000 | 150.000 | 200.000 | |
| 3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı | 280.000 | 300.000 | 400.000 |
Önceki yıllarda uygulamada görülen görüş farklılıklarından dolayı işletme hesabı esası ve bilanço esasına göre defter tutma ve sınıf değiştirmede Vergi Usul Kanunu Tebliğlerinde yer alan hangi yıla ilişkin had ve tutarların dikkate alınması gerektiğine ilişkin tereddütlerin giderilmesini teminen Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan Birliğimizce görüş istenilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Birliğimize gönderilen 28.08.2019 tarihli ve E.121077 sayılı yazıda; 2020 yılına ilişkin tüccar sınıfının (tutulacak defter türünün) belirlenmesi açısından 2019 yılı faaliyetlerine ilişkin iş hacminin, Vergi Usul Kanunu’nun 177 nci maddesine ilişkin olarak 01/01/2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere mezkur Kanunun mükerrer 414 üncü maddesi kapsamında yayımlanacak hadlerle kıyaslanması gerektiği açıklanmıştır.
Buna göre; öteden beri işletme hesabı esasında defter tutmakta olan bir mükellefin 2022 yılında tutması gereken defterlerin tespitinde 2021 yılı alış, satış ve gayrisafi iş hasılatı tutarları 2022 yılı için yayımlanan 534 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile açıklanan ve 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan hadler ile karşılaştırılarak karar verilmelidir.
Vergi Usul Kanunu’nun düzenlemeleri, ilgili Tebliğlerde açıklanan tutarlar ve GİB yazısı dikkate alınmak suretiyle 2022 yılında I’nci ve II’nci sınıf tüccarların sınıf değiştirmede dikkate almaları gereken hadlere ilişkin olarak aşağıdaki tablolar düzenlenmiştir.
…
Kaynak: TÜRMOB
