MODÜL 22 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
1. GİRİŞ
Bir işletme, başka bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücüne sahip olduğunda iki işletme arasında ana ortaklık-bağlı ortaklık ilişkisi doğmaktadır. Ana ortaklık-bağlı ortaklık ilişkisi söz konusu olduğunda, her ne kadar iki işletmenin bağımsız hukuki yapıları devam etse de ana ortaklık tarafından tek bir ekonomik işletme gibi yönetilen bir yapı oluşmaktadır. Bu yapı da “topluluk” olarak tanımlanmaktadır.
Böyle bir durumda teki bir işletme gibi yönetilen topluluğun tüm varlıklarının, yükümlülüklerinin, özkaynaklarının, gelirlerinin, giderlerinin ve nakit akışlarının gösterildiği finansal tabloların sunumu ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu amaçla hazırlanan finansal tablolar da konsolide finansal tablolar olarak adlandırılmaktadır.
Ana ortaklığın konsolide finansal tablolarlar hazırlanmaması durumunda ana ortaklığın bağlı ortaklıkları vasıtasıyla kontrol ettiği varlıklar, üstlendiği yükümlülükler ve bu varlık ve yükümlülüklerden ortaya çıkan gelir, gider ve nakit akışları finansal tablolara yansıtılamamış olacaktır. Ana ortaklığın konsolide olmayan finansal tabloları, finansal tablolarla amaçlanan durumu tam olarak karşılamayacaktır.
Diğer taraftan konsolide finansal tabloların hazırlanması bağlı ortaklıkların sayısı, büyüklüğü ve benzeri faktörlere bağlı olarak işletmelere önemli bir maliyet yükleyebilmektedir. Bu nedenle, fayda maliyet dengesi açısından büyüklüklerine bakılmaksızın tüm işletmelerin konsolide finansal tablo hazırlamasının zorunlu kılınması makul görülmemektedir.
Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) Bölüm 22 Konsolide Finansal Tablolarda;
– Bağlı ortaklık tanımı yapılmakta,
– Bağlı ortaklık tanımında temel unsur olan kontrol kavramı tanımlanmakta ve kontrolün hangi koşullarda sağlandığı açıklanmakta,
– Ana ortaklık niteliğindeki işletmelerden hangilerinin zorunlu olarak konsolide finansal tablolar hazırlayacağı belirlenmekte,
– Konsolide finansal tablolar sunmayan işletmelerin bağlı ortaklıklarını muhasebeleştirme yöntemleri ele alınmakta,
– Konsolide finansal tablolar sunan işletmelerin uygulayacakları konsolidasyon işlemleri ile hangi bağlı ortaklıkların konsolidasyona dahil edileceği açıklanmaktadır.
Ayrıca bu bölümde, konsolide finansal tablolar sunan işletmelerin münferit finansal tablolar hazırlama yükümlülükleri düzenlenmektedir.