Sağladığı vergi avantajları nedeniyle, anonim şirkette hisse (pay) senedi çıkarılması ayrı bir öneme sahiptir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) “hisse senedi” yerine “pay senedi” tabirini benimsemiş ve pay senedi çıkarma noktasında eski kanundan farklı esaslar ile kurallar getirmiştir. İlgili vergi kanunları ile getirilen istisnalardan faydalanmak için, pay senedinin yasal koşullara uygun bir şekilde çıkarılması gerekir. Bu hususta dikkate alınacak yasa ise Türk Ticaret Kanunu’dur. Mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (ETK) hisse senedi çıkarmak isteyen şirketler için, hisse senedinin bastırılmasına ilişkin herhangi bir yöntem yahut bir güvenlik önlemi öngörülmediğinden, hisse senetlerinin, herhangi bir matbaada bastırılması yahut bilgisayar çıktısı olarak alınması tercih edilmiştir. Hatta, bazı yazarlar bunu önermiş, meslek mensupları da kolay olduğu için bu yolu benimseyip mükelleflerine önermişlerdir. Hâla bazı şirketlerin, meslek mensuplarının yönlendirmeleriyle yazıcıdan hisse senedi ve ilmühaber bastırdıklarını duymaktayız. Oysa, TTK hisse senedinin çıkarılması noktasında eski Ticaret Kanunu’ndan ayrılmış olduğundan, yazıcıdan çıktı olarak alınan pay senedinin geçerliliği de eski düzenlemeden ayrılmaktadır.
ETK pay (hisse) senetlerinin güvenliği konusunda herhangi bir düzenleme içermemiştir. Bu nedenle, eski uygulamada yazıcıdan çıktı olarak alınan hisse senetleri dahi geçerli kabul edilmiş, hatta bu konuda şirketlere yol gösterilmiştir. Ancak, TTK’nın “pay senetlerinin şekli” kenar başlıklı 487’nci maddesinin ilk fıkrasında pay senetlerinde bulunması gereken bilgiler sayıldıktan hemen sonra “Kapalı şirketlerde baskı şeklinde imzanın delikli olması veya sahtekârlığı engelleyici diğer güvenlik önlemlerinin uygulanması gerekir.” hükmüne yer verilmiştir. Bahsi geçen hüküm emredicidir. Bu nedenle, anonim şirket tarafından çıkarılacak pay senetlerinde, sadece şekli unsurların (zorunlu asgarî içerik ve çift imza) bulunması yeterli görülmemiş, anonim şirket tarafından bastırılacak pay senetlerine bazı güvenlik önlemlerinin uygulanması zorunlu hale getirilmiştir.
Anılan hükümden kıymetli evrak olan hisse (pay) senedi bastırırken, kolayca taklit edilmesini engelleyici ve sahtekarlığı önleyici birtakım güvenlik önlemlerin alınmasının (teknolojik hologram, gizli yazı, filigran ve benzeri uygulamaların tatbik edilmesi) şart koşulduğu açıktır. Sahtekarlığı önleyici bu güvenlik önlemlerini ise şirket yazıcısından alınan basit bir A4 kağıdına yazdırılmış hisse senedinin sağlayamayacağı açıktır. Bu bağlamda, TTK’nın yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra, yazıcıdan çıkarılıp imzalanan hisse senetlerinin geçerli olmadığını düşünmekteyiz. Zira, anılan vergi istisnalarından faydalanabilmek için, devrin hisse senedi ile yapılması gerekir. Devre konu olabilmesi için de ortada yasaya ve usulüne uygun bir şekilde çıkarılmış hisse senedinin bulunması şarttır. Yazıcıdan alınan hisse senedinde sahtekârlığı önleyici herhangi bir güvenlik önlemi bulunmayacağından, yasaya uygun şekilde düzenlenmiş bir hisse senedinden de bahsetmek mümkün olmayacaktır.
Bu konuda bilinçli olan şirketler ve meslek mensupları, gerekli güvenlik önlemleri taşıyan hisse senedi basımına önem vermektedir. Bu yönüyle, hisse senedi çıkarmak isteyen anonim şirketlerin, sonradan bir sorun yaşamamak adına, artık bu alanda ülkemizde gerekli güvenlik önlemlerini sağlayarak pay senedi basım hizmeti veren profesyonel kuruluşların da olduğunu dikkate alarak, hisse senedi basımını yazıcıdan bastırmak yerine bu kuruluşlara yaptırmalarının hem yasal şartlara uygun hisse senedi bastırılması hem de senedin çıkarıldığı tarihin belirlenmesi bakımından yararlarına olacağını düşünmekteyiz. Dr. Soner ALTAŞ - This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
https://www.dunya.com/kose-yazisi/yazicidan-cikarilan-hisse-senedi-gecerli-midir/610965
