Kamuoyunda vergi affı olarak bilinen, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi 21 Mayıs 2021 tarihinde TBMM'ye sunulmuştur. Anılan Kanun Teklifi, çok sayıda vergi ve kamu alacağını ilgilendirmekle beraber, bu sirkülerimizin konusunu sadece gümrük idarelerince tahsil edilen vergi ve cezalar oluşturmaktadır.

Kanun Teklifi kapsamında, 30.04.2021 tarihinden önce (bu tarih dahil) gümrük yükümlülüğü doğan gümrük vergileri ve cezalarına ilişkin olarak vergi affı ve yeniden yapılandırma imkanı getirilmektedir. Diğer bir ifadeyle, yapılandırmaya konu edilebilecek olan gümrük vergileri ve cezalarının ilgili olduğu ithalat beyannamelerinin tescil tarihinin 30.04.2021 tarihi veya bu tarihten önce bir tarih olması gerekmektedir.

Kanun Teklifini incelediğimizde hem kesinleşmiş, hem de kesinleşmemiş gümrük alacaklarını da içerdiğinden 2018’de yayımlanan 7143 sayılı Yapılandırma Kanunu ile büyük benzerlikler taşıdığını söyleyebiliriz.

Yapılandırma hakkından istifade etmek isteyen mükelleflerin, Teklifin yasalaşmasından sonra en geç 01.09.2021’e kadar ilgili idareye başvuruda bulunması gerekmektedir. 

Kanun Teklifi ile gümrük alacaklarına getirilen af ve indirimler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi geçmemiş (diğer bir ifadeyle kesinleşmiş olan ama ödenmemiş olan) gümrük vergileri üzerindeki gecikme faizi ve bu vergilere bağlı idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine vergi aslına Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
  
  
• Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi henüz geçmemiş (kesinleşmiş olan ama ödenmemiş olan) vergi aslına bağlı olmayan idari para cezalarının %50'si silinecektir.
  
  
• Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi geçmemiş (kesinleşmiş olan ama ödenmemiş) olan eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezalarının %70'i silinecektir. Vergi aslına Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
  
  
• Kesinleşmemiş gümrük vergilerinin %50'si ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve vergi aslına bağlı para cezalarının tamamı silinecek, bunun yerine tahakkukun kalan %50'sine Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir. Bu hüküm idari itirazda bekleyen tahakkuklar için de geçerlidir.
  
  
• Kesinleşmemiş vergi aslına bağlı olmayan para cezalarının %75'i, kesinleşmemiş gümrüklenmiş değerine bağlı para cezalarının ise %85'i silinecektir.
  
  
• İdari yargıda itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş veya bu aşamalardaki gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, gümrük vergilerinin %90'ı ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine tahakkukun kalan %10'una Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
  
  
• Sadece idari para cezası için dava açılmış olması halinde, gümrük vergileri ödenmişse veya bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmesi halinde, vergi aslına bağlı cezalar silinecektir. Vergi aslına bağlı olmayan idari para cezaları için ise idari yargıdaki bulunduğu aşamaya göre dava açılmış ise %75'i, itiraz/istinaf veya temyiz aşamasında ise en son kararın terkin olması halinde %90, tasdik olması halinde %50' oranlarda indirimler yapılacaktır. Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezalar için ise idari yargıdaki bulunduğu aşamaya göre dava açılmış ise %85'i, itiraz/istinaf veya temyiz aşamasında ise en son kararın terkin olması halinde %95, tasdik olması halinde %70' oranlarda indirimler yapılacaktır.
  
  
• Uzlaşma başvurusu yapılmış ve uzlaşmada bekleyen gümrük vergileri ve para cezaları için de yukarıda belirtilen dava açılmış veya dava süresi geçmemiş (yani kesinleşmemiş) gümrük vergileri ve idari para cezalarına ilişkin hükümler geçerli olacaktır.
  
  
• Kanunun yayım tarihinden önce başlamış ama tamamlanamamış incelemelerde, vergi aslının %50'si ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine tahakkukun kalan %50'sine Kanunun yayım tarihine kadar olan dönem için Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir. Diğer taraftan, vergi aslına bağlı olmayan idari para cezası söz konusu ise %75, eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezası için %85 oranında indirim yapılacaktır.
  
  
• 01.09.2021 tarihine kadar olan 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuk ve tahsili gereken ama beyan edilmeyen aykırılıklar için pişmanlıkla beyanda bulunulması halinde gecikme faizi ve idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilecektir. Bunun yerine vergi aslına Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
  
  
• Bu Kanun kapsamındaki tüm kamu alacakları peşin ya da ikişer aylık dönemler ile 6, 9, 12 veya 18 taksitte ödenebilecektir. Peşin ödenmesi halinde Yİ-ÜFE tutarı %90 oranında indirilecek, iki taksit ile ödenmesi halinde ise Yİ-ÜFE tutarı %50 indirim yapılacaktır. Taksitle ödeyene vade süresine göre yüzde 1.09 ila yüzde 1.27 oranında ilave faiz uygulanacaktır. 

Kanun henüz yasalaşmadığından gerek Komisyon görüşmelerinde gerekse Genel Kurul görüşmelerinde değişiklikler olabileceği dikkate alınmalıdır.

Söz konusu Yazı’ya aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz:

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması İlişkin Kanun Teklifi