Geriye dönük uygulamanın nasıl olacağının ayrıntılarına geçmeden önce kısa çalışma konusunda bugüne kadar yapılanları özetlemek gerekiyor. Kısa çalışma için işletmelerden iki defa başvuru alındı. İlk başvurular 30 Haziran 2021 tarihine kadar olan dönemde toplandı. Geçen yıl boyunca yapılan uzatmalar sadece bu ilk başvuruda isimleri bildirilen işçiler için uygulandı.
Sonradan işe giren veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşullarını sonradan dolduran işçiler için ise aralık ayından 31 Ocak 2021 tarihine ikinci bir başvuru daha alındı.
YENİ BAŞVURU ALINMAYACAK
Uzatma kararı daha önce yapılan bu iki başvuruda yer alan işletmeler ve işçiler için uygulanacak. Yeni bir başvuru alınmayacak. Zaten yeni başvuru alınabilmesi ancak kanun değişikliği ile mümkün olabiliyor.
ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILANLARIN TAMAMI İÇİN 1 NİSAN TARİHİ UYGULANACAK
Mart ayında 1 milyon 139 bin işçi kısa çalışma ödeneği aldı. Nisan ayında bu işçilerin yaklaşık 750 – 800 bininin ücretsiz izne çıkartıldığı, kalanının ise normal çalışmaya geçirildiği tahmin ediliyor.
İşçilerin ücretsiz izinde ve kısa çalışmada geçen süreleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) eksik gün kodlarıyla bildiriliyor. Kısa çalışma için (27),pandemi ücretsiz izni için (28) kodu kullanılıyor. SGK’ya bildirimler ise ertesi ayın 20’sine kadar yapılıyor.
Dolayısıyla nisan ayına ilişkin prim ve eksik gün bildirimleri 20 Mayıs’a kadar yapılacak. İşçisini nisan ayında ücretsiz izne çıkardığını (28) koduyla bildirmiş olan işletmeler, 1 Nisan’dan geçerli olacak şekilde (27) koduyla değiştirebilecekler. Yani ücretsiz izne çıkartılmış işçiler 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere kısa çalışmada sayılacak. Bu işçiler ayda 1500 TL nakdi ücret desteği yerine, önceki aylarda almakta oldukları tutarda kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) alacaklar.
Uzatma kararı, mart ayında kısa çalışma yapmamış olsa bile KÇÖ hakkı olup nisan ayında ücretsiz izne çıkartılan tüm işçiler için geçerli olacak. Ancak, haktan yararlanabilmek için bunların da (27) koduyla bildiriminin yapılması gerekiyor.
NORMAL ÇALIŞMAYA GEÇİRİLMİŞ İŞÇİLERDE UYGULAMA NASIL OLACAK?
Mart ayında kısa çalışmada iken bu ay normal çalışmaya geçirilmiş işçiler için geriye dönük uygulama söz konusu olmayacak. Uzatma kararı bu kişiler için sadece, kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten geçerli olmak üzere uygulanacak.
İşveren, kararın yayımlandığı tarihe kadar çalıştırdığı işçinin ücretini kendisi ödeyecek. Kararın yayımlandığı tarihten itibaren Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) il müdürlüklerine bu işçiler için tekrar kısa çalışmaya dönüş bildiriminde bulundukları takdirde, uzatma hakkından yararlanabilecekler. Mart ayında kısa çalışma yapmamış olsa bile 31 Ocak’tan önce başvuru yapmış işletmeler de başvuru listesindeki işçileri için üç ay boyunca kısa çalışmaya dahil olabilecekler.
Bu arada, mart ayında kısa çalışmadaki işçisini bu ay normal çalışmaya geçirmiş olan işverenler çalıştırdıkları süre kadar günlük 44.72 TL tutarındaki prim desteğinden yararlanabilecekler.
NORMAL ÇALIŞMA SÜRELERİNİ KISA ÇALIŞMA OLARAK GÖSTEREN İŞLETME SIKINTI YAŞAR
Nisan ayına ait normal çalışmaya ilişkin prim bildirimleri de 20 Mayıs’a kadar yapılacak. İşçisini normal çalışmaya geçirmiş olduğu halde ay boyunca geriye dönük kısa çalışma koduyla bildiren işletmeler iki yönden hukuki sorunla karşı karşıya kalırlar.
Öncelikle işçi çalıştığı günlerin ücretinin ödenmediği, primlerinin de yatırılmadığı gerekçesiyle hem haklarını talep eder, hem de kıdem tazminatını almaya hak kazanacak şekilde iş akdini haklı fesih yapar.
Suistimalin tespit edilmesi halinde işçilere verilen kısa çalışma ödenekleri işletmeden faiziyle geri alınır. Ayrıca işletmenin yararlanmakta olduğu prim desteği ve teşvikler de kesilir.
23 Nisan 2021 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31463
Karar Sayısı: 3910
Yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma uygulanan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresinin uzatılması hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulmasına, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 23 üncü maddesi gereğince karar verilmiştir.
22 Nisan 2021
Recep Tayyip ERDOĞAN
CUMHURBAŞKANI
22/4/2021 TARİHLİ VE 3910 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARININ EKİ KARAR
Kısa çalışma ödeneği süre uzatımı
MADDE 1- (1) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 23 üncü maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde, yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebep gerekçesiyle 31/1/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresi, anılan Kanunun ek 2 inci maddesi kapsamındaki uzatma süresiyle sınırlı kalmaksızın 29/6/2020 tarihli ve 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen esaslar çerçevesinde ve 18/2/2021 tarihli ve 3556 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile uzatılan süreden sonra başlamak üzere 30/6/2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
Yürürlük
MADDE 2- (1) Bu Karar, 1/4/2021 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 3- (1) Bu Karar hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
