Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi düşük olan illerde üretim ve istihdamı artırmak amacıyla, 29/5/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6486 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81’inci maddesine eklenen fıkra ile 1 Ocak 2013 tarihinden geçerli olmak üzere 5 puanlık sigorta primi Hazine desteğine ilave olarak prime esas kazanç alt sınırı üzerinden 6 puana kadar ilave prim indiriminden yararlandırma, sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksini dikkate almak suretiyle ilave puan uygulanacak illeri ve uygulama süresini belirleme konusunda Bakanlar Kurulu’na (Cumhurbaşkanı’na) yetki verilmişti.
Bakanlar Kurulu’nun 30/5/2013 tarihli ve 2013/4966 sayılı kararıyla da, ilave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikinin uygulanacağı yerler ve uygulama süresi belirlenmişti.
Teşvik kapsamına giren yerler
İlave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikiden aşağıdaki listelerde yer alan yerlerde 5 puanlık prim indiriminden yararlanıp, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı çalıştıran özel sektöre ait iş yerleri yararlanmaktaydı.
Teşvik koşulları
Yukarıda belirtilen il ve ilçelerdeki işyerleri aşağıdaki şartları yerine getirmek suretiyle 5 puanlık sigorta primi Hazine desteğine ilave olarak 6 puanlık prim desteğinden de yararlanmışlardır.
- Muaccel bir borcun bulunmaması/taksitlendirilmiş olması
- Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş prim, işsizlik, idari para cezası borcunun bulunmaması/borç tutarının aylık brüt asgari ücreti geçmemesi/taksitlendirilmiş olması,
- SGK aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sürede verilmesi,
- Tahakkuk eden cari ay primlerinin yasal sürede ödenmesi,
- e-Borcu yoktur aktivasyon işleminin yaptırılmış olması,
Teşvik tutarı
Sigorta primi teşvikinden, öncelikle 5 puanlık prim indiriminden prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançlar üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinde 5 puanlık prim indirimi, ardından da prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar üzerinden 6 puan olarak hesaplanan işveren hissesine karşılık gelen tutarın toplamı kadar yararlanılmıştır.
Teşvik Süresi
Bakanlar Kurulu kararı ile ilave 6 puanlık sigorta primi teşvikinin yararlanma süresi, işyerinin dahil olduğu gruba/listeye göre başlangıçta 4 yıl, 5 yıl ve 6 yıl olarak aşağıdaki şekilde belirlenmişti.
Ancak, daha sonra yapılan uzatmalarla (I), (2) ve (3) sayılı Liste’de yer alan illerde ilave 6 puanlık sigorta primi teşvikinden yararlanma süresi uzatılmış, son olarak da 23.02.2020 tarihli ve 31048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22.02.2020 tarihli ve 2137 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile (I) , (II) ve (III) sayılı listede yer alan 51 il ve 2 ilçede faaliyet gösteren işyerleri için ilave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikinden yararlanma süresi 31.12.2020 tarihine uzatılmıştı.
Buna göre, (I), (II) ve (III) Sayılı Listede yer alan 51 il ve Bozcaada ve Gökçeada ilçelerinde bulunan özel sektöre ait işyerleri 2013-2020 yılları arasında 5 puanlık prim indirimine ilave olarak 6 puanlık sigorta primi teşvikinden yararlanmışlardır.
Esasen, 5510 sayılı Kanun’un 81’inci maddesindeki düzenleme uyarınca Cumhurbaşkanı’nın söz konusu teşvikin süresini 31.12. 2020 tarihinden sonra da uzatma yetkisi bulunmaktadır. Ancak, şu ana kadar bu konuyla ilgili herhangi bir uzatma yapılmadığından, söz konusu 51 il ve ilçelerde bulunan özel sektör işyerlerinin 46486, 56486 ve 66486 sayılı Kanun nolu ilave 6 puanlık prim teşvikinden Ocak-2021 ayından itibaren yararlanamayacaklardır.
Söz konusu teşvikin uygulandığı il ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi en düşük yerler olduğu, ayrıca uygulama süreleri 31.12.2020’da biten 6111 ve 7103 teşviklerinin süresinin Cumhurbaşkanı kararları ile 31.12.2022 tarihine kadar uzatıldığı dikkate alındığında, üretim ve istihdamın devamlılığını sağlamak için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın konuyu değerlendirerek ilave 6 puanlık teşvik süresinin de uzatılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. Celal Özcan
