Kamu işyerleri ve toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde (pilot iller açısından muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde) belirtilmesi yeterli. Bu işyerleri için ayrıca eksik gün bildirim formu ile eki belgeler aranmıyor.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde 2018 yılında yapılan değişiklikle ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin eksik gün belgeleri yeniden düzenlenmiş ve iki kategoriye ayrılmıştı:
1- SGK’ya Verilmesi Gereken Belgeler
a) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
b) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,
c) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,
d) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler,
e) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge,
2- SGK’ya Verilmeyecek, Ancak İstenilmesi Halinde İbraz Edilecek Belgeler
a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor,
b) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge,
c) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler,
d) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği,
e) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
f) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
g) İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler,
h) Sonradan düzenlenebilir niteliğinde olmayan benzer nitelikteki belgeler.
Söz konusu belgelerin SGK tarafından istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere işverence saklanması gerekiyor. Aksi halde otuz günden az bildirilen sürelere ait prim belgesi SGK tarafından re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler tahsil olunur.
10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin prim belgesinde belirtilmesi yeterli. Ancak bu durum söz konusu belgelerin düzenlenmeyeceği anlamına gelmiyor. 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin yukarıda saydığımız belgeler özel sektör işyeri işverenlerince SGK tarafından istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere saklanacak.
Yabancılar Çalışanlar İçin Yeni Kurallar
SGK 18/03/2019 tarihli genel yazısında yabancı uyruklu sigortalılar için seçilebilecek eksik gün nedenlerini;
1-İstirahat,
4-Gözaltına Alınma,
5-Tutukluluk,
8-Grev,
9-Lokavt,
10-Genel Hayatı Etkileyen Olaylar,
11-Doğal Afet kodlarıyla sınırlandırılmıştı.
Ayrıca aynı genel yazı ile sigortalının işyeri ile ilişiğini kesmeden geçici süreli olarak yurt dışına çıkması durumunda bu süreler için eksik gün bildirimin yapılabileceği ifade edilmişti.
Ancak uygulamada yaşanan bazı aksaklıklar nedeniyle SGK, 12/11/2019 tarihli genel yazısıyla yabancıların eksik gün bildirimi ile ilgili yeni kurallar getirdi. Buna göre;
1-Üniversitelerde kısmi zamanlı çalışan ya da okullarında staja tabi tutulan yabancı uyruklu öğrenciler için 7, 22, 42 ,43, 49 ve 50 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere söz konusu eksik gün kontrolü kaldırıldı
2- Malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmeksizin sadece genel sağlık sigortası primi ya da kısa vadeli sigorta kolları primi ödenen yabancı uyruklu sigortalılar için 19 ve 46 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere söz konusu eksik gün kontrolü kaldırıldı
3-Aynı sigortalının birden fazla belge yada kanun türünden bildirilmesinin gerektiği hallere (5746 ARGE teşviki, yeraltında ve yer üstünde çalışan sigortalılar, sağlık hizmet sunucularında fiili hizmete tabi çalışan sigortalılar vs.) ilişkin olmak üzere eksik gün nedenlerine “25-Diğer belge/kanun türlerinden gün tamamlama” adında bir eksik gün nedeni ilave edildi. Bu kapsamda bildirimi yapılacak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sigortalılar ile yabancı uyruklu sigortalılar için bu eksik gün nedeninin seçilmesi gerekiyor.
4-Çalışmakta iken işyeri ile ilişiği kesilmeksizin geçici olarak yurtdışına giden yabancı uyruklu sigortalıların eksik günleri ile ilgili olarak “21-Diğer Ücretsiz İzin” kodunun seçilebilmesi yönünde e-Bildirge programlarına gerekli kontroller ilave edildi.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde 2018 yılında yapılan değişiklikle ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin eksik gün belgeleri yeniden düzenlenmiş ve iki kategoriye ayrılmıştı:
1- SGK’ya Verilmesi Gereken Belgeler
a) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
b) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,
c) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,
d) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler,
e) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge,
2- SGK’ya Verilmeyecek, Ancak İstenilmesi Halinde İbraz Edilecek Belgeler
a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor,
b) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge,
c) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler,
d) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği,
e) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
f) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
g) İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler,
h) Sonradan düzenlenebilir niteliğinde olmayan benzer nitelikteki belgeler.
Söz konusu belgelerin SGK tarafından istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere işverence saklanması gerekiyor. Aksi halde otuz günden az bildirilen sürelere ait prim belgesi SGK tarafından re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler tahsil olunur.
10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin prim belgesinde belirtilmesi yeterli. Ancak bu durum söz konusu belgelerin düzenlenmeyeceği anlamına gelmiyor. 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin yukarıda saydığımız belgeler özel sektör işyeri işverenlerince SGK tarafından istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere saklanacak.
Yabancılar Çalışanlar İçin Yeni Kurallar
SGK 18/03/2019 tarihli genel yazısında yabancı uyruklu sigortalılar için seçilebilecek eksik gün nedenlerini;
1-İstirahat,
4-Gözaltına Alınma,
5-Tutukluluk,
8-Grev,
9-Lokavt,
10-Genel Hayatı Etkileyen Olaylar,
11-Doğal Afet kodlarıyla sınırlandırılmıştı.
Ayrıca aynı genel yazı ile sigortalının işyeri ile ilişiğini kesmeden geçici süreli olarak yurt dışına çıkması durumunda bu süreler için eksik gün bildirimin yapılabileceği ifade edilmişti.
Ancak uygulamada yaşanan bazı aksaklıklar nedeniyle SGK, 12/11/2019 tarihli genel yazısıyla yabancıların eksik gün bildirimi ile ilgili yeni kurallar getirdi. Buna göre;
1-Üniversitelerde kısmi zamanlı çalışan ya da okullarında staja tabi tutulan yabancı uyruklu öğrenciler için 7, 22, 42 ,43, 49 ve 50 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere söz konusu eksik gün kontrolü kaldırıldı
2- Malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmeksizin sadece genel sağlık sigortası primi ya da kısa vadeli sigorta kolları primi ödenen yabancı uyruklu sigortalılar için 19 ve 46 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere söz konusu eksik gün kontrolü kaldırıldı
3-Aynı sigortalının birden fazla belge yada kanun türünden bildirilmesinin gerektiği hallere (5746 ARGE teşviki, yeraltında ve yer üstünde çalışan sigortalılar, sağlık hizmet sunucularında fiili hizmete tabi çalışan sigortalılar vs.) ilişkin olmak üzere eksik gün nedenlerine “25-Diğer belge/kanun türlerinden gün tamamlama” adında bir eksik gün nedeni ilave edildi. Bu kapsamda bildirimi yapılacak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sigortalılar ile yabancı uyruklu sigortalılar için bu eksik gün nedeninin seçilmesi gerekiyor.
4-Çalışmakta iken işyeri ile ilişiği kesilmeksizin geçici olarak yurtdışına giden yabancı uyruklu sigortalıların eksik günleri ile ilgili olarak “21-Diğer Ücretsiz İzin” kodunun seçilebilmesi yönünde e-Bildirge programlarına gerekli kontroller ilave edildi.
18.11.2019
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
