Ticaret Bakanlığı tarafından her ay düzenli olarak aktif şirket verileri açıklanmaktadır. 2021 yılı Ocak ayı itibariyle aktif olan limitet şirket sayısı 918 bin 614, anonim şirket sayısı ise 152 bin 230’dur. Limitet şirket sayısı anonim şirket sayısının yaklaşık altı katıdır. Bu durum önceki aylarda da değişmemektedir. Yani, gerek genel toplam gerekse ay bazında kurulan şirket sayılarına baktığımızda, ülkemizde yıllardır en çok tercih edilen ticaret şirketi türü limitet şirket olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanımızın limitet şirkete olan rağbetinin altında ne yatıyor, bunu kesin sonuçları ile ortaya koymak akademik bir çalışmanın konusu olabilir.
Ancak, biz bu tabloyu limitet şirkete yasalar ile tanınan temel avantaj ve dezavantajları ortaya koyarak bir nebze de olsa anlamaya çalışacağız. Türk Ticaret Kanunu, limitet şirketi anonim şirkete oldukça yaklaştırmış olsa da, limitet şirketin tercih edilmesinin altında yatan ve özellikle yeni kanun ile öne çıkan bazı avantajları bulunmaktadır. Bununla birlikte, limitet şirket ortağı olmanın, anonim şirkete kıyasla bazı dezavantajları da bulunmaktadır.
Anonim şirketin kuruluşunda asgarî sermaye tutarının en az dörtte birinin tescilden önce ödenmesi gerekir iken, limitet şirketin tercih edilmesi halinde asgari sermaye tutarının en az dörtte birini ödemek gerekmez, taahhüt edilen sermaye iki yıl içerisinde rahatlıkla ödenebilir. Ayrıca, limitet şirket kuruluşu için önce notere sonra bankaya gitme, oradan ticaret siciline uğrama ve şirketi tescil ettirdikten sonra da defterleri notere götürüp tasdik ettirme devri sona ermiş olup, limitet şirket kurmak isteyen kurucular, ticaret sicili müdürlüklerine uğrayıp şirketin kuruluşunu tek noktadan, hızlı ve zahmetsiz bir şekilde yapabilmektedir.
Limitet şirketin kuruluşu ve sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine tabi değil iken, bazı anonim şirketlerin kuruluşları ve esas sözleşme değişiklikleri için izin alınması gerekir. Limited şirket ortaklarının genel kurul toplantısı yapmadan sirküler tipi karar almaları da mümkündür. Limited şirketler Genel Kurulun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönerge hazırlamak, tescil ve ilan ettirmekle de yükümlü değillerdir.
Diğer yandan, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilebilir iken, limitet şirket müdürleri, şirket sözleşmesine konulacak hüküm ya da genel kurul kararıyla 10-15 yıl ya da daha uzun bir süreyle görev yapmak üzere seçilebilirler. Limited şirketler, sözleşmeli avukat bulundurmakla da yükümlü değildir. Ayrıca, bağımsız denetim kapsamına giren sınırlı sayıda limitet şirket hariç tutulursa, limitet şirketler için herhangi bir denetim zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Buna karşılık, anonim şirketin payları için hisse senedi çıkarılmış ve bu senetlerin en az iki yıl süreyle elde tutulmuş olması halinde, hisse devrinden elde edilen kazançlar gelir vergisine tabi tutulmamakta iken, limitet şirkette nama yazılı hisse senedi çıkarılmış olsa dahi bu senedin devri kabul görmemekte, dolayısıyla anonim şirketlere tanınan vergisel avantajdan limitet şirketin gerçek kişi ortakları faydalanamamaktadır. Çıkarmış olduğu hisse senetleri devre konu olmadığından, limitet şirket ortakları KDV istisnasından da yararlanamamaktadır.
Ayrıca, 6183 sayılı Kanun uyarınca limite şirketin mal varlığından tahsil edilemeyen kamu alacakları, ortaklardan, ortaklık payı oranında istenebilir. Oysa anonim şirketin yönetim kurulu üyesi olmayan ortaklarının kamu alacaklarından dolayı sorumlulukları bulunmamaktadır. Bu dezavantajlarına rağmen, yukarıda sayılan avantajların ve diğerlerinin daha baskın olduğu anlaşılmaktadır ki, ülkemizde ticaret şirketlerinin ağırlıklı kısmını limitet şirketler oluşturmaktadır. Bu durumun uzun bir süre de böyle devam edeceğini söylemek sanırım yanlış olmayacaktır. Soner Altaş
https://www.dunya.com/kose-yazisi/neden-limited-sirket-tercih-ediliyor/623917
