Verginin asıl mükellefi adına yapılması gerekirken, vasi adına tarhiyat yapılmasında ve bu tarhiyata ilişkin vergi ve cezanın kesinleştiğinden bahisle ödeme emrine konu edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı hk.

İstemin Özeti: Davacı adına, vasisi bulunduğu ...’nun vergi borçlarının tahsili amacıyla düzenlenen 18.03.2013 tarih ve 677 takip numaralı ödeme emrinin iptali istemiyle dava açılmıştır. Vergi Mahkemesinin kararıyla; 4721 sayılı Medeni Kanun’un 403. maddesine göre vasinin görevinin, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukuki işlemlerde onu temsil etmek olduğu, vasinin bu yükümlülüğünün vesayet kararından sonra başlayacağı dolayısıyla, vasi atanmadan önceki dönemlerle ilgili olarak vesayet altına alınan kişinin mükellefiyetlerini yüklenmeyeceği, Bakırköy 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 29.06.2011 tarihli kararıyla babasına vasi olarak atanan davacının, vesayet kararından önceki yıllara ilişkin babasına ait defter ve belgeleri saklama yükümü bulunmadığı gibi ibraz yükümlülüğünden de bahsedilemeyeceği, bu durumda davacıdan vesayet altındaki babasının defter ve belgelerinin istenilmesi mümkünse de bu defter ve belgeler vesayet kararından sonraki yıllara ilişkin defter ve belgeler olabileceğinden, vesayet kararı öncesi yıllara ilişkin defterlerin vasiye verildiği hususu ortaya konulmaksızın, ibraz edilemediğinden bahisle tarhiyat yapılmasına olanak bulunmayıp bu nedenle tanzim edilen ödeme emrinde hukuka uygunluk isabet görülmediği gerekçesiyle ödeme emri iptal edilmiştir. Davalı tarafından, Vergi Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

Karar: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 8. maddesinde; mükellefin vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden gerçek veya tüzel kişi olduğu, vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunmasının mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmayacağı, 9. maddesinde mükellefiyet veya vergi sorumluluğu için kanuni ehliyetin şart olmadığı, 10. maddesinde ise tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilciler, tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirileceği, yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı hükme bağlanmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; Bakırköy 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 29.06.2011 günlü kararıyla babası ...’na vasi olarak atanan davacıdan, babasına ait 2007 yılına ilişkin defter ve belgelerin 09.05.2012 tarihli yazı ile ibrazının istenildiği, defter ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi üzerine düzenlenen 18.10.2012 tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporunda, katma değer vergisi indirimlerinin tamamının reddedilmesi suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosu ile belirlenen vergi farklarının mükellef ... adına salınması ve bir kat vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiği sonucuna varılmış ise de tarhiyatların davalı idarece vasi sıfatıyla davacı adına yapıldığı ve davaya konu yapılmaksızın kesinleşen bu tarhiyatlara ilişkin vergi ve cezaların tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Vergi mükellefi veya sorumlusu olmak için medeni hakları kullanma ehliyetinin aranmaması ve vergilendirilmesi gereken bir kazanç elde edilmesi halinde vergi ödeme yükümlülüğünün doğması yukarıdaki düzenlemelerin gereği olduğundan, dava konusu ödeme emrinin dayanağı tarhiyatların, davacının vasisi bulunduğu asıl vergi mükellefi ... adına yapılması gerekirken ve bu durum tarhiyatın dayanağı vergi inceleme raporunda da belirtilmişken, davacı adına, vasi sıfatıyla tarhiyat yapılmasında ve bu tarhiyatlara konu vergi ve cezaların davaya konu yapılmaksızın kesinleştiğinden bahisle davacıdan tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uygunluk görülmediğinden, ödeme emrinin yazılı gerekçeyle iptali yolundaki Vergi Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde Danıştay nezdinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, oyçokluğuyla karar verildi(*).

(*)         KARŞI OY: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 332. maddesinde, velayet ve vesayet altında bulunanlar veya işlerinin idaresi bir kayyıma tevdi edilmiş olanların, kendilerine izafeten veli, vasi veya kayyımın vergi kanunlarına aykırı hareketlerinden dolayı cezaya muhatap tutulmayacakları, bu hallerde cezanın muhatabının, veli, vasi veya kayyım olduğu kurala bağlanmıştır.

             Dava konusu ödeme emri içeriği vergi ve cezaların dayanağı ihbarnamelerin, babasına vasi olarak atanan davacı adına düzenlendiği olayda, davacının, babasına ait 2007 yılına ilişkin defter ve belgeleri yasal süresinde incelemeye ibraz etmeme eyleminden kaynaklı vergi kaybı nedeniyle salınması önerilen katma değer vergileri üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasına muhatap tutulması 213 sayılı Yasa’nın kuralına yukarıda yer verilen 332. maddesinin gereğidir.

             Bu nedenle, dava konusu ödeme emrinin, sözü edilen ihbarnamelerin davaya konu yapılmaksızın kesinleşen vergi ziyaı cezasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığından, temyiz istemine konu Vergi Mahkemesi kararının, ödeme emrinin vergi ziyaı cezasına ilişkin kısmı yönünden iptali yolundaki hüküm fıkrasının bozulması gerektiği oyuyla Karara katılmıyorum.