16 Nisan 2021 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) yapılması öngörülen değişikliklerle ilgili açıklamalarımız aşağıda dikkatinize sunulmaktadır.
Fatura düzenleme süresine ilişkin yetki
Vergi Usul Kanunu’nun “Fatura nizamı” başlıklı 231. maddesinde, faturanın düzenlenmesinde uyulacak kurallara yer verilmektedir. Maddenin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenmesi gerektiği belirtilmektedir.
16 Nisan 2021 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan Kanun Teklifi’nin 1. maddesiyle Hazine ve Maliye Bakanlığına; bu süreyi indirme ya da faturanın malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesine ilişkin zorunluluk getirme konusunda yetki verilmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yetkisini vergi güvenliğini sağlamak amacıyla; mal veya hizmetin nev'i, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate almak suretiyle kullanacaktır.
Teklif aynen yasalaşırsa söz konusu hüküm, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.
Petrol ve doğalgaz sektöründe lisansa tabi olarak faaliyette bulunanlardan teminat alınmasına ilişkin yetki
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesinde Hazine ve Maliye Bakanlığına verilen yetkilere ilişkin hükümler yer almaktadır.
Kanun Teklifi’nin 2. maddesi ile söz konusu maddenin sonuna yeni bir bent (8. bent) eklenmesi öngörülmektedir. Bu düzenleme ile Petrol Piyasası Kanunu ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu kapsamında lisansa tabi olarak faaliyette bulunanlardan teminat alınmasına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir. Söz konusu madde hükmü aşağıdadır:
“5015 sayılı “Petrol Piyasası Kanunu” ve 5307 sayılı “Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında lisansa tabi faaliyette bulunanlar ile bu madde uyarınca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretleri kullanma zorunluluğu getirilen ürünleri imal veya ithal edenlerden; yeni işe başlayanlarda 10 milyon TL’ye kadar, faaliyeti devam edenlerde 100 milyon TL’yi geçmemek üzere bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının yüzde 1’ine kadar, ayrıca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretler verilmesinden önce bu ürünler nedeniyle hesaplanan özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi tutarının toplamına kadar, doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla, 6183 sayılı Kanun’un 10. maddesinde yer alan menkul mallar hariç olmak üzere anılan maddede sayılan türden teminat almaya, mükelleflerin; faaliyet alanı, hukuki statüsü, mükellefiyet süresi, aktif veya öz sermaye büyüklüğü, çalışan sayısı, hakkında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı, iş veya üretim hacmi ile ürün ve mükellef gruplarını ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, teminatın; türünü, tutarını, verilmesi gereken zamanı, iadesi ile tamamlanmasına ilişkin hususları belirlemeye, teminat tutarını lisansa tabi faaliyetlerde lisans türleri itibarıyla farklılaştırmaya, bentte yer alan oran ve tutarları sıfıra kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, hangi hallerde teminat aranılmayacağını ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye,”
Yukarıdaki hüküm, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.
Teminat zorunluluğuna uymayanlara uygulanacak özel usulsüzlük cezası
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinde, mükerrer 257. maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek olan özel usulsüzlük cezalarına yer verilmektedir.
Kanun Teklifi’nin 3. maddesi ile yukarıdaki teminat verme zorunluluğuna uymayanlar hakkında kesilecek olan özel usulsüzlük cezaları belirlenmiştir. Buna göre söz konusu zorunluluğa uymayanlara mükerrer 355. maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan tutarın (2021 yılı için 2.500 TL), 10 katından az ve 1 milyon TL’den fazla olmamak üzere, bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3’ü tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Söz konusu düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.
Ödeme kaydedici cihazlara müdahalede bulunanlara hapis cezası uygulaması
Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde, kaçakçılık suçları ve bu suçlara verilecek hapis cezalarına ilişkin hükümler yer almaktadır.
Kanun Teklifi’nin 4. maddesi ile 359. maddeye yeni bir fıkra (ç fıkrası) eklenmesi öngörülmektedir. Bu hüküm ile ödeme kaydedici cihazlara yapılan müdahaleler sonucu maddede yazılı fiilleri (kayıt altına alınan bilgileri değiştiren silen, bu verilerin doğru bir şekilde Bakanlığa iletilmesini engelleyen gibi) işleyenler kişilerin 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması öngörülmektedir.
Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecek olan söz konusu hüküm aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:
“ç) Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek, gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Ödeme kaydedici cihazlara müdahalede bulunulduğunun tespiti halinde vergi incelemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılığına başvuru
Vergi Usul Kanunu’nun 367. maddesinde “Bazı kaçakçılık suçlarının cezalandırılmasında usul”e ilişkin düzenlemeler yer alıyor.
Kanun Teklifi’nin 5. maddesi ile 367. maddeye yeni bir fıkranın eklenmesi öngörülmektedir. Buna göre 359. maddenin (ç) bendinde yazılı yukarıdaki suçların işlendiğinin incelemeler sırasında tespiti halinde incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenir ve rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte keyfiyet Cumhuriyet başsavcılığına bildirilir. Kamu davası açılması için incelemenin tamamlanma şartı aranmaz.
Bu düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.
