e-fatura uygulamasıyla ilgili ilk düzenlemeler 05.Mart.2010 tarihinde yayımlanan 213 sayılı V.U.K’nun 397 Sıra No’lu Genel Tebliği ile yapılmıştır.
Tebliğin yayımı ile e-Fatura (Elektronik Fatura) uygulaması başlatılmıştır. e-fatura ise yeni bir belge türü olmayıp kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliğe sahip olup, özetle “faturaların internet ortamında gönderilip- alınması” ya da elektronik ortamda düzenlenmesi şeklinde ifade edilmektedir.
GİB’te yer alan tanımında “Elektronik ortamda hazırlanan faturalara verilen isim” olarak açıklanmıştır. Mevcut uygulamada
• e-Fatura (Temel-Ticari)
• e-Arşiv Fatura
• Kâğıt Fatura
Olmak üzere 3 farklı fatura kullanmaktadır. Kullanılan bu üç farklı fatura 213 sayılı VUK ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununda aynı şekilde işlem görse de uygulamadan kaynaklanan farklı hukuki sonuçları doğmaktadır.
19.10.2019 tarihinde yayınlanan ve 01 Ocak 2020 tarihinden itibaren tüm vergi mükelleflerini ilgilendiren 509 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen düzenlemeler kapsamında uygulamadan kaynaklı ileride yaşanması muhtemel sorunların çözümü için gerekli düzenlemenin yapılmasında yarar olacaktır. e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye, e-Müstahsil Makbuzu kullanmak zorunda olan mükelleflerin kâğıt belgelerin tamamını imha/iptal etmeleri bir miktar saklamalarını gerekir.
GİB veya entegratör firmadan kaynaklı teknik arıza işlemi gibi zorunluluk durumunda kâğıt belge düzenleme imkânı vardır. Bu konuda uygulamaya ilişkin GİB tarafından teknik olarak detaylı açıklama yapılacaktır diye düşünmekteyim.
6102 sayılı TTK kapsamında dava konusu edilen borç/alacak ilişkilerindeki hukuki durum açıklığa kavuşturulmak zorunluluğu vardır. e-fatura ve e-arşiv fatura uygulaması ile birlikte uygulamadaki işlevi önemsiz hale gelen sevk irsaliyenin 213 sayılı VUK’da yer alan hükümlere göre e-irsaliye uygulaması kapsamında yeniden tanımlanması ve kullanımının çerçevesinin yeniden belirlenmesi gerekmektedir. e-Fatura/E-Arşiv uygulaması ile birlikte uygulamada yaşanacak sorunlardan kaynaklı hiç düzenlenmemiş olanlar hariç olmak üzere sehven düzenlenen faturalar için 213 sayılı VUK 353/1 maddesi kapsamında “belge tutarının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir” hükmü vergi kaybının oluşup oluşmadığı hususunda gözden geçirilerek yeniden düzenlemelidir.
Engin Şahin
Vergi İncelemeleri, İhtilafları, Müstafi SMMM
