Yeni toplusözleşmeye göre 2 milyon memur emeklisi, 2020’de yüzde 8, 2021’de ise yüzde 6 zam alacak. Enflasyon beklenenden yüksek çıkarsa fark olarak maaşlara yansıtılacak. Zamla birlikte ek ödemeler de artacak. Böylece 2020’de en düşük memur emeklisinin maaşı ek ödeme ile birlikte 2.727 lira olacak.
MEMUR ve emeklilerinin 2020-2021 maaşları ile sosyal haklarının belirlenmesine yönelik 5. Dönem Toplusözleşmesi, Kamu Hakem Kurulunun kararı ile sonuçlandı. Hakem heyetinin kararına göre 3.2 milyon memur ve 2 milyon memur emeklisi 2020’nin ocak ayında yüzde 4, temmuz ayında yüzde 4; 2021’nin ocak ayında yüzde 3, temmuz ayında da yüzde 3 zam alacak. Böylece memur ve emeklilerinin maaşlarına toplamda 2020 yılında yüzde 8, 2021 yılında da yüzde 6 zam olacak. Tabi her toplusözleşmede olduğu gibi altışar aylık enflasyonun beklenenden yüksek çıkması halinde enflasyon farkı da maaşlara yansıtılacak.
Bu zamla birlikte en düşük memur emeklisinin maaşı 2020’nin ocak ayında 2.623 liraya çıkacak, ek ödeme ile birlikte eline 2.727 lira geçecek; 2020’nin temmuz ayında ise zamlı maaşı 2.728 lira olacak, ek ödeme ile birlikte eline 2.837 lira geçecek. Enflasyon beklenenin üzerinde çıkarsa bu zamların üzerine bir de enflasyon farkı eklenecek.
Hakem heyetinin kararı sendikaları mutlu etmedi. Bu süreçte memur ve emeklilerini temsil eden sendikalardan Memur-Sen, taban aylığa seyyanen 200 lira, 2020’de yüzde 8+7, 2021’de yüzde 6+6 zam ve ilk yıl yüzde 3, ikinci yıl yüzde 2 refah payı talebinde bulundu. Kamu-Sen ise taban aylığa seyyanen 600 lira, 2020’de yüzde 10+10, 2021’de yüzde 8+ 8 zam ve her iki yıl için yüzde 3 refah payının yanında, memurlara da bayram ikramiyesi ödenmesini istedi. Bunlara karşılık hükümet görüşmeler sırasında önce 2020 için yüzde 3.5+3, 2021 için de yüzde 3+ 2.5 zam teklif etti; ardından teklifini revize edip ilk yıl için yüzde 4+4, ikinci yıl için de yüzde 3+3 zam ve enflasyon farkı önerdi. Sendikalar kabul etmedi, anlaşma sağlanamadı, hakem heyetine gidildi. Heyet ise hükümetin son verdiği teklifin aynısına karar verdi.
Peki, geçmiş toplusözleşmelerde neler oldu? Geçmiş yıllardaki toplusözleşmeleri inceledim. Sendikalar 2012’de yüzde 13, 2012’de yüzde 14 olmak üzere iki yıl için yüzde 27 zam ve enflasyon farkı talep etmişler; 2012’de 4+4, 2013’de 3+3 olmak üzere yüzde 14 zam ve enflasyon farkını kabul etmişler. 2014-2015 toplusözleşmesinde ise her iki yıl için de yüzde 6+6 olmak üzere toplamda yüzde 24 zam ve taban aylıklara 100 lira zam talep edilmiş; 2014’de taban aylığa 175 lira zam, 2015’de de yüzde 3+3 zam, üzerine enflasyon farkında anlaşma sağlanmış. 2016-2017 toplusözleşmeye gelince; sendikalar, 2016’da enflasyon farkı ile birlikte yüzde 8+8, 2017’de yüzde 7+7 zam, üzerine taban aylıklara 150 zam istemiş; enflasyon farkı ile 2016’da yüzde 6+5, 2017’de yüzde 3+4 zamda uzlaşı sağlanmış. 2018-2019 dönemini kapsayan toplusözleşmede ise sendikalar 2018 için yüzde 10+6, 2019 için de 10+8 zam istedi; kamunun teklif ettiği 2018 için 4+3.5, 2019 için yüzde 4+5 zam üzerinde anlaşma sağlandı.
10 YILDA İKİNCİ HAKEM
Şunu da belirteyim, bu senenin dışında, son toplusözleşmelerde sadece 2012 yılında hakem heyetine gidildi. O tarihte gidiş nedeni ise, sendikalar, 2012 için yüzde 15, 2013 için de yüzde 13.25 zam talebinde bulundu; hükümet ise ilk yıl için yüzde 3.5+4, ikinci yıl için yüzde 3+3 teklif etti. Anlaşılamadı, hakem heyetine gidildi; sonuç, hakem heyeti 2012’de yüzde 4+4, 2013’te yüzde 3+3 zam kararı verdi. Diyeceğim o ki, son 12 yılda hakem heyetinin verdiği karar sendikaları hiç de memnun etmedi.
Not: Tabloda; 25 ve 30 hizmet yılına göre; derece ve kıdemi 1/4, 4/1, 5/1, 3/1 olan emekli polis, öğretmen, akademisyen, hemşire, yargı üyeleri, kaymakam, müftü, teknisyen, mühendislerin zamlı maaşları yer alıyor. Tablo tüm memur emeklilerini kapsamamaktadır. Maaşlar yeni toplusözleşmeye göre hesaplanmıştır, enflasyon farkı hesaba katılmamıştır. Ocak ve Temmuz toplam maaş içinde zam ve ek ödemeler dahildir. Noyan Doğan
